هر یك از لوله‌های فالوپ (لوله رحم) از یكی از گوشه‌های رحم به سمت خارج كشیده شده و مسیر عبوری تخمك از تخمدان به طرف‌رحم را تشكیل می‌دهد.
این لوله‌ها نقش حیاتی را در باروری یك زن ایفا می‌كنند. هر كدام از لوله‌های رحم حدود ۱۰ سانتیمتر طول داشته و انتهای خارجی آن به شكل شیپور است. این قسمت شیپوری‌شكل از زوائدی درست شده كه فیمبریا خوانده می‌شود. این فیمبریاها پس از آزادشدن تخمك از تخمدان به تخمك چسبیده و آن را بداخل لوله رحم هدایت می‌كنند. لوله‌رحم دارای یك ساختمان عضلانی خاصی است كه بطور هماهنگ منقبض شده و قابلیت جابجا شدن را دارند. تخمك و اسپرم در نیمه خارجی لوله یعنی در ناحیه آمپول به یكدیگر می‌رسند. پدیده لقاح در این محل اتفاق افتاده و پس از آن تخمك بارور شده كه حالا “جنین“ نامیده می‌شود به حركت خود به طرف رحم ادامه خواهد داد. انتهای رحمی، لوله فالوپ “ایسم“ نامیده می‌شود و همانند یك دریچه عمل می‌كند. بطوریكه حدوداً تا ۴ تا ۶ روز پس از تخمك‌گذاری یعنی زمانی‌كه جنین می‌بایستی در دیواره رحم لانه‌گزینی كند، از ورود آن به داخل رحم جلوگیری می‌كند. لوله از ساختمان پیچیده‌ای برخوردار بوده و برخلاف یك پیپ معمولی جدار داخلی آن چینهایی دارد و از یكسری زوائد موئی‌شكل به نام مژك پوشیده شده كه با حركت خود تخمك و جنین را در طول لوله به طرف رحم به جلو می‌راند. جدار داخلی لوله علاوه بر اعمال فوق مایعی را ترشح می‌كند كه تخمك و جنین در ضمن عبور از لوله از آن تغذیه می‌كنند.
بیماریهای لوله
حدود ۲۵% تا ۵۰% از علل ناباروری زنان را اختلالات لوله‌ای بخود اختصاص می‌دهد. آسیبهای لوله‌ای معمولاً بدنبال عفونتهای لگنی و یا به علل ناشناخته بوجود می‌آیند. با وجود این برخی از علل عفونتهای لگنی عبارتند از:
-
بیماریهای منتقله جنسی مثل سوزاك و كلامیدیا.
-
عفونتهایی كه متعاقب زایمان، سقط، ختم انتخابی حاملگی (سقط‌درمانی) و IUDبوجود می‌آیند.
-
عفونت لگنی پس از اعمال جراحی كه برای درمان آپاندیس‌سوراخ شده و كیست‌های تخمدان بكار می‌رود.
-
اندومتریوز شدید.
-
سل.
علاوه بر انسداد لوله‌ها، هر نوع بیماری التهابی لگن هم می‌تواند نوارهایی از بافت چسبنده را بوجود آورد كه بواسطه تغییر موقعیت لوله‌ها عملكرد آن را تغییر می‌دهند.
سل لگنی یكی از شایعترین صدمات لوله‌ای در جنوب‌شرقی و شرق ایران است. این بیماری معمولاً به حالت نهفته است و اغلب زنانی كه به سل لگنی مبتلا هستند هیچ آگاهی از آن ندارند. عامل بیماری سل از طریق جریان خون از ریه‌ها به لوله رحمی رسیده و صدمات غیر قابل برگشتی را در آن بوجود می‌آورند.
آزمایشات لازم : از آنجا که عفونت با کلامیدیا از شایعترین عفونتهای دستگاه تناسلی است و موجب گرفتگی و انسداد لوله های رحمی می شود، اندازه گیری آنتی بادی ضد کلامیدیا در این بیماران نابارور توصیه می شود . وجود آنتی بادی نشان می دهد که این زنان در گذشته با این بیماری درتماس بوده اند و احتمال درگیری لوله‌ها در آنها زیاد است.
نحوه تشخیص بیماریهای لوله
آزمایشات مختلفی برای ارزیابی باز بودن لوله‌های رحمی دردسترس قرار دارد. ساده‌ترین و قدیمی‌ترین آزمایش در مورد باز بودن لوله‌ها، تست روبین است. در این روش به كمك دستگاههای مخصوص یا با استفاده از یك سرنگ خاصی گاز را با فشار از طریق دهانه رحم به داخل رحم و لوله‌ها وارد می‌كنند و عبور آن از لوله‌ها را بررسی می‌كنند. باز بودن لوله‌ها بر اساس فشاری كه دستگاه فشارسنج نشان می‌دهد مشخص می‌گردد. همچنین پزشك با قرار دادن یك گوشی در قسمت تحتانی شكم و شنیدن صدای خروج هوا از انتهای لوله رحم متوجه می‌شود كه لوله‌ها باز است. این روش بعلت غیرقابل اعتماد بودن امروزه كاربرد چندانی ندارد.
هیستروسالپنگوگرام (HSG) نوعی عكسبرداری مخصوص با اشعه x از رحم و لوله‌های آن است. HSG را پس از قطع خونریزی قاعدگی یعنی‌در روزهای ۶ تا ۷ قاعدگی و هنگامی كه هنوز جدار داخلی آن نازك است انجام می‌دهند. این عمل معمولاً در كلینیكهای رادیولوژی قابل‌اجرا خواهد بود. بسیاری از پزشكان قبل از انجام هیستروسالپنگوگرام، آنتی‌بیوتیك و مسكن را برای بیماران خود تجویز می‌كنند. پس از قرارگرفتن بیمار روی تخت رادیولوژی پزشك وسیله مخصوص این كار را كه كانولای سرویكس نام دارد در داخل مجرای دهانه رحم قرار می‌دهد. این وسیله فلزی است ولی اخیراً نوع یكبار مصرف و پلاستیكی آن هم به بازار عرضه شده است.
در مرحله بعد یك ماده حساس به اشعه (مایعی كه نسبت به اشعه xقابل رؤیت می‌شود) بداخل حفره رحم تزریق می‌شود. این كار بطورمداوم و با فشار كم در ضمن مشاهده رحم با دستگاه خاص بایستی انجام گیرد. با گرفتن تصاویر مختلف می‌توان عبور ماده رنگی به داخل حفره‌رحم و سپس لوله‌ها و از آنجا به شكم را مشاهده كرد. كلیشه رادیوگرافی‌گرفته شده جزء مدارك همیشگی بیمار قرار خواهد گرفت.
برای یك گزارش مطلوب باید ۳ كلیشه درضمن هیستروسالپنگوگرافی‌تهیه شود. این كلیشه‌ها شامل یك عكس در مراحل اول برای بررسی‌حفره رحم، و همچنین یك فیلم تأخیری برای اطمینان از جابجایی مایع خارج شده از لوله در داخل شكم و لگن است.
یك HSGچگونگی قسمت داخلی دستگاه تولیدمثل را نشان می‌دهد. در یك هیستروسالپنگوگرام طبیعی حفره رحم به شكل یك مثلث سفیدرنگ در زمینه سیاه فیلم مشاهده می‌گردد. از آنجا ماده رنگی به داخل لوله‌های رحمی رفته و به صورت دو خط طویل سفیدرنگ در هر طرف رحم نمایان می‌شود. در مواقعی كه ماده رنگی از لوله باز به‌داخل شكم می‌ریزد شكل پخش شدن دود در هوا را بخود می‌گیرد.
بیشترین و شایعترین اشكال HSG اختلالات لوله‌ای است. اگر لوله‌ها در ناحیه ابتدایی (گوشه رحم) مسدود باشد ماده رنگی نمی‌تواند وارد لوله‌ها شده و در نتیجه نمی‌توان آنها را مشاهده كرد. اگر انتهای فیمبریایی لوله بسته باشد، لوله از ماده رنگی پر شده و متورّم می‌گردد. در برخی موارد ضایعات داخلی حفره رحم مثل پولیپ، میوم، چسبندگی یا دیواره را می‌توان در HSG بصورت یك فاصله یا نقص در پر شدگی مشاهده كرد.
شكل ۱ـ۱۱٫ تصویر یك هیستروسالپنگوگرام. لوله‌های رحمی به خوبی با ماده رنگی مشخص شده است. آنها بصورت دو خط نازك و بلند كه از قسمتهای گوشه رحم به سمت خارج كشیده شده‌اند دیده می‌شوند. انتهای هر دو لوله باز است.
همانند دیگر تستها، HSG هم ممكن است نتایج نادرستی را بدست دهد. مثلاً ممكن است گوشه رحم دچار انقباض و گرفتگی عضلانی شده و ماده رنگی نتواند بداخل لوله‌ها وارد شود. در چنین مواقعی نتیجه به اشتباه بصورت لوله مسدود تفسیر می‌شود در حالیكه لوله‌ها باز هستند.در صورتی كه انتهای فیمبریای لوله مسدود باشد تحت عنوان هیدروسالپنكس نامیده می‌شود. از طرف دیگر، ممكن است تزریق ماده‌رنگی با فشار زیاد باعث پارگی كوچكی در دیواره هیدروسالپنكس‌گردد، زیرا در برخی موارد دیواره هیدروسالپنكس بسیار نازك است. دراین صورت ماده رنگی وارد شكم شده و به غلط تصور می‌شود كه لوله‌های رحمی باز است ولی واقعیت امر این است كه لوله‌ها كاملاً مسدود است.
علیرغم اطلاعات زیادی كه به كمك HSG از چگونگی باز یا بسته بودن لوله‌های رحمی می‌توان بدست آورد، این روش اطلاعات زیادی را در مورد ساختار خارجی لوله‌ها و وجود چسبندگیهای دور لوله در اختیار پزشك قرار نمی‌دهد. در مواقعی كه ماده خارج شده از لوله بصورت توده‌های كوچك تجمع پیدا كند، بایستی به وجود چسبندگی در اطراف لوله مشكوك شد ولی نمی‌توان آن را تأیید كرد.
HSG ممكن است با درد همراه باشد و بسیاری از زنان درد شدیدی را هنگام تزریق ماده رنگی بداخل رحم خود تجربه كرده‌اند. شما باید از قبل انتظار این حالت را داشته باشید و قبل از شروع هیستروسالپنگوگرافی از یك مسكن خوراكی استفاده كنید.
در مواقعی كه دهانه رحم خیلی تنگ یا خیلی گشاد است پزشك با اشكالاتی در ضمن گرفتن عكس و یا تزریق مایع رنگی مواجه می‌شود و به همین علت بهتر است كه در هنگام تهیه HSG یك متخصص زنان برای كمك به رادیولوژیست حضور داشته باشد. بسیاری از متخصصین زنان هیستروسالپنگوگرافی را خودشان انجام می‌دهند.
مهمترین عارضه‌ای كه در HSG دیده می‌شود انتقال عفونت تشخیص داده نشده از دهانه رحم به داخل لوله‌ها است. با وجود اینكه این عارضه از شیوع چندانی برخوردار نیست ولی عده‌ای از پزشكان تجویز آنتی‌بیوتیك قبل از هیستروسالپنگوگرافی را توصیه می‌كنند.
در صورتیكه لوله‌های رحمی در هیستروسالپنگوگرافی انجام شده مسدود باشد، بهتر است برای تأیید این تشخیص لاپاراسكوپی انجام شود.
محدودیتهای HSG و لاپاراسكوپی
اشكالی كه در HSG و لاپاراسكوپی به چشم می‌خورد این است كه فقط در مورد باز یا بسته بودن لوله‌های رحم كاربرد دارد. گرچه یك لوله بسته هیچ كارایی ندارد ولی نمی‌توان گفت كه لوله‌ای كه باز است دارای چه عملكردی است. بخاطر داشته باشید كه باز بودن لوله‌های رحمی به‌هیچ وجه نشانه عملكرد خوب آن نیست!
محدودیت دیگر این دو روش این است كه هیچ اطلاعی در مورد اینكه چرا لوله‌ها بسته شده است در اختیار جراح قرار نمی‌دهد. با این‌وجود در برخی موارد می‌توان علائم دیگر مثل وجود توده‌های مشخص و سل را در شكم در حین لاپاراسكوپی مشاهده نمود.
پیشرفتهای اخیر در تشخیص ضایعات لوله
روشهای تحت هدایت فلوروسكوپی: با استفاده از تكنیك و وسایل مخصوص آنژیوگرافی عروق كرونر قلب، رادیولوژیست كاتترهای مخصوص را تحت هدایت فلوروسكوپی و اشعه x داخل هر یك از لوله‌های رحمی می‌كنند. این روش را سالپنگوگرافی انتخابی می‌نامند كه امكان مشاهده بهتر هر یك از لوله‌ها را فراهم می‌آورد. روش فوق این امكان را به رادیولوژیست می‌دهد تا در برخی شرایط انسداد گوشه رحمی لوله فالوپ را كه معمولاً بعلت وجود لخته است، با كانولاسیون لوله برطرف كنند.
سونوسالپنگوگرافی: تحت هدایت سونوگرافی و با تسهیلات سونوگرافی داپلر متخصص زنان و زایمان مایع را از طریق دهانه رحم بداخل لوله رحمی تزریق كرده و جریان مایع از لوله به داخل شكم را روی صفحه سونوگرافی مشاهده می‌كند. این آزمایش ساده‌ای است كه یك پزشك متخصص زنان و زایمان می‌تواند به راحتی انجام دهد و در صورت طبیعی بودن لوله‌ها بر اساس آن تصمیم‌گیری نماید. این آزمایش در صورت مثبت بودن قابل اطمینان است.
توبوسكوپی: جراح در حین لاپاراسكوپی یك تلسكوپ نازك را از طریق انتهای فیمبریای لوله به داخل لوله رحمی وارد كرده و پوشش داخلی آن را از نظر سلامت بررسی می‌كنند.
فالوپوسكوپی: این روش بسیار پیشرفتهای است كه توسط دكترجان كِرین استرالیایی توضیح داده شده است. در این روش یك لوله فیبروپتیك قابل انعطاف خیلی نازك را از طریق دهانه رحم و رحم به داخل لوله رحمی هدایت كرده و امكان بررسی و مشاهده جدار داخلی لوله رحم را در تمام طول آن فراهم می‌آورد، در حالیكه چنین امكاناتی قبلاً میسر نبوده است. بدین طریق می‌توان اطلاعات دقیقی را از وسعت تخریب لوله‌ای و میزان موفقیت حاصل از ترمیم آن بدست آورد.
اعمال جراحی
پزشك پس از ارزیابی میزان تخریب و محل آن می‌تواند در مورد نحوه درمان و چگونگی انجام آن تصمیم‌گیری نماید. اولین روش انتخابی اعمال جراحی ترمیمی می‌باشد. بهرحال، در مواردی كه امكان موفقیت بسیار ضعیف است مثل انسداد لوله در اثر بیماری سل، تخریب شدید لوله‌ها و یا اینكه لوله‌ها در چندین محل متعدد، مسدود گردیده جراحی ترمیمی لوله نقش چندانی ندارد و بدین جهت توصیه نمی‌شود. ارجاع مستقیم این بیماران جهت انجام IVF ارجح است.
میزان موفقیت اعمال جراحی بستگی به شدت تخریب لوله‌های رحمی دارد. در صورتیكه عفونت لگنی قبلی باعث تغییر شكل لوله رحمی گردد جدار داخلی لوله هم دستخوش صدمات غیرقابل برگشتی می‌گردد. گرچه در برخی از موارد با اعمال جراحی مختلف می‌توان لوله‌های رحمی را باز كرد ولی بایستی ذكر گردد كه هدف اصلی از انجام عمل جراحی حصول حاملگی است نه باز شدن لوله‌ها. یك لوله دارای عملكرد، می‌بایستی قادر باشد تا تخمك را بگیرد و به داخل رحم منتقل‌كند. متأسفانه، با عمل جراحی نمی‌توان آسیب و صدمات جدار داخلی لوله را برطرف كرده و اصلاح نمود.
اگر فقط یك لوله مسدود شده باشد چه اتفاقی می‌افتد؟ پاسخ این است كه وجود یك لوله سالم برای حصول حاملگی كافی است و در چنین شرایطی عمل جراحی ترمیمی توصیه نمی‌شود. مسلماً شانس حاملگی در این بیماران نصف زنان سالم است و برای دستیابی به حاملگی مشابه می‌بایست ۲ برابر زمان صرف شود.
جراحی میكروسكوپی لوله
جراحی میكروسكوپی نیاز به رعایت برخی از تكنیكهای جراحی دارد كه عبارت است از:
-
استفاده از یك میكروسكوپ به منظور بزرگنمایی بیشتر
-
اجتناب از صدمات غیرضروری به بافتها
-
استفاده از وسایل جراحی مناسب
-
استفاده از نخهای بخیه نازك و اطمینان از بخیه و گره زده شده
-
نگهداری بافتها با مراقبت خیلی زیاد به منظور كاهش هرچه بیشتر صدمات بافتی
-
اطمینان از اینكه هیچ محل خون‌دهنده‌ای وجود ندارد و هیچ لخته خونی در آنجا باقی نمانده است زیرا باعث تشكیل چسبندگیها و بافتهای نابجا پس از جراحی می‌شود.
اعمال جراحی میكروسكوپی بستگی به میزان تخریب و صدمات لگنی بین ۱ تا ۴ ساعت بطول انجامیده و معمولاً تحت بیهوشی عمومی یا نخاعی انجام می‌شود. معمولاً از یك برش پوستی عرضی در زیر شكم استفاده می‌شود. مدت بستری بیمار در بیمارستان بین ۳ تا ۷ روز متغیر است. جراحی میكروسكوپی مخارج و هزینه زیادی را به خود اختصاص می‌دهد. در برخی موارد به منظور ارزیابی میزان چسبندگی و اطمینان از باز بودن لوله‌ها «لاپاراسكوپی كنترل یا بار دوم» را یك هفته پس ازعمل جراحی درخواست می‌كنند تا هرگونه چسبندگی كوچك و خفیف را هم از بین ببرند.
صدمات قسمت ابتدایی لوله
انسداد قسمت ابتدایی لوله رحم را «انسداد گوشه‌ای» می‌نامند. در سالهای گذشته برای ترمیم این عارضه از پیوند مجدد لوله در گوشه رحم‌كمك گرفته می‌شد كه میزان موفقیت كمی را بدنبال داشت. بهرحال، با در دسترس قرار گرفتن عمل جراحی میكروسكوپی امكان مشاهده انتهای‌بسیار نازك لوله و اتصال هر دو لبه لوله به هم میسّر گردیده است. درصورتیكه عملكرد قسمتهای دیگر لوله خوب باشد میزان حاملگی‌حاصل حدود ۵۰% خواهد بود.
پزشكان با تجربه با یكسری از بیماران كه بعلت وجود لخته‌ها و ذرات زائد در قسمت خیلی نازك گوشه رحم، لوله آنها مسدود گردیده مواجه بوده‌اند.
روشهای غیرجراحی جدیدتری هم برای درمان این عارضه ابداع‌گردیده است. یكی از این روشها عبور یك سیم راهنمای نازك یا یك بالون نازك به قسمت انتهایی لوله از طریق رحم است. بدین طریق لخته‌ها و مواد زائد از داخل لوله برداشته شده و لوله باز می‌شود. این روش را تحت عنوان «توبوپلاستی با بالون» یا «كانالیزاسیون مجدد قسمت‌گوشه رحم» می‌نامند و اینكار را می‌توان تحت هدایت سونوگرافی، هیستروسكوپی یا فلوروسكوپی انجام داد. این یك روش بسیار پیشرفته است كه مانع از انجام اعمال جراحی بزرگ در بیماران شده و با میزان‌حاملگی بسیار عالی همراه است.
سالپنگولیز
در عمل سالپنگولیز چسبندگیهای اطراف لوله‌های رحم آزاد می‌شود. زمانی كه هیچگونه آسیبی وجود نداشته باشد میزان موفقیت‌حدود ۶۵% خواهد بود.
پیوند مجدد لوله
عمل جراحی پیوند مجدد لوله‌ها انواع مختلفی دارد كه در طی آن‌قسمت آسیب دیده لوله برداشته شده و دو انتهای سالم لوله مجدداً به هممتصل می‌گردد. میزان موفقیت این روش بین ۲۰ـ۵۰% متغیر است. احتمال موفقیت در مواقعی كه اختلال در قسمت میانی لوله باشد بیشتراست.
صدمات قسمت انتهایی لوله
گاهی اوقات لوله‌های رحمی شدیداً آسیب دیده و هیدروسالپنكس را بوجود می‌آورند. در این مواقع فیمبریا ضخیم شده و به یكدیگرچسبیده و باعث انسداد لوله‌ها می‌شوند. در چنین شرایطی با كمك عمل‌جراحی نئوسالپنگوستومی جراح یك سوراخ در روی لوله ایجاد كرده و هیدروسالپنكس را باز می‌كند. با وجود اینكه این روش از نظر تكنیكی ساده است ولی با میزان موفقیت بسیار كمی (حدود ۲۰%) همراه است زیرا بندرت می‌توان عملكرد فیزیولوژیك و طبیعی فیمبریا را به حالت عادی برگرداند.
در صورتیكه شدت تخریب لوله و صدمات آن كمتر باشد مثلاً فقط آگلوتیناسیون فیمبریا (چسبندگی فیمبریا به یكدیگر) و یا فیموزیس(لوله تنگ و باریك شده ولی باز است) وجود داشته باشد، روشها و اعمال جراحی با موفقیت بیشتری همراه بوده و میزان حاملگی آن حدود۵۰% خواهد بود.
خطر بروز حاملگی خارج رحمی پس از اعمال جراحی لوله افزایش می‌یابد. گرچه ممكن است ظاهر لوله فالوپ به حالت عادی برگردد ولی از آنجایی كه جدار و پوشش داخلی آن از بین رفته است، جنین نمی‌تواند در داخل لوله حركت كند. به همین علت است كه در افرادی كه تحت عمل ترمیمی لوله قرار گرفته‌اند بایستی هرچه زودتر تشخیص حاملگی داده شود تا در صورت وجود حاملگی خارج رحمی اقدام لازم بعمل آید.
زمانی فرد بیشترین شانس حاملگی را خواهد داشت كه عمل‌جراحی برای بار اول انجام شده باشد و به همین علت بایستی بیمار را به مركز تخصصی ارجاع داد. شانس موفقیت به وسعت آسیب وارده و مهارت جراح بستگی دارد. بیشترین احتمال حاملگی در چند ماه اول پس از جراحی است و بیشتر بیمارانی كه تمایل به حاملگی دارند در این‌فاصله حامله خواهند شد. عده‌ای از پزشكان معتقدند كه با تحریك‌تخمك‌گذاری و یا تلقیح اسپرم به داخل رحم (IUI) پس از عمل جراحی لوله شانس حاملگی به حداكثر میزان خود خواهد رسید.
اگر بیمار در عرض یكسال پس از جراحی حامله نشود آنگاه انجام لاپاراسكوپی و یا HSG به منظور تعیین باز یا بسته بودن لوله‌های رحم پیشنهاد می‌شود.
اگر اولین عمل جراحی ناموفق باشد احتمال حاملگی بدنبال عمل‌جراحی مجدّد به میزان فاحشی كاهش می‌یابد و بهتر است این بیماران‌كاندید IVF شوند.
در آینده امكان پیوند لوله فراهم خواهد شد و همچنین ممكن است‌كه علوم پزشكی تا آنجا پیشرفت كند كه لوله‌های رحمی مصنوعی ساخته شده و جایگزین لوله‌های آسیب‌دیده و خراب گردد؟!
جراحی به طریقه لاپاراسكوپی برای ترمیم لوله
با پیشرفتهای چشمگیری كه در لاپاراسكوپی بوجود آمده است می‌توان لوله‌های خراب شده را از طریق لاپاراسكوپ جراحی نموده و از انجام یك عمل جراحی بزرگ در بیمار اجتناب كرد. به كمك لیزر یا كوتر و همچنین با استفاده از بخیه می‌توان لوله مبتلا به هیدروسالپنكس را باز كرد و حتی می‌توان لوله‌هایی را كه به علت اعمال جراحی قبلی دچار عارضه شده‌اند و چسبندگی پیدا كرده‌اند آزاد كرد.
برگرداندن عقیم‌سازی
یكی از روشهای تنظیم خانواده در زنان عقیم‌سازی به روش بستن لوله‌هاست كه امروزه به طریقه لاپاراسكوپی انجام می‌شود. هدف از عمل جراحی فوق بستن لوله‌ها و جلوگیری از تماس اسپرم و تخمك با یكدیگر است.
چرا برخی از زنان متقاضی باز کردن لوله‌های رحمی خود هستند؟
عده زیادی از مردم از اینكه لوله‌های خود را بسته‌اند احساس رضایت می‌كنند. برعكس عده‌ای از زنان پس از آن بسیار ناراحت بوده و حاضرند هر كاری را انجام دهند كه مجدداً لوله‌های آنها باز شود. شایعترین علت آن هم مرگ یكی از فرزندان و یا ازدواج مجدد بیماران است كه آرزو می‌كنند از شوهر فعلی هم فرزندی داشته باشند.
چه اقدامی می‌شود انجام داد؟
در مواقعی كه طول كافی از لوله حتی فقط در یك طرف باقی مانده‌باشد، امكان جراحی میكروسكوپی جهت اتصال لوله‌ها به هم وجود خواهد داشت. در حقیقت هرچه طول بیشتری از لوله سالم باشد احتمال حاملگی بیشتر خواهد بود. بنابراین، بیمارانی كه لوله رحمی آنها از راه‌لاپاراسكوپی و با استفاده از حلقه‌های مخصوص یا كلیپس بسته شده است از شانس عالی برای حاملگی پس از عمل جراحی میكروسكوپی برخوردار می‌باشند زیرا در این روشها احتمال آسیب به لوله بسیار كم است.
پس از بررسی و مطالعه شرح عمل جراحی قبلی بیمار، بهتر است قبل از عمل جراحی اصلی یك لاپاراسكوپی به منظور ارزیابی وضعیت لوله‌های رحمی انجام شود. اگر لوله بیمار از وضعیت خوبی برخوردار باشد آنگاه می‌توان عمل جراحی میكروسكوپی را انجام داد و میزان حاملگی در آن صورت بیش از ۷۵% خواهد بود. اگر هر دو لوله بیمار بطوركامل برداشته شده باشد یا اگر لوله‌ها به میزان زیادی تخریب شده باشد آنگاه تنها روشی كه شانس حاملگی را بدنبال دارد روش IVF خواهد بود.