ناباروری مشکل بزرگی است که هر کدام از زوجین می توانند داشته باشند امروزه دیگر برای تمام محقق های عرصه ناباروری معلوم گشته است که نه تنها ناباروری دیگر فقط یک مشکل زنانه نیست,بلکه میزان خطر ابتلا به ناباروری در زن و مرد یکسان است و لازم است اگر زوجی دچار این عارضه می شوند هردو مورد معاینه قرار بگیرند.
تولید مثل یا داشتن فرزند یک تجربه ساده و طبیعی برای اکثر زوج ها می باشد. در برخی موارد که شایع هم است این روند طبیعی با مشکل مواجه می شود و باعث ناباروری می گردد. علت ناباروری می تواند مشکلات مربوط به مرد، زن و یا مربوطه به زن و یا هر دو باشد.
مردی که دچار مشکل ناباروری می شود ممکن است هیچ علامت بالینی دیگر نداشته باشد. روند زناشویی، بدون مشکل انجام می شود. حتی کمیت مایع انزالی به ظاهر طبیعی به نظر می رسد. صرفا با بررسی های پزشکی و آزمایشگاهی است که ناباروری تشخیص داده می شود.
دستگاه تولید مثل مرد شامل بیضه ها، یک سری لوله های انتقال دهنده وغده های دیگری است که در این لوله ها باز می شوند. مغز نقش اصلی را در کنترل دستگاه تولید مثل بر عهده دارد. غده هیپوفیز و هیپوتالاموس که در کف مغز قرار دارند تولید هورمونها و اسپرم در بیضه را تحت کنترل دارند. Fsh و LH دو هورمون مهمی هستند که توسط هیپوفیز تولید و روی بیضه ها اثر می کنند. بیضه ها تولید اسپرم و هورمون تستوسترون را بر عهده دارند. به هنگام ارگاسم یا ارضاجنسی، میزان کمی مایع حاوی اسپرم از بیضه ها خارج و با مابقی که از کیسه های منی و پروستات خارج می شوند، مخلوط شده و طی انزال این مخلوط از مرد خارج می شد.
ناباروری در مردان یا به دلیل مشکلات تولید اسپرم و یا مشکلات مربوط به انتقال اسپرم بوده که حالت اول شایع تر می باشد. انسداد در مسیر انتقال اسپرم از محل تولید باعث فقدان کامل اسپرم در مایع می گردد. به عبارتی مایع منی موجود است ولی در محتوای آن سلول اسپرم وجود ندارد. مشکلات تولید اسپرم میتواند به علل ژنتیکی یا کروموزومی،عدم نزول بیضه ها، عفونت ها،چرخش بیضه ها،واریکوسل،داروها و مواد شیمیایی،آسیب اشعه،علل ناشناخته.
مشکل انتقال اسپرم علل مختلفی دارد که برخی از آنها عبارتند از :عفونت ها،مشکلات پروستات،فقدان لوله منی بر،وازکتومی (بستن لوله های مرد).
رخی از مسائل جنسی که عامل ناباروری هستند عبارتند از :انزال عقب گرد مایع منی، فقدان انزال،اختلالات جنسی و نعوظ، فقدان رابطه زناشویی،آسیب نخاعی،جراحی پروستات، آسیب عصبی، اثربرخی داروها.
تماس زیاد و مکرر با مواد شیمیایی نظیر
علف کش ها، آفت کش ها،توکسین ها، مواد شیمیایی نظیربنزن، تولوئن و صنایع رنگ باعث کاهش مقدار اسپرم می شوند.استفاده مکرر از سونا،حمام داغ نیز موقتا باعث کاهش اسپرم می شوند. نشستن زیاد، لباس تنگ باعث افزایش درجه حرارت ناحیه بیضه ها و کاهش تولید اسپرم می شوندو همچنین سیگار، استرس و چاقی نیز عامل کاهش اسپرم هستند.