از جمله علل ایجاد ناباروری در زنان، عوامل و ناهنجاری های رحمی هستند که علت حدود 15 درصد از مشکلات باروری هستند. در بحث اختلالات رحمی بیش از آنکه با ناباروری درگیر باشیم در موضوع سقط مکرر با آنها مواجه هستیم و در واقع این اختلالات نقش بیشتری را در سقط مکرر ایفا می کنند.
پولیپ ها جزو شایع ترین اختلالات رحمی هستند و نسبت به بافت آندومتر که در واقع لایه های داخل رحم هستند رشد اضافه تری دارند و میوم ها (فیبروم) نیز از نظر محل قرار گرفتن در رحم نسبت به ابعادشان از اهمیت بیشتری برخوردار می باشند.
دهانه رحم بخشی از دستگاه تولید مثلی بانوان است که بین رحم از داخل و واژن از بیرون قرار گرفته است. بخش های خارجی آن در تماس با محیط درون واژن و در واقع در تماس با محیط خارج است. گاها تعدادی از سلول های دهانه رحم و یا همان سرویکس شروع به تکثیر کرده و زوایدی را ایجاد می کنند که پولیپ نامیده می شود. این توده ها می توانند در هر زمانی از دوران زندگی خانم ها بعد از بلوغ و حتی در طی بارداری ایجاد شوند.
تشخیص پولیپ دهانه رحم
پزشک به راحتی می تواند حین معاینه داخلی واژن وجود پولیپ را تشخیص دهد. پزشک توده های نرم و بنفش یا قرمزی که مانند پیاز روی سطح دهانه رحم رشد کرده اند را می بیند. اکتوسرویکال و اندوسرویکال دو نوع پولیپ دهانه رحم هستند.
به پولیپ هایی که روی سلول های لایه خارجی دهانه رحم رشد می کنند اکتوسرویکال می گویند. به نوع شایع پولیپ که روی غده های دهانه رحم رشد می کند اندوسرویکال می گویند. پس از یائسگی احتمال ابتلاء بانوان به پولیپ اکتوسرویکال و قبل از یائسگی احتمال ابتلاء آنها به پولیپ اندوسرویکال بیشتر است.
ممکن است پزشک نمونه بافتی که بیوپسی نامیده می شود را برای بررسی سرطانی بودن یا خوش خیم بودن پولیپ آزمایش کند. به ندرت جواب آزمایش سلول های غیر طبیعی یا الگوی رشد سلول ها قبل از سرطان و تغییرات نئوپلاستیک را نشان می دهد.
دلیل ایجاد پولیپ دهانه رحم
اختلالات مادرزادی رحمی نیز همچون مشکل و آناتومی رحم از دوران جنینی شکل می گیرند. پولیپ بخشی از بافت آندومتر می باشد که بر اثر رشد بیش از حد به داخل حفرۀ رحمی ایجاد شده و این رشد تحت تأثیر هورمون ها می باشد و زنانی که مبتلا به ناباروری هستند، پس از مراجعه برای درمان، عموماً در سیکل هایی قرار می گیرند که جهت تحریک تخمدان ممکن است از داروهای هورمونی استروژنی استفاده شود که به خاطر افزایش سطح هورمون رشد بیشتری داشته و پس از چند سیکل بسیار بزرگتر ظاهر می شوند.
برای پولیپ های کوچک و زیر نیم سانتی متر که در اغلب اوقات بی علامت می باشند، درمانی انجام نمی شود. در بیشتر مواقع به علت وجود یک پولیپ کوچک بیمار را مورد عمل جراحی قرار نمی دهیم چرا که اغلب مشاهده شده است که بیماری با وجود پولیپ در رحم خود پس از سیکل قاعدگی حتی باردار شده و یک بارداری سالم نیز داشته است.
تنها در صورتی که پولیپ، حفرۀ رحمی را پر کرده باشد و رحم نتواند جنین را بپذیرد، پولیپ برداشته می شود.
علت ایجاد و رشد پولیپ های رحمی هنوز به طور کامل مشخص نیست. ممکن است تشکیل آنها با عوامل زیر مرتبط باشد:
افزایش میزان استروژن و پولیپ دهانه رحم
به طور طبیعی میزان ترشح هورمون استروژن در زندگی خانم ها متغیر است. میزان هورمون استروژن در سال های باروری، دوران بارداری و ماه های نزدیک به یائسگی به حداکثر خود می رسد. یکی از علل ایجاد و رشد پولیپ های رحمی افزایش میزان استروژن است.
در محیط اطرافمان مواد شیمیایی فروانی وجود دارند که ساخت بشر بوده و مانند هورمون استروژن عمل می کنند. زنواستروژن ها که برای اهداف تجاری در تولید گوشت قرمز و محصولات لبنی مورد استفاده قرار می گیرد یکی از انواع این مواد شیمیایی هستند. با گرم کردن غذا در ظروف پلاستیکی یا یکبار مصرف، استروژن های شیمیایی به غذا منتقل می شود. حتی برخی از خوشبو کننده های هوا نیز حاوی فتالات بوده که نوعی استروژن شیمیایی است.
التهاب دهانه رحم و پولیپ دهانه رحم
دهانه رحم ملتهب، قرمز می شود و فرد احساس سوزش بسیاری در این اندام می کند. برخی از علل شناخته شده التهاب دهانه رحم عبارتند از:
از آنجا که یکی از علل ایجاد و رشد پولیپ های رحمی التهاب دهانه رحم است، در صورت داشتنن نشانه های فوق برای بررسی بیشتر به پزشک خود مراجعه کنید.
ابتلا به پولیپ دهانه رحم در دوران بارداری
وجود و تشخیص پولیپ های دهانه رحم در دوران باردرای طبیعی است و وجود آنها سلامت مادر و جنین را در معرض خطر قرار نمی دهد. با وجود اینکه بیشتر پولیپ ها خوش خیم هستند ولی معمولا باعث نگرانی مادر می شوند. به ندرت پولیپ دهانه رحم به حدی متورم می شود که از دستگاه تناسلی خارج شود و درمان آن بسته به علائم متفاوت است. در بیشتر موارد پزشک برای پولیپ های کوچک راهکارهای محافظه کارانه را ترجیح می دهد.
معمولا وجود پولیپ باعث نگرانی مادر باردار می شود زیرا خطر خونریزی و عفونت های مکرر افزایش می یابد علاوه براین تورم و رشد پولیپ ممکن است منجر به زایمان زودرس، بروز مشکلاتی هنگام زایمان یا خونریزی شدید حین زایمان شود.
در مطالعات انجام شده هیچ توضیح یا مدرک علمی مبنی بر تاثیر پولیپ متورم بر مدت زمان بارداری یافت نشده است، اما اطلاعات محدودی درباره ارتباط بین وجود پولیپ و تغییرات ملکولی دهانه رحم وجود دارد. بر اساس یافته ها معمولا این نوع پولیپ ها باعث بروز مشکل هنگام زایمان نمی شوند و تاثیری در اتساع کلی دهانه رحم ندارند.
علی رغم خوش خیم بودن پولیپ های دهانه رحم در دوران بارداری، معاینه و آزمایش با دقت آنها الزامی است. این کار از بدخیم شدن آنها جلوگیری می کند علاوه بر این مادر باردار باید با پزشک در این مورد مشورت کرده و اطمینان خاطر حاصل کند.
عمل برداشتن پولیپ ساده، بی خطر و غیر تهاجمی است. اما بهتر است بدانید در صورت وجود سابقه پولیپ دهانه رحم احتمال رشد مجدد آن وجود دارد. درصورت مشاهده علائم مبتنی بر وجود پولیپ، با انجام معاینات داخلی واژن، می توان پولیپ را در مراحل ابتدایی رشد تشخیص دادو بهترین رویکرد درمانی را دنبال کرد.
مطالب مرتبط
*نکاتی درباره آمیزش جنسی در دوران بارداری
*کدامیک از ترشحات بارداری خطرناک است؟
*وزن گیری هفته به هفته جنین در دوران بارداری
*بارداری با قاعدگی نامنظم
*کدام دسته از خانم‌ها احتمال بارداری خارج از رحم دارند؟