اختلال در روند تخمک گذاری یکی از مهمترین علل نازایی در زنان به شمار میرود که یکی از شایعترین علل آن، ابتلا به سندرم تخمدان پلی سیستیک است. این سندرم با عنوان «تنبلی تخمدان» نیز شناخته میشود.
PCO یکی از شایعترین اختلالات غدد در خانمها در سنین باروری است که علایم آن پس از سنین بلوغ آغاز میشود. این سندرم به صورت معمول با قاعدگی نامنظم، موهای زائد و بزرگی دو طرف تخمدان پر از فولیکولهای ریز مشخص میشود و در واقع منظور از سیست تخمدان، فولیکول ریز حاوی مایع mm ۲-۹ است که جز در موارد محدود و در حین درمان نازایی، اصلاً نیاز به جراحی ندارد.
عوارض احتمالی این سندرم شامل عدم تخمک گذاری مرتب و بنابراین اشکال در بارداری، خونریزی نامنظم رحمی و در صورت عدم توجه و درمان ضخامت غیرطبیعی مخاط رحم و حتی احتمال سرطان مخاط رحم در سنین بالاتر است.
علاوه بر عوارض ذکر شده همچون خونریزیهای غیرطبیعی و نامنظم رحم، ممکن است حتی پس از اینکه بارداری اتفاق افتد یکسری عوارض حاملگی زودرس همچون سقط و سقط مکرر و یا عوارض دیررس بارداری همانند مسمومیت حاملگی، دیابت بارداری یا کاهش رشد داخل رحمی جنین ظاهر شوند. دیگر عوارض مهم آن مشکلات قلبی - عروقی، افزایش فشارخون و عدم تحمل قند و بروز دیابت تیپ II و افزایش چربی خون است. احتمال بروز این عوارض با چاقی و سابقه فامیلی بالا میرود و بنابراین تمام مبتلایان به سندرم P. C. O بایستی از نظر خطر این عوارض در مراجعه به پزشک متخصص زنان بررسی شوند.
این سندرم زمینه ارثی دارد و عوامل محیطی، مانند چاقی، احتمال بروز آن را افزایش میدهد. علت دقیق این سندرم شناخته شده نیست و یکی از علل مطرح آن بالا بودن سطح انسولین خون است و در واقع یکی از مشکلات زیربنایی موجود به همراه سندرم P. C. O، وجود عدم تعادل هورمونی در زنانی است که به سندرم تخمدان پلی سیستیک مبتلا هستند، یعنی تخمدانها در این افراد استروژن و آندروژن (هورمونهای مردانه) یا به عبارتی هورمونهای مردانه بیش از حد طبیعی تولید میکنند. از همه نشانههای مهم تشخیصی در افراد مبتلا به این سندرم، میتوان به مواردی همچون، آکنه یا جوش صورت، ریزش مو به صورت فرم مردانه، رویش موهای زائد از نقاط غیر معمول پوست همچون زیر چانه یا گردن، اختلالات قاعدگی (سیکلهای کمتر از ۲۱ روز و یا بیش از ۳۵ روز) و نهایتاً وجود تخمدانهایی با نمای پلی سیستیک در سونوگرافی اشاره کرد.