دکتر فاطمه نعمت اللهی تله ویزیت

قرص های ضد بارداری

جلوگیری از بارداری روشی برای مردان و زنان برای پیشگیری از بارداری است. روش های مختلفی برای جلوگیری از بارداری وجود دارند از قبیل روش های پیشگیری از بارداری هورمونی مانند ” قرص های جلوگیری از بارداری “.

 

عوراض جانبی و اثربخشی قرص های جلوگیری از بارداری

زنان قرص را به صورت خوراکی برای کنترل بارداری مصرف می کنند و اگر این قرص به درستی مصرف شود، تا ۹۹٫۹٪ موثر است. با این حال، این قرص فرد را از بیماری های منتقله از راه جنسی مثل HIV (ویروسی که موجب بیماری ایدز میشود) محافظت نمیکند. کاندوم مردانه لاتکس بهترین محافظ در برابر اکثر بیماری های آمیزشی است. سایر انواع روش های ضد بارداری هورمونی استروژن و پروژسترون ترکیبی شامل پچ و حلقه واژنی می باشند.

 

در بعضی موارد برای جلوگیری از بارداری میتوان از قرصهای اورژانسی استفاده کرد ، استفاده از این قرصها در مواردی است که شاید مقدار خیلی کمی نطفه وارد واژن شده یا شک به این مساله وجود دارد .
چهار نوع مختلف از قرصهای اورژانسی در سرتاسر دنیا وجود دارند که به این ترتیب هستند :
* قرصهای اورژانسی که فقط هورمون پروژستین یا لوونورجستریل دارند که 88 درصد ریسک حاملگی را کاهش میدهد و در ایران قرصهای اورژانسی از این نوعند .
* قرصهای اورژانسی که در آمریکا و اروپا وجود دارند و دارای اولیپریستال استات هستندو تحت عنوان قرصهای ella ( در آمریکا ) و ellaone ( در اروپا  ) عرضه میشوند و تا پنج روز پس از جلوگیری محافظت نشده میتوانند استفاده شوند و کارایی بیشتری از قرصهای لوونورجستریل دارند .
* قرصهای اورژانسی که دارای ترکیب پروژستین و استروژن هستند که 75 درصد ریسک حاملگی را کاهش میدهند .
*  قرصهای اورژانسی که حاوی مقادیر اندکی از میفپریستون هستند و در کاهش ریسک حاملگی بسیار موثرند و فقط در چین و ویتنام و ارمنستان و روسیه وجود دارند .
 .

 

نحوه عملکرد روش های جلوگیری از بارداری هورمونی چیست؟

یک زن زمانی باردار می شود که تخمکی که از تخمدان او (اندامی که تخمک ها را در خود نگه می دارد) آزاد می شود توسط اسپرم مردانه بارور می شود. تخمک بارور شده به داخل رحم زن متصل می شود، جایی که در آن تغذیه می کند و رشد میکند و تبدیل به جنین میشود. هورمون ها در بدن زن، آزاد شدن تخمک را از تخمدان (که تخمک گذاری نامیده می شود) کنترل می کنند و بدن را برای پذیرش تخمک های بارور آماده می کنند.

 

روش های ضد بارداری هورمونی (قرص، پچ و حلقه واژن) همگی شامل مقدار کمی از هورمونهای استروژن و پروژستین ساخته شده توسط دست انسان هستند. این هورمون ها برای مهار هورمون های طبیعی بدن برای جلوگیری از بارداری کار می کنند. بارداری با ترکیبی از عوامل، پیشگیری می شود. روش های هورمونی جلوگیری از بارداری معمولا مانع تخمک گذاری بدن میشوند.

 

همچنین روش های هورمونی جلوگیری از بارداری موکوس رحم را تغییر می دهند تا رفتن اسپرم به دهانه رحم و پیدا کردن تخمک دشوار شود. همچنین می توانند با تغییر پوشش رحم، مانع از بارداری شوند، بنابراین بعید به نظر می رسد تخمک بارور شده لانه گزینی کند.

 

یکی دیگر از گزینه های جلوگیری از بارداری های هورمونی، قرص های طولانی مدت، مانند قرص های سیزنال (seasonal) است که جزو قرص های مورد تایید توسط سازمان غذا و دارو بودند. قرص های سیزنال (فصلی) حاوی هورمون های مشابه دیگر قرص های جلوگیری از بارداری هستند، اما این هورمون ها در یک چرخه طولانی تر مصرف می شوند. این قرص ها تعداد دوره های قاعدگی را از ۱۳ دوره در سال به تنها چهار بار در سال کاهش می دهند. این بدان معنی است که زنی که این قرص را مصرف میکند در هر فصل تنها یک بار قاعدگی را تجربه می کند.

 

قرص های سیزنال شامل همان ترکیب دو هورمونی است که معمولا در سایر داروهای ضد بارداری هورمونی استفاده می شوند. اما قرص فعال به طور مداوم به مدت ۱۲ هفته مصرف میشود و پس از آن یک هفته قرص غیرفعال مصرف میشود سپس یک دوره قاعدگی شروع می شود. دیگر قرصهای طولانی مدت مانند Seasonique و LoSeasonique از ترکیب هورمون های مشابه استفاده می کنند. هر دوی این قرص ها در هفته پایانی از استروژن استفاده می کنند، با مصرف LoSeasonique دوز پایین تری دریافت میکنید.

 

قرص مینی چیست؟

قرص هایی هستند که حاوی تنها یک هورمون (پروژستین) می باشند. آنها استروژن ندارند و ممکن است در زنان شیرده یا زنانی دچار حالت تهوع یا سایر عوارض جانبی استروژن میشوند، تجویز شوند.

 

چگونگی عملکرد قرصهای مینی

قرص های مینی با ضخیم کردن مخاط رحمی کار می کنند بنابراین اسپرم نمیتواند به تخمک برسد. این هورمون در این قرص ها پوشش رحم را نیز تغییر می دهد، بنابراین احتمال لانه گزینی تخمک بارور بسیار کمتر خواهد شد. در برخی موارد، قرص های مینی از انتشار تخمک جلوگیری میکنند. هر روز یک قرص مصرف می شود.

 

قرصهای مینی چقدر کارایی دارند؟

اگر قرص های مینی به طور مداوم و درست استفاده شوند، حدود ۹۵٪ موثر هستند، یعنی تا حدودی کمتر از قرص های جلوگیری از بارداری استاندارد کارایی دارند.

 

قرص های جلوگیری از بارداری را از کجا می توان دریافت کرد؟

قرص های جلوگیری از بارداری فقط با نسخه پزشک متخصص زنان قابل دسترسی هستند.

 

قرص های جلوگیری از بارداری چگونه بسته بندی می شوند؟

شما مجموعه ای از قرص های بسته بندی شده در یک پوسته نازک دریافت خواهید کرد. بسته های قرص حاوی قرصهای جلوگیری از بارداری معمولی حاوی ۲۱ یا ۲۸ عدد قرص هستند. بسته های قرص بیست و یک روز حاوی ۲۱ عدد قرص فعال هستند. بسته های قرص ۲۸ روز شامل ۲۱ قرص فعال و ۷ قرص غیر فعال (دارونما) هستند. این بسته های قرص با روزهای هفته مشخص می شوند تا مصرف هر روز یک قرص را برای شما یادآوری کنند. هفت قرص غیرفعال در بسته قرص ۲۸ روزه اضافه شده است بنابراین به شما یادآوری می شود که یک بسته قرص جدید را پس از ۲۸ روز شروع کنید.

برخی قرص های جدیدتر فقط ۲ قرص غیر فعال دارند و یا حتی هیچ قرص غیر فعالی در بسته ندارند. برای اطمینان از محافظت در برابر باردار شدن مهم است که همیشه تمام قرص ها را مصرف کنید.

بسته بندی قرص های سیزنال چرخه طولانی مدت حاوی ۸۴ قرص فعال صورتی و هفت قرص غیرفعال سفید است. در Seasonique و LoSeasonique، ۷ قرص آخر حاوی استروژن هستند.

 

چگونه قرصهای جلوگیری از بارداری را شروع کنم؟

از پزشک متخصص زنان بپرسید چه موقع باید قرصهای جلوگیری از بارداری را شروع کنید. اگر در روزی که به شما گفته شده است قرص را شروع کنید، هنوز در حال گذراندن دوره قاعدگی خود هستید، ادامه دهید و بسته قرص را شروع کنید. دوره بعدی شما حدود ۲۵ روز پس از شروع بسته قرص شروع خواهد شد.

 

بهتر است هر روز در همان زمان قرص را مصرف کنید. شما می توانید قرص را در هر زمانی در طول روز مصرف کنید، اما مصرف آن قبل از صبحانه یا هنگام خواب به شما کمک خواهد کرد تا راحت تر به یاد داشته باشید که باید قرص بخورید.

 

قرصهای چرخه طولانی با روش مشابه کار می کنند. شما مصرف قرص را در اولین یک شنبه بعد از شروع دوره قاعدگی خود شروع می کنید. اگر دوره شما در یکشنبه شروع شود، قرص سیزنال را در همان رو شروع کنید. سپس یک بسته قرص فعال را برای ۸۴ روز متوالی مصرف کنید. سپس بسته به نوع قرصی که مصرف می کنید، هفت روز قرص پلاسبو (دارونما یا غیرفعال) یا تنها استروژن در هر روز استفاده می کنید.

 

چه زمانی بسته قرص دیگر را شروع کنم؟

هر بسته قرص جدید جلوگیری از بارداری را در همان روز هفته که ابتدا آن را شروع کردید، شروع کنید. اگر بسته قرص ۲۱ روزه مصرف میکنید، بسته قرص جدید را هفت روز پس از اتمام بسته قبلی شروع کنید. اگر بسته قرص ۲۸ روزه مصرف میکنید، پس از مصرف آخرین قرص در بسته قدیمی، بسته جدید را آغاز کنید.

 

بسته قرص جدید خود را براساس برنامه زمانبندی مصرف کنید خواه پریود شده باشید یا هنوز دوره قاعدگی شما به اتمام نرسیده باشد.

 

قرصهای جلوگیری از بارداری چگونه کار می کنند؟

قرص های جلوگیری از بارداری هنگامی که طبق دستور مصرف شوند، معمولا اولین ماهی که آنها را شروع کنید موثر هستند. برای حفظ ایمنی، برخی از پزشکان توصیه می کنند در ماه اول استفاده از فرم های دیگر جلوگیری از بارداری، مانند کاندوم و فوم را در نظر بگیرید. پس از ماه اول، شما می توانید تنها به قرص جلوگیری از بارداری اتکا کنید.

 

در صورت فراموش کردن مصرف قرص های جلوگیری از بارداری چه کنیم؟

در صورت فراموش کردن مصرف قرص های ضد بارداری، به محض اینکه به یاد آوردید آنها را مصرف کنید. اگر تا روز بعد به یاد نیاورید، پیش بروید و در آن روز دو قرص مصرف کنید. اگر دو روز مصرف قرص را فراموش کردید، دو قرص در روزی که به یاد آوردید، و دو قرص در روز بعد مصرف کنید. پس از آن دوباره طبق برنامه باز خواهید گشت. اگر بیش از دو قرص را فراموش کردید، با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است به شما گفته شود تا یک شنبه روزی یک قرص را هر روز مصرف کنید، سپس بسته قرص جدید را شروع کنید یا بقیه بسته قرص را کنار بگذارید و با یک بسته جدید در همان روز شروع کنید.

هر بار که فراموش میکنید که قرص را مصرف کنید، باید از روش های دیگر جلوگیری از بارداری استفاده کنید تا بسته قرص شما تمام شود. هنگامی که مصرف قرص را فراموش میکنید، احتمال رها شدن تخمک از تخمدان را افزایش می دهید. اگر دوره قاعدگی شما آغاز نشد و یک یا چند قرص فعال را فراموش کرده بودید، آزمایش بارداری انجام دهید. اگر دو مرتبه دوره قاعدگی شما از دست رفت حتی اگر قرصهای خود را به صورت منظم مصرف کرده بودید، باید آزمایش بارداری انجام دهید.

با بعضی از قرص ها ممکن است دوره قاعدگی نداشته باشید. قبل از اینکه مصرف قرصهای خود را شروع کنید در مورد آنچه که انتظار میرود، با پزشک متخصص زنان خود مشورت کنید، سپس دستورالعمل های پزشک متخصص زنان خود را در نحوه عملکرد شما در صورت نداشتن دوره قاعدگی دنبال کنید.

 

بسیار مهم است که قرصهای مینی (که فقط حاوی پروژستین هستند) را هر روز در همان زمان مصرف کنید. اگر قرص مینی را فراموش کردید یا بیش از سه ساعت از مصرف قرص شما گذشته بود، به محض اینکه به یاد آوردید آن را مصرف کنید و ۴۸ ساعت بعد از آن، از یک روش حمایتی دیگر (مانند کاندوم یا اسپرم کش) استفاده کنید.

 

آیا این قرص های جلوگیری از بارداری عوارض جانبی دارند؟

بله، قرصهای جلوگیری از بارداری عوارض جانبی دارند، اگرچه اکثر آنها جدی نیستند. عوارض جانبی این قرص ها عبارتند از:

 

    تهوع

    افزایش وزن

    سینه های حساس و متورم

    مقدار اندکی خون یا لکه بینی بین دوره های قاعدگی

    دوره های قاعدگی سبک تر

    تغییرات خلقی

 

عوارض جانبی زیر کمتر رایج هستند، اما جدی تر اند. اگر هر کدام از این عوارض جانبی را تجربه کردید، بلافاصله با پزشک  متخصص زنان خود مشورت کنید. اگر نمی توانید به دکتر خود مراجعه کنید، برای ارزیابی و معاینه به یک مرکز اورژانس یا مرکز مراقبت های فوری بروید. این علائم ممکن است نشان دهنده یک اختلال جدی مانند بیماری کبد، بیماری کیسه صفرا، سکته مغزی، لخته شدن خون، فشار خون بالا یا بیماری قلبی باشند. این عوارض جانبی جدی عبارتند از:

 

    درد شکم (درد معده)

    درد قفسه سینه

    سردرد (شدید)

    مشکلات چشم (تاری دید)

    تورم یا درد در پاها و ران ها

 

قرصهای جلوگیری از بارداری که حاوی دروسپیرنون هستند، از جمله YAZ و یاسمین، به خاطر احتمال افزایش خطر لخته شدن خون، توسط FDA مورد بررسی قرار گرفته اند. دروسپیرنون نسخه ساخته شده توسط دست انسان از هورمون پروژسترون است. برند های دیگر حاوی دروسپیرنون عبارتند از بیاز، سفیرال، جیانوی، لورینا، اوچلا، سیدا و Zarah.

 

نتایج تحقیقات ناسازگار هستند. بعضی از مطالعات نشان دادند که خطر افزایش وجود دارد، در حالی که مطالعات دیگر نشان می دهند هیچ گونه افزایش خطری وجود ندارد. این داروها هنوز در دسترس هستند. خلاصه ای از این یافته ها در برچسب بسته بندی موجود است. اگر قرص حاوی دروسپیرنون مصرف می کنید، با پزشک متخصص زنان خود در مورد خطر آن صحبت کنید.

 

آیا هر زنی میتواند قرص های جلوگیری از بارداری را مصرف کند؟

اکثر زنان میتوانند قرص های جلوگیری از بارداری را با خیال راحت مصرف کنند. اگرچه برای زنان بالای ۳۵ سال که سیگار می کشند توصیه نمی شود این قرص ها را مصرف کنند. اگر سیگار نمی کشید، می توانید تا قبل از یائسگی از داروهای جلوگیری از بارداری هورمونی استفاده کنید. علاوه بر این، اگر موارد زیر را داشته باشید نباید قرص های ضد بارداری هورمونی را استفاده کنید:

 

    لخته های خون در بازوها، پاها یا ریه

    بیماری های قلبی یا کبدی جدی

    سرطان سینه یا سرطان رحم

    فشار خون بالا کنترل نشده

  

 

آیا مصرف قرص های ضدبارداری دیگر در حین مصرف قرص های جلوگیری از بارداری مشکلی ندارد؟

بعضی از داروها، از جمله آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد تشنج، می توانند اثربخشی قرص های جلوگیری از بارداری را کاهش دهند. در مورد تمام داروها و فرآورده های بدون نسخه ضد بارداری (از جمله داروهای گیاهی) که مصرف می کنید، پزشک خود را مطلع سازید.

نکاتی که باید در هنگام مصرف قرص های جلوگیری از بارداری به خاطر داشته باشید.

 

    شکل های دیگر جلوگیری از بارداری مانند فوم اسپرم کش و کاندوم را در دسترس داشته باشید تا در صورت فراموش کردن قرص مشکلی پیش نیاید.

    اگر همیشه یک جا نمیخوابید قرصهای خود را با خود بردارید.

    قرص خود را هر روز در همان زمان مصرف کنید.

    اگر از پچ استفاده می کنید، پچ را هر هفته در همان روز جایگزین کنید. اگر از حلقه واژینال استفاده می کنید، آن را پس از سه هفته مصرف دور بیندازید و ۷ روز بعد آن را قرار دهید.

    پس از شروع آخرین نسخه، فورا داروهای خود را تهیه کنید. منتظر نمانید تا آخرین لحظه دوباره دارو تهیه کنید.

    قرص ها، پچ ها (چسب ها) و حلقه های واژینال همگی دارویی هستند. همیشه در صورتی که به هر دلیلی به پزشک مراجعه کردید، به پزشک یا داروساز خود بگویید که قرص، چسب یا حلقه واژینال استفاده میکنید.

 

 

مقالات مرتبط
جدیدترین مـقالات آموزشی
ساعات حضور در مطب
شنبه الی چهار شنبه: صبح ها از 8 الی 12
تلفن: 88430922-021
بالا