بررسی سرطان دهانه رحم

دهانه رحم پایین ترین قسمت رحم زن (رحم) است که رحم را به واژن وصل می کند .

سرطان دهانه رحم زمانی رخ می دهد که سلول های رحم به طور غیر طبیعی رشد می کنند و به دیگر بافت ها و ارگان های بدن حمله می کنند. هنگامی که این تهاجم رخ میدهد، این سرطان بر روی بافت های عمیق تر دهانه رحم تاثیر می گذارد و ممکن است به سایر قسمت های بدن، بیشتر به ریه ها، کبد، مثانه، واژن و رکتوم (متاستاز) گسترش یابد.

از آنجایی که سرطان دهانه رحم به آهستگی رشد می‌کند، بنابراین پیشرفت آن در مراحل پیش سرطانی فرصت را برای پیشگیری  و تشخیص زود هنگام و درمان فراهم می کند.

اکثر زنان در 20 تا 30 سالگی تغییرات پیش سرطانی در دهانه رحم  را بصورت زودهنگام تشخیص می‌دهند، اما میانگین سن زنان که در آنان سرطان دهانه رحم تشخیص داده می شود، اواسط دهه 50 است. این امر در صورتی است که اگر اقدامات لازم صورت پذیرد، می توان از آن جلوگیری کرد.

علل سرطان دهانه رحم

سرطان سرویکس با تغییرات غیر طبیعی در بافت دهانه رحم شروع می شود. خطر ابتلا به این تغییرات غیر طبیعی با عفونت یا با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) همراه است. علاوه بر این، تماس جنسی در سنین پایین، شرکای جنسی متعدد و مصرف قرصهای ضد بارداری خوراکی (قرصهای جلوگیری از بارداری) خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش می دهد.

ویروس HPV، انواع مختلفی دارد که هر نوع ممکن است باعث زگیل های پوستی ، زگیل های تناسلی و سایر اختلالات پوستی غیر طبیعی شود و باعث بسیاری از تغییرات در سلول های رحم شود که در نهایت ممکن است منجر به سرطان شود. انواع خاصی از HPV نیز به سرطان های مرتبط با حنجره، مهبل (واژن)، آلت تناسلی، زبان و لوزه ها مرتبط است. موراد ژنتیکی که از انواع خاصی از HPV (زیرمجموعه های با خطر بالا) می آید در بافت های دهانه رحم تغییرات سرطانی یا پیش سرطانی را نشان می دهد، یافت شده است.

علاوه بر این، زنان مبتلا به HPV بیشتر احتمال دارد که به سرطان دهانه رحم مبتلا شوند. دخترانی که فعالیت جنسی خود را قبل از 16 سالگی یا در اولین سال شروع دوره قاعدگی شروع می کنند، در معرض خطر ابتلا به سرطان سرویکس هستند.

سیگار کشیدن یکی دیگر از عوامل خطر در گسترش سرطان دهانه رحم است. مواد شیمیایی در دود سیگار با سلول های دهانه رحم ارتباط برقرار می کنند و باعث تغییرات پیش سرطانی می شوند که ممکن است در طول زمان به سرطان منتهی شود.خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم در افراد سیگاری دو تا پنج برابر بیشتر از بقیه افراد است.

قرصهای پیشگیری از بارداری به خصوص اگر طولانی تر از پنج سال طول بکشد، خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش می دهد زیرا باعث کاهش استفاده از کاندوم و افزایش تعداد دفعات درتماس مستقیم بودن واژن  با آلت تناسلی مرد با رابطه جنسی می شود .

علائم سرطان دهانه رحم

همانند بسیاری از سرطانها، ممکن است علائم یا نشانه های سرطان دهانه رحم را تا زمانی که به مرحله خطرناک نرسیده اید، داشته باشید که عبارتند از:

• درد زمانی که سرطان پیشرفته است
• خونریزی غیرطبیعی واژینال (به غیر از زمان قاعدگی )
• ترشحات غیر طبیعی واژن
• درد لگن
• نارسایی کلیه به علت انسداد مجاری ادراری یا روده ، زمانی که سرطان پیشرفته است

وقتی مراقبت های پزشکی را دنبال کنید

عواملی که می تواند باعث خونریزی واژینال شود متفاوت است و ممکن است به سرطان دهانه رحم ارتباط نداشته باشد. آنها بر اساس سن، باروری سوابق پزشکی متفاوت هستند.

خونریزی واژینال پس از یائسگی طبیعی نیست. اگر از دوره یائسگی رنج می برید و خونریزی واژینال دارید، در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه کنید.

در صورت خونریزی بسیار شدید در طول قاعدگی یا خونریزی مکرر بین قاعدگی ها حتما باید به متخصص زنان مراجعه کنید و مورد معاینه قرار گیرید.

خونریزی پس از مقاربت، به ویژه پس از جنس شدید، در برخی از زنان رخ می دهد. اگر این اتفاق می افتد فقط گاهی اوقات، احتمالا چیزی نگران نباشید. ارزیابی توسط ارائه دهنده خدمات بهداشتی شما توصیه می شود، به ویژه اگر خونریزی اتفاق می افتد مکررا.

اگر خونریزی واژینال دارید که با احساس ضعف یا سرگیجه یا خستگی  همراه است، به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.

آنالیز و آزمایش‌های سرطان دهانه رحم

تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم، کلید موفقیت در پیشگیری و درمان است. درمان تغییرات پیش سرطانی که تنها بر روی یک قسمت کوچکی از دهانه رحم تاثیر می گذارد از درمان سرطان های مهاجم که بر بخش بزرگی از دهانه رحم تاثیر می گذارند و به دیگر بافت ها گسترش یافته است، بسیار موفقیت آمیزتر است.

مهمترین پیشرفتی که در تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم انجام شده است استفاده گسترده پاپ اسمیر (Papanicolaou (و آزمایش تشخیص HPV با خطر بالا است. پاپ اسمیر به عنوان بخشی از چکاپهای سالیانه انجام می شود. در این روش، سلول ها و ترشحات از سطح دهانه رحم جمع آوری شده و برای ناهنجاری ها مورد بررسی قرار می گیرند. تشخیص سرطان دهانه رحم نیاز به یک نمونه از بافت دهانه رحم (بیوپسی ) دارد و نمونه زیر میکروسکوپ تجزیه و تحلیل می شود. اگر پاپ اسمیر غیر طبیعی باشد، انجام خواهد شد.

ابزار تشخیصی مختلفی وجود دارد که می تواند برای شناسایی تغییرات در دهانه رحم استفاده شود. آنها عبارتند از:

کولپوسکوپی یک روش شبیه به معاینه لگن است. معمولا برای بیمارانی انجام می شود که نتایج پاپ اسمیر غیر طبیعی دارند اما از لحاظ فیزیکی بدون علائم هستند. معاینه با استفاده از یک نوع میکروسکوپ کولوسکوپ نامیده می شود برای برری دهانه رحم انجام می شود. کل ناحیه دهانه رحم با یک رنگ بی ضرر یا اسید استیک رنگ می شود تا سلول های غیر طبیعی را برای دیدن راحت تر ببیند. سپس این مناطق بیوپسی می شوند. کولپوسکوپ هشت تا 15 برابر (به بسته کولپوسکوپ بزرگنمایی می کند و اجازه می دهد تا راحت تر بافت غیر طبیعی که ممکن است نیاز به بیوپسی داشته باشد را شناسایی کند.  این روش معمولا در مطب متخصص زنان انجام می شود. در مطب دکتر فاطمه نعمت اللهی این خدمات نیز صورت می گیرد.  اگر بیوپسی تحت کولپوسکوپی یک سرطان تهاجمی را نشان دهد، برای ارزیابی کامل وضعیت خود، بیوپسی بزرگتر مورد نیاز است.  درمان به مرحله سرطان بستگی دارد.