درد واژن هنگام دخول (مقاربت دردناک) به دلایل مختلفی اعم از مشکلات آناتومی و ساختاری و نیز مشکلات عاطفی و روانی رخ می‌دهد. بسیاری از زنان در مرحله‌ای زندگی خود درد موقع نزدیکی و مقاربت را تجربه می‌کنند. اصطلاح پزشکی "دیسپارونیا" مقاربت دردناک را به عنوان درد مداوم یا مکرر واژن که قبل از دخول، طی مقاربت یا پس از آن رخ می‌دهد، توصیف می‌کند. اگر از درد هنگام نزدیکی و مقاربت رنج می‌برید، به یک متخصص زنان مراجعه کنید. پزشک متخصص برای درمان این مشکل، علت زمینه‌ای آن را تشخیص داده و به رفع کامل یا کاهش این مشکل به شما کمک خواهد کرد.
اگر شما از درد هنگام نزدیکی و مقاربت رنج می‌برید، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
-
احساس درد واژن تنها هنگام دخول
-
احساس درد واژن با هر بار دخول، حتی با قرار دادن تامپون
-
بروز درد جدید واژن (برخلاف مقاربت‌های قبلی)
-
درد شدید طی فرو کردن عمیق آلت
-
سوزش یا درد واژن
-
بروز درد ضربان‌داری که ساعت‌ها پس از نزدیکی ادامه می‌یابد.
اگر دچار درد و سوزش مکرر واژن هنگام نزدیکی و مقاربت جنسی هستید، به متخصص زنان مراجعه کنید. درمان این مشکل می‌تواند به بهبود رابطه جنسی و صمیمیت شما و همسرتان و نیز افزایش اعتماد به نفس شما کمک کند.
دلایل و عوامل درد واژن هنگام دخول
دلایل فیزیکی درد و سوزش واژن هنگام مقاربت بسته به اینکه آیا درد واژن هنگام دخول و یا با فرو کردن عمیق آلت رخ می‌دهد، متفاوت است. همچنین عوامل عاطفی را می‌توان با بسیاری از انواع مقاربت دردناک مرتبط دانست.
درد واژن هنگام دخول
درد هنگام دخول ممکن است وابسته به طیف وسیعی از عوامل باشد، از جمله:
عدم لیزی و لغزندگی کافی واژن:
این وضعیت اغلب ناشی از عشقبازی کوتاه است. لغزندگی و لیزی اندک نیز معمولاً با افت سطح استروژن پس از یائسگی، پس از زایمان و یا در طول شیردهی ایجاد می‌شود. برخی از داروها دارای عوارضی نظیر سرکوب میل یا تحریک جنسی هستند که می‌تواند لیزی و لغزندگی واژن را کاهش داده و مقاربت را دردناک سازد. این داروها عبارتند از داروهای ضد افسردگی، داروهای فشار خون، آرام‌بخش‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها و برخی از قرص‌های ضد بارداری.
آسیب، ضربه و یا التهاب واژن:
این عوامل شامل آسیب یا حساسیت واژن ناشی از تصادف، جراحی لگن، ختنه دختران یا ایجاد یک برش در واژن برای سهولت زایمان و بزرگ شدن کانال تولد (اپی‌زیاتومی).
التهاب، عفونت یا مشکلات پوستی:
عفونت در ناحیه تناسلی یا مجاری ادراری می‌تواند سبب مقاربت دردناک شود. اگزما یا سایر مشکلات پوستی در ناحیه تناسلی نیز می‌تواند عامل درد و سوزش واژن هنگام نزدیکی باشد.
واژینیسموس:
اسپاسم غیرارادی عضلات دیواره واژن (واژینیسموس) می‌تواند عمل دخول را بسیار دردناک سازد.
ناهنجاری مادرزادی:
مشکلات مادرزادی مانند عدم تشکیل کامل واژن (آژنزی واژن) و یا تشکیل غشاء و انسداد دهانه واژن (پرده بکارت بدون سوراخ)، می‌تواند منجر به درد هنگام دخول و مقاربت گردد.
درد واژن هنگام دخول عمیق
درد واژن معمولاً با دخول عمیق آلت رخ می‌دهد و ممکن است در وضعیت‌های خاص نزدیکی، شدیدتر باشد. علل درد عمیق واژن عبارتند از:
عوارض و بیماری‌های خاص:
این عوارض شامل اندومتریوز، بیماری التهاب لگن، افتادگی رحم، برگشتن رحم به عقب، فیبروم رحمی، التهاب مثانه، سندرم روده تحریک‌پذیر، هموروئید (بواسیر) و کیست‌های تخمدانی می‌باشد.
جراحی یا درمان‌های پزشکی:
گاهی اوقات اسکار ناشی از جراحی لگن، از جمله عمل هیسترکتومی می‌تواند موجب درد هنگام نزدیکی و مقاربت شود. درمان‌های پزشکی برای سرطان مانند پرتودرمانی و شیمی درمانی می‌تواند با ایجاد تغییراتی سبب دردناک شدن دخول و رابطه جنسی شود.
عوامل عاطفی
احساسات و عواطف عمیقاً با فعالیت جنسی در هم تنیده است و می‌تواند در بروز احساس درد هنگام دخول و مقاربت جنسی نقش داشته باشد. عوامل عاطفی عبارتند از:
مشکلات روانی:
اضطراب، افسردگی، نگرانی در مورد ظاهر فیزیکی خود، ترس از صمیمیت و یا مشکلات ارتباطی می‌تواند به کاهش تحریک جنسی و ناراحتی یا احساس درد هنگام مقاربت کمک کند.
فشار و استرس:
عضلات کف لگن در پاسخ به استرس‌های روزمره، تمایل به سفت شدن دارد. این امر می‌تواند به بروز درد هنگام مقاربت کمک کند.
سابقه سوء استفاده جنسی:
بسیاری از زنانی که دچار درد هنگام نزدیکی هستند، قبلاً دچار سوء استفاده جنسی نشده‌اند، اما اگر مورد آزار جنسی قرار گرفته باشند، این موضوع ممکن است در بروز درد و ناراحتی آنها هنگام مقاربت نقش داشته باشد.
گاهی اوقات تشخیص اینکه مقاربت دردناک با عوامل روانی مرتبط است یا خیر، دشوار است. درد اولیه می‌تواند منجر به ترس از تکرار درد شده و ریلکسی واژن را دشوار کند و نهایتاً منجر به تشدید درد واژن گردد. همانند تمام دردهای دیگر در بدن، شما ممکن است ناخودآگاه از فعالیت‌هایی که با درد مرتبط است، اجتناب کنید.
آزمایش و تشخیص
ارزیابی پزشکی برای تشخیص درد هنگام دخول معمولاً شامل موارد زیر است:
سوابق دقیق پزشکی:
پزشک ممکن است درمورد زمان آغاز درد، محل دقیق احساس درد، نوع درد و اینکه آیا این درد هنگام نزدیکی با همسر و یا هر موقعیت جنسی دیگر رخ می‌دهد، سؤالاتی را مطرح خواهد کرد. همچنین پزشک ممکن است در مورد سوابق فعالیت جنسی، سوابق جراحی و زایمان قبلی از شما اطلاعاتی را دریافت کند. اجازه ندهید که احساس شرم و خجالت مانع پاسخ‌های دقیق و صادقانه شما شود. این پرسش‌ها پزشکتان را به منشاء و علت اصلی درد شما هدایت می‌کند.
معاینه لگنی:
طی معاینه لگنی، پزشک می‌تواند نشانه‌هایی از تحریک پوستی، عفونت و یا مشکلات آناتومی را بررسی کند. پزشک همچنین ممکن است برای شناسایی محل درد از فشار ملایم به واژن و عضلات لگن استفاده کند. همچنین ممکن است معاینه بصری واژن با استفاده از ابزاری به نام اسپکولوم برای جدا کردن دیواره‌های واژن انجام گیرد. برخی از زنانی که مقاربت دردناک را تجربه می‌کنند، حتی با فشار ملایمی که پزشک هنگام معاینه لگنی وارد می‌کند، احساس درد و ناراحتی دارند. طی معاینه لگنی، هر زمان که احساس درد شدیدی را احساس کردید، می‌توانید از پزشک خود بخواهید تا معاینه را متوقف کند.
تست‌های دیگر:
اگر پزشک به وجود علل خاصی برای مقاربت دردناک شما مشکوک باشد، ممکن است انجام سونوگرافی را نیز به شما توصیه کند.
گزینه‌های درمان و داروها
گزینه‌های درمان بسته به علت زمینه‌ای درد، متفاوت است.
داروها
در صورتی که عفونت و یا عوارض پزشکی به تشدید درد شما کمک کند، درمان علت زمینه‌ای ممکن است مشکل شما را برطرف سازد. تغییر داروهایی که موجب خشکی واژن می‌شود نیز ممکن است علائم درد شما را هنگام نزدیکی از بین ببرد. برای بسیاری از زنانی که دوران پس از یائسگی خود را می‌گذارنند، مقاربت و نزدیکی دردناک (دیسپارونی) ناشی از پایین بودن سطح استروژن رخ می‌دهد. این مشکل اغلب می‌تواند با استعمال استروژن موضعی به طور مستقیم در واژن خود درمان گردد.
داروی اسپمیفنبه تازگی برای درمان درد متوسط تا شدید زنان هنگام مقاربت و رفع مشکلات خشکی واژن مورد تأیید قرار گرفته است. Ospemifene مانند استروژن بر روی بافت پوششی واژن عمل می‌کند، اما به نظر نمی‌رسد که اثرات مضر احتمالی استروژن بر سینه‌ها و یا پوشش داخلی رحم (آندومتر) را به دنبال داشته باشد. معایب این دارو شامل گران بودن آن، احتمال بروز گرگرفتگی، احتمال خطر سکته مغزی و لخته شدن خون است.
روش‌های درمان
انواع مختلف درمان ممکن است برای درد و سوزش واژن هنگام نزدیکی مفید باشد، از جمله:
حساسیت زدایی:
در طول این درمان، شما تمرینات ریلکس کردن واژن را برای کاهش درد و ناراحتی واژن یاد می‌گیرید. درمانگر ممکن است ورزش‌های کف لگن (ورزش کگل) و یا روش‌های دیگر برای کاهش درد هنگام دخول را به شما توصیه کند.
مشاوره و یا آمیزش‌‌درمانی:
اگر رابطه جنسی شما برای مدت زمان طولانی دردناک شده است، ممکن است حتی پس از درمان، واکنش‌های هیجانی منفی نسبت به تحریک جنسی را تجربه کنید. اگر شما و همسرتان به دلیل مقاربت دردناک از نزدیکی و صمیمیت اجتناب کرده‌اید، احتمالاً نیاز به کمک برای بهبود روابط و بازگرداندن صمیمیت جنسی خود دارید. صحبت کردن با یک متخصص زنان می‌تواند در حل این مشکلات به شما کمک کند. درمان‌های رفتار شناختی نیز می‌تواند در تغییر الگوهای فکری و رفتارهای منفی شما مفید و مؤثر باشد.