تغییرات واژن در دوران پیش از یائسگی و یائسگی، بسیار محسوس است.یائسگی زمانی اتفاق می‌افتد که دیگر تخمدان‌ها تخمک آزاد نمی‌کنند و سیکل قاعدگی کاملا متوقف می‌شود. برخی از تغییرات فیزیولوژیکی در این زمان عبارتند از:
* هر خانمی به طور متوسط 1 تا 2.5 کیلوگرم در دوران گذار یائسگی، اضافه وزن خواهد داشت. این اتفاق به دلیل کاهش هورمون‌های استروژن در دوران یائسگی رخ می‌دهد..
* بسیاری از بانوان در دوران یائسگی، ترشحات داغی را همراه خونریزی و تعریق زیاد تجربه می‌کنند، دیگر تغییراتی که ممکن است در این دوران اتفاق بیفتد، می‌توان به قاعدگی‌های نامنظم، جا انداختن پریود، ضعف، افسردگی، عصبانیت، درد مفاصل و عضلات، سردرد، تپش قلب، خشکی واژن، کاهش دید، چروک پوستی، کاهش قدرت عضلات و مشکلات مثانه اشاره کرد.
* تغییرات هورمونی در دوران یائسگی همچنین باعث مشکلات بی خوابی می‌شود.
* تغییر خلق و خو بین خوشحالی، ناراحتی و افسردگی
* استخوان‌ها شروع به شکننده شدن می‌کنند و خطر ابتلا به پوکی استخوان افزایش پیدا می‌کند. با کاهش تراکم استخوان در این دوران، ریسک شکستگی استخوان، افزایش پیدا می‌کند.
* کاهش میل جنسی
* تاثیرات در حافظه و افزایش ریسک ابتلا به آلزایمر
ترشحات پیش از یائسگی
قبل از رسیدن به دوران یائسگی، واژن به وسیله هورمون‌های استروژن، کاملا پشتیبانی می‌شود که درنتیجه، آن را روان نگه داشته و قابلیت ارتجاعی واژن حفظ می‌شود. تغییری در دیواره واژن به وجود نمی‌آید، دیواره ضخیم تر است و انعطاف بیشتری دارد که باعث می‌شود رابطه جنسی و زایمان راحت تری داشته باشید. علائمی مانند ترشحات داغ، مشکلات خواب و خشکی واژن در دوران پیش از یائسگی وجود ندارد.
ترشحات یائسگی دوران یائسگی
-
دیواره واژن نازک تر، خشک تر شده و انعطاف پذیری آن نیز کمتر می‌شود.
-
سطح روان بودن واژن کاهش پیدا می‌کند.
-
کاهش میل جنسی به دلیل درد و ناراحتی
-
خشکی و آسیب پذیر شدن بافت های واژن، سبب افزایش احتمال آسیب دیدگی و خونریزی در زمان رابطه می‌شود.
-
کم شدن تراکم موهای زائد
-
پرولاپس لگنی ( تورم دیواره واژن)
تغییرات واژن پس از یائسگی
یائسگی مرحله‌ای از زندگی بانوان است (سن 45 تا 55) که هورمون‌های جنسی به طور طبیعی کاهش پیدا می‌کنند و دیگر تخمکی از تخمدان ها آزاد نمی‌شود.
از سایر علائم در دوران یائسگی می‌توان به توقف پریودها اشاره نمود. زمانی یک خانم، یائسه حساب می‌شود که به مدت 12 ماه یا بیشتر پریود نشده است.
یائسگی به دلایل زیر رخ می‌دهد:
-
بالا رفتن سن و وارد شدن به محدوده 55 – 45 سالگی
-
در نتیجه هیسترکتومی ( برداشتن رحم)
-
نارسایی اولیه تخمدان
یکی از بزرگترین تغییراتی که در این دوران رخ می‌دهد کاهش سطح هورمون های استروژن است. به کاهش معنادار هورمون‌های استروژن که در دوران پس از یائسگی رخ می‌دهد، بافت های واژن خشک و نازک شده و انعطاف پذیری خود را از دست می‌دهد که به این شرایط آتروفی واژن می‌گویند.
برخی از تغییراتی که در این شرایط رخ می‌دهند شامل درد واژن، خارش داخل و نواحی اطراف واژن، خشکی واژن، مشکلات دفع ادرار، ترشحات واژن، سوزش، التهاب دیواره واژن، کاهش روانسازی واژن هنگام رابطه و عفونت های رایج مانند عفونت قارچی هستند. همه این شرایط نیز باعث خونریزی و درد هنگام رابطه می‌شوند.
یک واژن نرمال قبل از یائسگی، اسیدی است. اما پس از یائسگی بیشتر بازی می‌شود و همین موضوع ریسک ابتلا به عفونت‌ها و واژینیتیس را افزایش می‌دهد.
پس از یائسگی، میل جنسی به دلیل پیشگیری از درد کاهش پیدا می‌کند.
سایر تغییرات واژن پس از دوران یائسگی عبارتند از:
واژینیتیس:
این بیماری به عنوان التهاب واژن به دلیل عفونت قارچی یا باکتریایی یا حساسیت صابونی و مواد بهداشتی شناخته می‌شود. علائم آن عبارتند از خارش، ترشحات واژن، سوزش و التهاب واژن
واژینیسموس:
اسپاسم و انقباض بی‌اختیار بافت‌های دهانه واژن که شوک‌های دردناکی را ایجاد می‌کند. این اختلال باعث رابطه زناشویی دردناک به دلیل کمبود استروژن یا آتروفی واژن می‌شود.
مشکلات رایج واژن حین یائسگی
سیستیت
این بیماری به عنوان عفونت باکتریایی مثانه شناخته می‌شود. در اکثر موارد علت این بیماری، عفونت مجاری ادراری است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که مثانه و رحم، توسط باکتری آلوده می‌شوند. باکتری در مثانه پخش شده و موجب التهاب و ناراحتی می‌شود. این عفونت باعث ایجاد ناراحتی، دردهای لگنی، دفع ادرار دردناک، تکرر ادرار و نفوذ خون به ادرار می‌شود. اگر این عفونت به کلیه برسد، می‌تواند حالت تهوع، درد و استفراغ و تب به وجود بیاورد.
کاندیدیازیس واژینال
این عفونت به دلیل رشد بیش از حد باکتری کاندیدا به وجود می آید. علائم آن شامل درد، خارش و ناراحتی است. این بیماری درداور و ناراحت کننده است و سبب ترشحات یائسگی واژن می‌شود. این ترشحات معمولا پنیری شکل، ضخیم و بدون بو هستند. افزایش ابتلا به عفونت نیز یکی از عوارض یائسگی است که به دلیل خشکی واژن، پس از یائسگی به وجود می‌آید. به دلیل اینکه میزان اسیدیته واژن کاهش پیدا می‌کند، واژن پتانسیل خود را برای مقابله با باکتری‌های عفونی مانند کاندیدا و سایر میکروب‌ها از دست می‌دهد.
خشکی واژن
خشکی واژن برای بانوان یائسه مشکلات زیادی را به وجود می‌آورد. همچنین یک شرایط دردناک است که به طور طبیعی در دوران پیش از یائسگی به وجود می‌آید. در این دوران کاهش شدیدی در سطح هورمون‌های استروژن به وجود می‌آید که سبب خشکی واژن می‌شود که به عنوان آتروفی واژن شناخته می‌شود. مشکلاتی که به وسیله خشکی واژن ایجاد می‌شوند عبارتند از:
-
نازک شدن و کوتاه شدن واژن
-
کاهش میل جنسی
-
خارش واژن
-
سوزش واژن
-
ناراحتی و درد واژن
تغییر بو
بسیاری از بانوان هنگام یائسگی ترشحات یائسگی را تجربه می‌کنند که همراه با بوی بدی است و ممکن است اذیت کننده باشد. تغییر PH واژن به دلیل کاهش سطح استروژن و تغییر هورمون‌ها از دلایل بوی واژن است.
دردهای لگنی
در دوران پیش از یائسگی و خود یائسگی فیبروم های رحمی به دلیل کاهش هورمون‌هایی مانند استروژن تشدید می‌شوند. فیبروم می‌تواند کمردرد خفیفی را به وجود بیاورد.