هورمون تیروئید نقش مهمی در رشد و نمو سیستم عصبی جنین دارد، به طوری که حتی در فرزندان مادرانی که کم‌کاری تیروئید مخفی دارند، نیز اختلالات رشد عصبی و کاهش شاخص هوش از عوارض کم کاری تیروئید در بارداری است.
مشکلات ناشی از کم کاری تیروئید در بارداری
در کسانی که کم کاری تیروئید در بارداری شدید داشته‌اند، نازایی و سقط های مکرر رخ داده است بنابراین تشخیص بیماری و درمان آن بخصوص در زمان بارداری بسیار مهم است پس کسانی که سابقه کم‌کاری تیروئید یا جراحی تیروئید یا درمان پرکاری تیروئید با ید رادیواکتیو داشته‌اند، قبل از بارداری یا اوایل بارداری باید از نظر مشکلات تیروئید بررسی و آزمایش شوند و کسانی که تحت درمان کم کاری تیروئید در بارداری هستند هم طی بارداری و پس از زایمان از نظر کنترل این بیماری تحت نظر باشند زیرا در دوران بارداری نیاز به هورمون تیروئید افزایش می‌یابد و چه بسا کسانی که قبل از بارداری ظاهرا مشکلی نداشته اند اما حین بارداری به دلیل افزایش نیاز بدنشان، با آزمایش متوجه بیماری ایشان می‌شویم.
از مشکلات دیگری که حین بارداری برای افرادی که دچار کم‌کاری تیروئید هستند رخ می‌دهد، زایمان زودرس، پاره شدن زودرس کیسه آب، فشارخون بارداری و کنده شدن جفت (دکولمان) را می‌توان نام برد که هر یک خطراتی برای مادر و جنین دارند.
کم‌کاری تیروئید به طور معمول نشانه‌هایی دارد، اما گاهی در جوانان علائمی ایجاد نمی‌کند و اگر ناگهانی و شدید باشد، علائم آن معمولاً پر سر و صداست که موجب اختلال در عادت ماهانه، تخمک‌گذاری و سقط می‌شود.
کم‌کاری تیروئید در حاملگی همچنین باعث افزایش فشار خون مادر باردار، مسمومیت حاملگی و زایمان زودرس می‌شود.
در منابع علمی گفته شده در هر ۲ مورد از هزار مورد بارداری، علائم بالینی کم کاری تیروئید روند بارداری را دچار مشکل کرده است. بزرگ ترین خطر کم کاری تیروئید در بارداری به تاخیر انداختن رشد کودک و کندذهنی او بعد از تولد است. این مسئله به خصوص در فرزند مادرانی که کمبود ید دارند، بیشتر است. بد نیست بدانید ید در ساخت هورمون‌های تیروئیدی نقش بسیار مهمی دارد.
اثر هورمون های تیروئید بر جنین
جنین در دوران بارداری تا زمانی که غده تیروئیدش عملکرد را شروع کند، از نظر هورمون تیروئیدی کاملا وابسته به مادرش است. این اتفاق زود تر از هفته ۱۲ بارداری رخ نمی دهد. بنابراین کم کاری تیروئید مادر در ۳ ماهه اول بارداری می تواند اثر سو خود را بر سلامت جنین بگذارد. اکثر مادران بعد از گذشت مدت زیادی از این ۳ ماهه، از بارداری خود مطلع می شوند. بنابراین مادران قبل از اقدام به بارداری باید برای تشخیص و درمان وضعیت تیروئید خود مراحل لازم را طی کنند.
کنترل کم کاری تیروئید در بارداری
مادرانی که قبل از بارداری به کم کاری تیروئید مبتلا بوده اند و یا در حین بارداری دچار کم کاری تیروئید شده اند، باید دقت کنند که هر شش هفته یک بار، آزمایش تیروئید بدهند تا مطمئن شوند مقادیر هورمون های تیروئید در بدن آنها در حد طبیعی است و باید درمان را تحت نظر پزشک متخصص غدد پیگیری کنند.
اگر خانم بارداری متوجه افزایش وزن غیر طبیعی خود در این دوران شد، باید به کم کاری تیروئید شک کند، حتی اگر سابقه مشکلات تیروئید را از قبل نداشته باشد.
در طول چند ماه اول بارداری، جنین به هورمون های تیروئید مادر بسیار وابسته می باشد و هورمون های بدن مادر، نقش مهمی را در رشد طبیعی مغز جنین ایفا می کنند. بنابراین کمبود هورمون تیروئید، تاثیر منفی روی ضریب هوشی و فعالیت های مغزی جنین دارد و به همین دلیل است که پزشکان توصیه می کنند خانم ها قبل از اقدام به بارداری، آزمایش خون که شامل هورمون های تیروئید می باشد را انجام دهند تا اگر به مشکلات تیروئید مبتلا هستند، تحت درمان قرار گرفته و سپس باردار شوند.
اگر خانمی باردار شد و از مشکلات تیروئید خود آگاه نبود، با آزمایش خونی که طی سه ماه اول بارداری انجام می دهد، می تواند به کم کاری تیروئید خود پی ببرد و اقدامات درمانی را برای جلوگیری از مشکلات ناشی از کم کاری تیروئید در بارداری انجام دهد. در طی آزمایش خونی که در غربالگری سه ماهه اول بارداری انجام می گیرد، هورمون محرکه تیروئید که از غده هیپوفیز ترشح می شود اندازه گیری می گردد. اگر بالاتر از حد طبیعی بود، یعنی فرد به کم کاری تیروئید مبتلا می باشد.
اگر در بارداری اول به کم کاری تیروئید مبتلا شدید، احتمال اینکه در بارداری های بعدی هم به آن مبتلا شوید بسیار زیاد است. بنابراین تمام نکات گفته شده را قبل از بارداری بعدی و حین بارداری انجام دهید. با تشخیص و درمان به موقع کم کاری تیروئید، هیچ مشکلی برای نوزاد ایجاد نخواهد شد و از عوارض کم کاری تیروئید در بارداری پیشگیری می شود.