علت درد یا کرامپ های قاعدگی چیست؟

کرامپ‌های قاعدگی یا دیسمنوره درد خفقانی یا دردهای موجب گرفتگی در زیر شکم است. بسیاری از زنان درست در آستانه پریود عادت ماهانه یا در طول آن دچار این نوع کرامپ می‌شوند.

در مورد برخی زنان این ناراحتی صرفاً آزار دهنده است. در مورد دیگران کرامپ‌های قاعدگی ممکن است به قدری شدید باشد که در فعالیت‌های روزمره به مدت چند روز در هر ماه اختلال ایجاد کند.

اختلالاتی مثل اندومتریوز یا فیبروئید رحم می‌توانند کرامپ‌های قاعدگی ایجاد کنند. درمان علت برای کاهش درد نقش کلیدی دارد. گرفتگی‌های قاعدگی که نتیجه اختلال دیگری نباشند گرایش به کاهش بر اثر افزایش سن دارند و اغلب پس از تجربه زایمان بهبود می‌یابند.

علایم کرامپ‌های قاعدگی

علایم کرامپ‌های قاعدگی شامل موارد زیرند:

• درد خفقانی یا درد ناشی از گرفتگی در زیر شکم که می‌تواند شدید باشد

• دردی که به فاصله 1 تا 3 روز پیش از پریود شروع می‌شود، به فاصله 24 ساعت پس از شروع پریود به اوج خود می‌رسد و در طول 2 تا 3 روز فروکش می‌کند.

• درد مبهم ادامه‌دار

• دردی که به کمر و ران‌ها سرایت می‌کند

برخی زنان نیز دچار موارد زیر می‌شوند:

• تهوع

• نشت مدفوع

• سردرد

• سرگیجه

به دکتر مراجعه کنید اگر:

• کرامپ‌های قاعدگی باعث مختل شدن زندگی شما در هر ماه می‌شود

• علایم مبتلابه شما به شکلی پیشرونده بدتر می‌شود

• علایم شدید در شما پس از سن 25 سالگی شروع شده باشد

علل کرامپ‌های قاعدگی

در طول پریود عادت ماهانه رحم برای کمک به ریزش دیواره خود منقبض می‌شد. مواد شبه هورمون (پروستاگلاندین‌ها) درگیر در روند درد و التهاب محرک انقباض‌های عضله رحم می‌شوند. سطوح بالاتر پروستاگلاندین‌ها با گرفتگی‌های قاعدگی شدیدتر مرتبطند.

کرامپ‌های قاعدگی ممکن است بر اثر موارد زیر ایجاد شوند:

• اندومتوریوز

• فیبروئید رحم

• ادنومیوزیس (ادنومیوز). بافت جدار رحم در داخل دیواره عضلانی رحم شروع به رشد می‌کند.

• بیماری التهابی لگن

• استنوزیس گردنی. در برخی زنان دهانه سرویکس به قدری کوچک است که باعث محدود کردن جریان خون عادت ماهانه شده سبب افزایش دردناک فشار در رحم می‌گردد.

ریسک فاکتورهای کرامپ‌های قاعدگی

زنان در صورت دچار بودن به موارد زیر در ریسک کرامپ‌های قاعدگی قرار خواهند داشت:

• سن کمتر از 30 سال

• شروع زودرس بلوغ، در سن 11 سالگی یا کمتر

• دچار بودن به خونریزی سنگین در طول پریود (منوراژیا، منوراژی)

• دچار بودن به خونریزی قاعدگی نامنظم (متروراژیا)

• داشتن تاریخچه خانوادگی کرامپ‌های قاعدگی (دیسمنوریا)

• سیگاری بودن

پیامدهای کرامپ‌های قاعدگی

کرامپ‌های قاعدگی باعث ایجاد پیامدهای پزشکی دیگری نمی‌شوند اما آنها می‌توانند در فعالیت‌های کاری، تحصیلی و اجتماعی زنان اختلال ایجاد کنند.

با وجود این برخی اختلالات همراه کرامپ‌های قاعدگی می‌توانند پیامدهایی داشته باشند. برای مثال، اندومتریوز می‌تواند باعث مشکلات ناباروری شود. بیماری التهابی لگن می‌تواند جای زخم‌هایی روی لوله‌های فالوپ (لوله‌های تخم‌بر) ایجاد کند و ریسک کاشته شدن تخمک بارور شده را در جایی خارج از رحم افزایش دهد (بارداری خارج رحمی).

تشخیص کرامپ‌های قاعدگی

پزشک تاریخچه پزشکی شخص را مرور کرده و یک معاینه بالینی شامل آزمون لگن انجام خواهد داد. در طول معاینه لگن، پزشک در جستجوی ناهنجاری‌های احتمالی در ارگان‌های تولید مثل بوده و نشانه‌های عفونت را دنبال خواهد کرد.

اگر دکتر ظن آن را داشته باشد که یک اختلال علت کرامپ‌های قاعدگی است، انجام تست‌های زیر را توصیه خواهد کرد:

• سونوگرافی

این تست از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از رحم، دهانه رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها استفاده می‌کند.

• دیگر تست‌های تصویربرداری

CTاسکن یا MRI می‌تواند تصاویری دارای جزئیات بیشتر از سونوگرافی ایجاد کرده و به پزشک در تشخیص اختلالات زیربنایی کمک کند.

• لاپاراسکوپی

اگرچه عموماً برای تشخیص کرامپ‌های قاعدگی ضروری نیست، لاپاراسکوپی می‌تواند به کشف اختلالات زمینه‌ای مثل اندومتریوز، چسبندگی، فیبروئید، کیست تخمدان و بارداری خارج از رحم کمک کند.

درمان کرامپ‌های قاعدگی

برای فروکش کرامپ‌های قاعدگی پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

• داروهای مسکن درد

داروهای مسکن درد غیر نسخه‌ای، مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم در دوزهای معمول برای شروع استفاده در روز پیش از شروع پریود می‌تواند به کنترل درد ناشی از کرامپ کمک کند. داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی نسخه‌ای نیز در دسترسند. مصرف داروهای مزبور را در آغاز پریود یا به محض احساس علایم شروع کرده و بر مبنای دستور پزشک به مدت 2 تا 3 روز یا تا زمان برطرف شدن علایم دنبال کنید.

• قرص‌های کنترل بارداری هورمونی

قرص‌های خوراکی کنترل بارداری که حامل هورمون هستند از تخمک‌گذاری پیشگیری کرده و شدت کرامپ‌های قاعدگی را کاهش می‌دهند. این هورمون‌ها به اشکال دیگری نیز قابل استفاده‌اند: تزریق، پچ پوستی، ایمپلنت جاگذاری شده زیر پوست بازو، یک رینگ منعطف که داخل واژن جاگذاری می‌شود، یا به صورت دستگاه داخل رحمی (IUD).

• عمل جراحی

اگر گرفتگی‌های قاعدگی ناشی از اختلالاتی مثل اندومتریوز یا فیبروئید باشد، عمل جراحی برای تصحیح مشکل ممکن است به فروکش علایم کمک کند. برداشتن رحم با عمل جراحی نیز در صورتی که دیگر رویکردها برای فروکش علایم موفق نبوده باشند یا اگر زن برنامه‌ای برای بچه‌دار شدن نداشته باشد ممکن است به عنوان یک گزینه مطرح باشد.