پریود غیر معمولی رحم، یک خونریزی غیرعادی از واژن است که به علت تغییرات در سطح هورمون‌ها اتفاق می‌افتد و غیرقابل پیش‌بینی است. خونریزی ممکن است بسیار زیاد یا کم باشد و به طور تصادفی رخ می‌دهد.
پریود می‌تواند باعث ایجاد علایم ناراحت کننده‌ای مثل کرامپ، تغییرات خلق، و حساسیت پستان گردد.
علایم خفیف را اغلب می‌توان انتظار داشت اما هر زنی که دچار چند علامت غیر معمول باشد باید مورد مراقبت پزشکی قرار گیرد.
علایم غیر معمولی در پریود
مشکلات سلامت شدید یا غیر معمول در طول پریود می‌تواند نشان دهنده عدم تعادل هورمونی یا یک بیماری زمینه‌ای باشد. این اختلالات ممکن است به تنظیماتی در سبک زندگی، مراقبت خانگی یا درمان تخصصی نیاز داشته باشند.
هر زنی که دچار یکی از علایم زیر یا تعداد بیشتری از آنها باشد باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کند.
خونریزی سنگین
منوراژیا (منوراژی) خونریزی سنگین یا طولانی مدت در عادت ماهانه است. بر مبنای اعلام CDC، زنان دچار خونریزی سنگین محسوب می‌شوند اگر:
⇐ پریود آنان بیش از 7 روز ادامه یابد
⇐ در طول 2 ساعت یک نوار بهداشتی آنان خیس شود
⇐ در طول خواب شبانه نیاز به تعویض نوار بهداشتی داشته باشند
⇐ لخته خون‌هایی بزرگ‌تر از یک کوارتر (سکه 25 سنتی) یا سکه بزرگ دیگری دفع کنند
خونریزی سنگین می‌تواند نشان دهنده یک مورد عدم تعادل هورمونی یا اختلالی در سلامت باشد که بر رحم تأثیر می‌گذارد.
لکه‌بینی
لکه‌بینی یا هر گونه خونریزی واژن در فاصله بین پریودها می‌توانند نشان دهنده یکی از مشکلات فهرست زیر باشد:
⇐ کیست رحم خوش‌خیم
⇐ کیست سرویکال
⇐ بیماری التهابی لگن
⇐ تغییرات میزان هورمون، مثل مورد بلوغ، پیش‌یائسگی و یائسگی
⇐ اندومتریوزیس (اندومتریوز)، اختلالی که باعث می‌شود تا بافتی که در جدار رحم شکل می‌گیرد در نقطه دیگری رشد کند
در موارد نادر، خونریزی واژن در فاصله بین پریودها یا پس از یائسگی می‌تواند یک نشانه سرطان رحم، سرطان دهانه رحم، یا سرطان تخمدان باشد.
رد پریود
استرس، ورزش سنگین، و برخی اشکال داروهای کنترل بارداری می‌توانند باعث اختلال در کل چرخه خونریزی عادت ماهانه و سبب رد پریود شوند. اگر علت موقتی باشد زنان باید در طول ماه بعدی به چرخه معمول عادت ماهانه برگردند.
بارداری باعث توقف پریود می‌شود و پریود ممکن است تا زمان پایان دوره شیردهی مجدداً شروع نگردد.
اصطلاح پزشکی برای توصیف نبود پریود در دوره پیش از یائسگی آمنوره (امنوریا) است. "اداره بهداشت زنان" (OWH) توضیح می‌دهد که هر زنی ممکن است دچار امنوریا باشد اگر:
⇐ 3 پریود متوالی را از دست بدهد
⇐ تا سن 15 سالگی پریود نشده باشد
اداره مزبور می‌نویسد که برخی علل امنوریا ممکن است شامل موارد زیر باشد:
⇐ اختلالات خوردن مثل آنورکسیا نرووسا
⇐ کاهش وزن یا افزایش وزن زیاد
⇐ استرس شدید و طولانی مدت
⇐ سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
حساسیت پستان
انتظار حساس شدن پستان در طول پریود می‌رود.
به هر حال زنان باید در صورتی که حساسیت پستان در آنان دارای مشخصات زیر باشد با پزشک مشورت کنند:
⇐ شدید باشد
⇐ در خارج از چرخه خونریزی عادت ماهانه نیز بروز کند
⇐ با علایم دیگری مثل بروز توده در پستان یا تغییراتی در نوک پستان یا پوست پستان همراه باشد
اسهال
برخی زنان در روزهای پیرامون پریود یا در کوران آن دچار آشوب معده یا اسهال می‌شوند. این وضعیت می‌تواند ناشی از رهش مواد شیمیایی موسوم به پروستاگلاندین‌ها از رحم باشد که می‌توانند باعث اسهال، تهوع و سبکی سر گردند.
اگر اسهال شدید بوده یا یک علامت نامعمول در پریود باشد زنان باید به پزشک مراجعه کنند.
لخته خون
وجود مقداری لخته خون یک ویژگی متداول خونریزی عادت ماهانه و مشخصاً در روزهای مربوط به جریان شدید خون است. لخته‌های کوچک‌تر از یک سکه کوچک عموماً قابل انتظارند به ویژه اگر در آغاز پریود ایجاد شده باشند.
اگر زنی دچار لخته‌های بزرگ‌تر خون بوده یا لخته شدن خون بیش از میزان معمول باشد این وضعیت را می‌توان نشان دهنده یک مشکل زمینه‌ای سلامت مثل موارد زیر تلقی کرد:
⇐ فیبروئید رحم
⇐ اندومتریوز
⇐ ادنومیوزیس (ادنومیوز)، که در آن جدار رحم در دیواره رحم رشد می‌کند
همچنین اگر زنی که باردار بوده یا ظن باردار بودن در مورد وی مطرح است لخته خون دفع کند این وضعیت می‌تواند نشان دهنده سقط جنین ناخواسته یا از دست دادن بارداری تلقی شود. اگر چنین اتفاقی رخ دهد مراجعه فوری به پزشک متخصص زنان اهمیت دارد.
ثبات نامعمول
ثبات پریود ممکن است از ابتدا تا انتهای آن دچار تغییراتی شود و در آغاز جریان خون سنگین‌تر باشد و هر چه به پایان نزدیک‌تر می‌شود سبک‌تر گردد. اگر زنی دچار قوام غیر نرمال خون عادت ماهانه شود که متفاوت از ثبات معمول آن است باید به پزشک مراجعه کند.
خون عادت ماهانه صورتی رنگ و آبکی یا به شکل غیر معمول متراکم می‌تواند نشان دهنده یک اختلال زمینه‌ای مثل منوراژیا (منوراژی) تلقی شود.
کرامپ
اصطلاح پزشکی مورد استفاده برای درد پریود دیسمنوریا (دیسمنوره) است و کرامپ اغلب یک علت ایجاد این درد است.
کرامپ خفیف در ناحیه شکم می‌تواند ناراحت کننده باشد اما بخشی منتظره از چرخه خونریزی قاعدگی محسوب می‌شود.
کرامپ بیش از حد یا غیر معمول می‌تواند دیسمنوره شدید باشد و نشان دهنده یکی از اختلالات زمینه‌ای مثل موارد فهرست شده در زیر محسوب می‌گردد:
⇐ اندومتریوز
⇐ ادنومیوزیس (ادنومیوز)
⇐ فیبروئید
وقفه در پریود
مدت خونریزی ممکن است از زنی به زن دیگر متفاوت باشد و طیفی از 2 تا 7 روز را شامل می‌شود. برای هر زنی از ماهی به ماه بعد این ثبات باید به طور نسبی وجود داشته باشد.
اگر مدت پریود از ماهی به ماه دیگر تغییر کند یا اگر چرخه عادت ماهانه به شکل غیر معمول طولانی یا کوتاه گردد، این می‌تواند پیامی از یک مشکل زمینه‌ای در سلامت باشد و زنان باید در چنین وضعیتی با پزشک مشورت کنند.
تغییرات خلقی قابل ملاحظه
پس از تخمک‌گذاری و پیش از شروع پریود بسیاری زنان دچار ترکیبی از علایم فیزیکی و عاطفی می‌شوند. این وضعیت در کل به نام سندرم پیش از قاعدگی شناخته می‌شود.
اداره بهداشت زنان می‌نویسد که تغییرات میزان هورمون‌های استروژن و پروژسترون می‌تواند سبب افت خلقی شود که یک ویژگی متداول سندرم پیش از قاعدگی محسوب می‌شود.
در هر حال تغییرات شدید خلقی که می‌توانند شخص را از فعالیت‌های روزمره وی مانع شوند، می‌تواند یک نشانه اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی باشد. زنان دچار این مشکل اغلب از ترکیبی از تغییرات سبک زندگی و دارو سود می‌برند.
همچنین به خاطر سپردن این موضوع مهم است که هر گونه تغییر خلق مرتبط به چرخش‌های هورمونی معمول می‌تواند علایم مشکلات روانی از پیش ایجاد شده را بدتر کند.
بی‌نظمی پریود
به طور معمول یک چرخه عادت ماهانه 28 روز طول می‌کشد، اما این رقم برای زنان یکسان نیست. چرخه منظم عادت ماهانه ممکن است بین 24 تا 38 روز ادامه یابد.
پریود نامنظم آن نوع پریود است که مکرراً در یک بازه زمانی بیشتر یا کمتر از محدوده مزبور بروز می‌کند.
بی‌نظمی پریود می‌تواند یک نشانه اختلالی زمینه‌ای مثل موارد زیر باشد:
⇐ اندومتریوز
⇐ سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
⇐ نارسایی تخمدان نارس
⇐ مشکلات تیروئید
میگرن
تقریباً 4 زن از هر 10 نفر در مقطعی از زندگی دچار سردرد میگرنی می‌شوند و در حدود نیمی از موارد سردرد مزبور در طول پریود بروز می‌کند.
این نوع از سردرد بر مبنای توضیح OWH اگر تغییرات هورمونی نتیجه چرخه قاعدگی باشد می‌تواند بر مواد شیمیایی مغز تأثیر بگذارد.
تمامی مبتلایان به میگرن باید با پزشک مشورت کنند. اگرچه میگرن قابل علاج نیست، درمان‌های مختلف موجود می‌تواند علایم را مدیریت کرده و به پیشگیری از دوره‌های درد میگرن کمک کنند.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
اگر علامت شدیدی در طول پریود بروز کند یا اگر پریود دارای مشخصات غیر معمول باشد مراجعه به پزشک رویکرد خوبی خواهد بود.
زنان همچنین باید در صورت مواجه شدن با هر یک از موارد زیر به پزشک مراجعه کنند:
⇐ غیر نرمال بودن ترشحات واژن
⇐ وجود حس سوزش در زمان ادرار کردن
⇐ تب
⇐ درد شدید در هر مقطعی
درمان علایم غیر معمول در پریود
برخی زنان علایم را در کل چرخه قاعدگی در دفترچه یادداشت ثبت می‌کنند. این کار به زنان کمک می‌کند تا بر مبنای پلن ایجاد شده آنچه را که در پیش رو دارند بشناسند و هر گونه ناهنجاری احتمالی را مشخص کنند.
پیشگیری از علایم غیر معمول در پریود
تغییرات سبک زندگی نیز می‌توانند از برخی علایم شامل موارد مربوط به سندرم پیش از قاعدگی پیشگیری کنند:
⇐ انجام ورزش به شکل منظم در سراسر چرخه قاعدگی برای کمک به فروکش علایمی مثل تغییرات خلق و خستگی مفرط
⇐ حفظ وزن در محدوده سالم
⇐ کاهش استرس و راهکارهایی مثل مراقبه ذهنی، یادداشت‌برداری، مدیتیشن، یا یوگا
⇐ داشتن تغذیه سالم
⇐ اجتناب از کافئین، نمک، و قند از دو هفته پیش از پریود
⇐ هدف قرار دادن 8 ساعت خواب شبانه با کیفیت که باعث کاهش تغییرات خلق در سراسر چرخه عادت ماهانه می‌شود
⇐ عدم مصرف دخانیات
بسیاری از زنان در دوره زمانی پیرامون پریود دچار علایم خفیف می‌شود و مشکلات خاص از زنی به زن دیگر متفاوت است.
اگر هر نوع علامت شدیدی بروز کند، شخص باید به پزشک متخصص زنان مراجعه نماید. مسائل مورد اشاره می‌توانند نشان دهنده مشکلی زمینه‌ای مثل عدم تعادل هورمون‌ها باشند.