تخمدان چیست؟
تخمدان عضوی است که در سیستم تولید مثل زنان وجود دارد و وظایف متعددی مانند تولید هورمونها و تولید و نگهداری از تخمکها را بر عهده دارد. وقتی تخمک آزاد میشود، از لوله رحمی به سمت رحم حرکت میکند، جایی که ممکن است توسط اسپرم بارور شود. در هر طرف بدن یک تخمدان وجود دارد. تخمدانها همچنین هورمونهایی ترشح میکنند که در چرخه قاعدگی و باروری نقش دارند بنابراین یکی از اجزای غدد درونریز نیز محسوب میشود. تخمدان، طی مراحلی که در دوران جنینی آغاز میشوند شروع به تکوین و تولید تخمک میکند.
تخمدان کجاست؟
زنان دارای یک جفت تخمدان هستند که توسط رباط پهن، زیر لولههای رحمی (فالوپ)، کنار رحم، در دو طرف و پایین شکم قرار گرفتهاند.
ساختار تخمدان در زنان چگونه است؟
رنگ تخمدانها مایل به سفید است و در کنار دیواره جانبی رحم در منطقهای به نام حفره تخمدانی قرار دارند. حفره تخمدانی ناحیهای است که توسط شریان ایلیاک خارجی و در مقابل حالب و شریان ایلیاک داخلی محدود میشود. اندازه این قسمت طولی 4 سانتیمتر، عرض 3 سانتیمتر و ضخامت 2 سانتیمتری دارد. تخمدانها توسط یک کپسول احاطه شدهاند و دارای یک قشر خارجی و یک مدولای داخلی هستند.
کپسول تخمدان، از بافت همبند متراکم ساخته شده است و به عنوان غشای مهبلی یا «پوشش واژینالیس» (Tunica Vaginalis) شناخته میشود. معمولاً تخمکگذاری در یکی از دو تخمدان انجام میشود که در هر چرخه قاعدگی تخمک آزاد میکند. سمتی از تخمدان که به لوله رحمی نزدیکتر است توسط رباط «Infundibulopelvic» به آن متصل میشود و طرف دیگر به سمت پایین، از طریق رباط تخمدان به رحم متصل میشود. از ساختارها و بافتهای دیگر تخمدان ها میتوان به «هیلوم» (Hilum Ovari) اشاره کرد. هیلوم تخمدان، یک فرورفتگی در امتداد و حاشیه ناحیهای است که عروق و اعصاب وارد تخمدان یا از آن خارج میشوند.
-
خونرسانی تخمدان: منبع اصلی خونرسانی به تخمدان از طریق یک جفت شریان تخمدانی انجام میشود. این شریانها مستقیماً از آئورت شکمی (شریانهای تحتانی کلیه) به وجود میآیند. همچنین شریانهای رحم نیز در خونرسانی به تخمدان نقش دارند. تخلیه وریدی یا سیاهرگی خون از تخمدان نیز توسط یک جفت ورید تخمدانی انجام میگیرد. ورید تخمدان چپ به ورید کلیوی چپ و ورید تخمدان راست مستقیماً به «ورید وناکاوای تحتانی» (Inferior Vena Cava) تخلیه میشوند.
-
اعصاب تخمدان: تخمدانها عصبهای تخمدان و رحم (لگن) را به ترتیب از عصب سمپاتیک و پاراسمپاتیک دریافت میکنند. این عصبها از طریق رباط معلق تخمدان و از ناحیه هیلوم وارد تخمدان میشوند.
-
لنف در تخمدان: مایع لنفاوی تخمدانها به گرههای لنفاوی پارا-آئورتی تخلیه میشود.
-
رباطهای تخمدان: تخمدانها در داخل حفره صفاق، در دو طرف رحم قرار دارند، که از طریق طناب فیبری به نام رباط تخمدان، به آن متصل میشوند. تخمدانها در حفره صفاقی کشف می شوند اما از طریق رباط تعلیقی تخمدان که یک کشش خلفی رباط پهن رحم است، به دیواره بدن متصل میشوند. بخشی از رباط پهن رحم که تخمدان را میپوشاند، به مزواریوم معروف است. پدیکل تخمدان، بخشی از لوله فالوپ، مزواریوم، رباط تخمدان و عروق خونی تخمدان است.
لایه های تخمدان
در برش عرضی تخمدان، بخشهای زیر قابل مشاهده هستند:
-
کورتکس: حاوی فولیکولها است.
-
اپی تلیوم: سطحیترین و بیرونیترین لایه سلولی تخمدان
-
مدولا: حاوی شریانها و اعصاب تخمدان
-
هیلوم: حاشیه نواحی ورود و خروج عروق و اعصاب
شما می توانید به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید یا اگر وقت مراجعه به پزشک را ندارید یا دسترسی به یک پزشک متخصص زنان و زایمان خوب برای شما سخت است، پیشنهاد میکنیم با استفاده از سامانه پزشکی از راه دور تله ویزیت به صورت آنلاین با دکتر نعمت اللهی متخصص زنان و زایمان به صورت متنی ارتباط برقرار کنید.
https://www.televisit24.com/drnematolahi