عفونتهای مخمری بر اثر رشد بیش از حد مخمر، که به نام کاندیدیازیس نیز شناخته میشود در واژن زنان ایجاد میگردد. کاندیدا ارگانیسمی است که سبب ایجاد عفونت مخمری میشود.
کاندیدیاز به طور معمول در مقادیر کم در واژن وجود دارد اما گاهی از اوقات بیش از حد رشد میکند، که این سبب بروز علایم عفونت مخمری میشود.
یک ریسک شایع دچار شدن به عفونت مخمری نوع کنترل بارداری مورد استفادۀ زنان است.
این موضوع مهم است که بدانیم استفاده از پیشگیری کنندههای حاملگی سبب ایجاد عفونت مخمری در زنان نمیشود. در عوض، کنترل بارداری ممکن است محیط واژن را به شکلی تغییر دهد که احتمال ابتلاء به این نوع عفونت در زن افزایش یابد.
کنترل بارداری هورمونی
کنترل بارداری هورمونی شامل ترکیبی از استروژن و پروژسترون است. استفاده از این هورمونها میتواند باعث ایجاد اختلال در تعادل هورمونی طبیعی بدن شود و سبب کمک به رشد مخمر گردد.
اعتقاد بر آن است که استروژن در قرصها، پچها و حلقههای کنترل بارداری میتواند باعث شود تا واژن قند بیشتری ایجاد کند. این قندها منبع غذایی مخمرهای ساکن در واژن هستند و سبب رشد بیش از حد آنها میشوند.
کنترل بارداری حائل
ضد بارداریهای فیزیکی و حائل شکل نیز میتوانند سبب رشد بیش از حد مخمر شوند.
ژلها و کرمهای اسپرمکُش میتوانند تعادل باکتریهای ساکن در واژن را دگرگون کنند، که این سبب آسانتر شدن رشد مخمر میشود. همچنین، استفاده از ژلها یا کرمها میتواند محیط مرطوبی ایجاد کند که باعث سریعتر شدن رشد کاندیدیازیس میشود.
اسفنجهای واژینال، دیافراگمها، دستگاههای داخل رحمی(IUDs)، و دیگر دستگاههایی که داخل رحم قرار میگیرند نیز میتوانند خطر رشد مخمر و عفونت را تقویت کنند.
دیگر ریسک فاکتورهای عفونتهای مخمری
در کنار گزینههای کنترل بارداری یک زن، دلایل دیگری نیز برای ایجاد رشد بیش از حد کاندیدیاز وجود دارد:
• برخی آنتیبیوتیکها:
آنتیبیوتیک باکتریهای مضر درون بدن را نابود میکنند اما همچنین میتواند باکتریهای سالم موجود در واژن را نیز که به حفظ میزان نرمال مخمر کمک میکنند، از بین ببرند.
• سطح قند خون کنترل نشده:
مخمر گرایشی به ایجاد در محیطهای پرقند دارد، بنابراین فرد دچار دیابت تشخیص داده نشده یا با کنترل ضعیف در ریسک بالاتری برای ابتلا به عفونت مخمری قرار دارد.
• ضعف سیستم ایمنی:
افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف ممکن است در کنترل مقادیر زیاد باکتری یا مخمر دچار مشکل باشند.
• بارداری:
بارداری سبب ایجاد یک محیط دارای میزان زیاد استروژن میشود، که مشابه موردی است که فرد کنترل بارداری استروژن زیاد یا درمان جایگزینی هورمون دریافت میکند. این میتواند به افزایش ریسک عفونت مخمری منجر شود.
• فعالیت جنسی:
اگرچه فعالیت جنسی سبب عفونت مخمری نمیشود، میتواند به گسترش عفونت میان شرکای جنسی کمک کند.
علایم عفونت مخمری
اغلب زنان با علایم عفونتهای مخمری آشنا هستند. بر مبنای اعلام مرکز منابع زنان بهداشت ملی، تقریباً 75 درصد تمامی زنان در طول زندگی خود دستکم یک بار دچار عفونت مخمری میشوند.
علایم در این مورد میتواند شامل موارد زیر باشد:
• خارش و ناراحتی واژینال
• ترشحات واژنی سفید رنگ شبیه به پنیر خامهای
• سوزش اطراف دهانۀ رحم
• احساس خشکی یا درد در هنگام سکس
• سرخی یا ورم بیرون واژن یا والوا
این علایم میتوانند گاهی از اوقات مشابه دیگر عفونتهای واژن باشند، بنابراین مراجعه به پزشک برای زنان مهم است، مخصوصاً اگر زنی پیشتر دچار عفونت مخمری نشده باشد. دکتر میتواند تأیید کند عفونت پدید آمده ناشی از انواع جدیتر عفونت نیست.
درمان
اغلب عفونتهای مخمری به سادگی و با استفاده از داروهای غیر نسخهای درمان میشوند. قرصها و کرمهای ضد قارچ در ترکیبات مختلف در دسترس هستند، بنابراین دنبال کردن دستور مصرف درج شده روی بستهبندی دارو یا صحبت با پزشک ضروری است.
در مورد عفونت مخمری ساده داروهایی مثل کلوتریمازول و میکونازول معمولاً بسیار مؤثرند.
هر فرد دچار عفونت مخمری باید در طول درمان خود برای پیشگیری از انتقال عفونت به شریک جنسی خویش از مقاربت جنسی خودداری کند.
همچنین برخی داروهای مخصوص عفونت مخمری میتوانند تأثیر کنترلکنندههای بارداری شامل کاندومهای لاتکس و دیافراگمها را کاهش دهند.
چه هنگامی باید به متخصص زنان مراجعه کرد
اگر فرد در طول سال چند بار دچار عفونت مخمری شود و داروهای غیر نسخهای مؤثر نباشند، وی باید برای ارزیابی وضعیت خود به متخصص زنان مراجعه کند.
دکتر ممکن است انجام تستهای تشخیصی را توصیه کند تا مطمئن شود که بروز علایم ناشی از رشد زیاد کاندیدیاز است.
دکترها ممکن است یک داروی خوراکی به نام بلوکونازول (دیفلوکان) را برای کمک به خلاصی از شر عفونت به بیمار توصیه کنند. در عین حال و در صورت ضرورت ممکن است دکتر یک دوره درمان موضعی قویتر یا طولانیتر را توصیه کند.
اگر عفونت مخمری مسبب علایم نباشد، این امکان وجود دارد که دکتر درمان متناسب با وضعیت را توصیه کند.
اگر دکتر به نقش کنترل بارداری مورد استفادۀ زن در بروز و برگشت عفونتهای مخمری مظنون باشد، میتواند نوع جایگزینی را برای کنترل بارداری تجویز کند یا به زن در یافتن گزینههای بهتر کمک کند.
پیشگیری از عفونتهای مخمری
در کنار تغییر نوع کنترل بارداری کارهای دیگری هست که زنان میتوانند در کاهش ریسک ابتلا به عفونتهای مخمری انجام دهند. این کارها از جمله شامل موارد زیر است:
• پوشیدن لباس زیر نخی
• پوشیدن زیرجامه، شورت یا دامن راحت و گشاد
• اجتناب از پوشیدن زیرجامه یا جوراب شلواری تنگ و سفت
• خشک و تمیز نگه داشتن ناحیۀ واژن
• تعویض فوری لباس کارهای خیس یا لباسهای شنا
• اجتناب از نشستن داخل وان
• اجتناب از مصرف غیر ضروری آنتیبیوتیک
• محدود کردن مصرف قند
• استفاده از صابونها و مواد شویندۀ طبیعی
• اجتناب از پوشیدن شلوار جین مگر بنا به ضرورت
• خشک کردن خود پس از حمام کردن با کشیدن حوله از قسمت جلو به عقب
زنانی که مکرراً دچار عفونتهای مخمری میشوند باید نام محرکهای احتمالی بروز عفونت مثل داروهای آنتیبیوتیک یا صابونهای شیمیایی را در صورت امکان ثبت کنند. اگر زنان بدانند که چه چیز محرک بروز عفونت مخمری میشود پرهیز از آن برایشان آسانتر خواهد بود.
اغلب زنان در مقطعی از زندگی خود دچار عفونت مخمری میشوند. برخی از اشکال کنترل باردای میتوانند ریسک ابتلا به عفونت مخمری را افزایش دهند یا امکان بازگشت این عفونتها را در زنان بالا ببرند.
اگر زن یا پزشک وی به این نکته مظنون باشند که نوع کنترل بارداری زن به سلامت واژن وی آسیب میزند، تغییر برند یا نوع کنترل باردای میتواند به کاهش ریسک ابتلا بیشتر به عفونتهای مخمری کمک کند.