بیش از 15 درصد زنان در زمانی در طول زندگی برای باردار شدن، دچار مشکلاتی میشوند. باردار نشدن زمانی یک مشکل خوانده میشود، که فرد بعد از یک سال تلاش، همچنان ناکام مانده باشد. از زمانی که مشکلات باروری گریبانگیر بیش از 3/7 ملیون زوج آمریکایی شده است، تحقیقات وسیعی پیرامون اثرات شیوه‌ی زندگی و رژیم غذایی بر این موضوع انجام میشود.
در حدود یک سوم از مشکلات باروری گزارش شده، اشکال از جانب مرد است. یک سوم از جانب زن و یک سوم باقی مانده از سوی هر دو زوج است. مشکلات مردان معمولا به تعداد اسپرمهای سالم مربوط میشود. ولی مشکلات زنان میتواند ناشی از چندین عامل مختلف باشد: مشکلات ساختاری رحم، لوله‌های فالوپ مسدود شده و در اغلب موارد تخمکهای ناسالم.
رژیم های غذایی و شیوه ی زندگی هم میتوانند عامل بوجود آورنده این مشکلات باشد. در اینجا به چند مورد از این موارد اشاره میکنیم:
وزن
وزن زنان میتواند قدرت باروری آنان را تحت تاثیر قرار دهد. در حقیقت، طبق تحقیقات انجمن پزشکی زاد و ولد آمریکا، 12 درصد ناباروریها ناشی از نامتعادل و نامناسب بودن وزن افراد است. میزان کم چربی بدن مقدار هورمون استروژن را به قدری کاهش میدهد که قدرت باروری را از بین میبرد. همینطور زیاد بودن چربی بدن میزان هورمون استروژن را افزایش میدهد، که در این حال این هورمون مثل قرصهای ضدبارداری عمل کرده و تخمک گذاری را متوقف میکند. همچنین چاقی، باعث میشود تا درمانهای موجود کارساز نباشند.
تنها زنان نیستند که با اضافه وزن قدرت باروری را از دست بدهند. مطالعات مختلف نشان میدهند که اضافه وزن مردان تولید اسپرمهای ناسالم را افزایش میدهد. تعدادی از محققان توصیه میکنند که مردان برای حفظ قدرت باروری، باید مقدار فراوانی سبزیجات و میوه‌های تازه مصرف کنند. این مواد با فراهم کردن آنتی اکسیدانت، از آسیب دیدن اسپرمها جلوگیری میکنند. ولی در کل، تحقیقات نتایج مختلف و متفاوتی ارائه کرده‌اند.
سندرم پلی کیستیک تخمدان
این بیماری ناشی از عملکرد غیرطبیعی غدد درون ریز بدن است، که اغلب تخمک گذاری را دچار مشکل میکند. در زنانی که به این اختلال گرفتارند، میزان هورمونهای جنسی و هورمون انسولین نامتعادل است. و تولید تخمک و چرخه‌ی قاعدگی اغلب دچار مشکل میشوند. علاوه بر نازایی، این اختلال خطر ابتلا به دیابت، بیماریهای قلبی و انواعی از سرطانها را افزایش میدهد. خوشبختانه، کاهش وزن فقط به میزان 5 درصد برای طبیعی شدن سطح هورمونها در بدن و بازگشت قدرت باروری کافی است. فعالیتهای فیزیکی منظم نیز اثر بسزایی دارند. همینطور رژیم غذایی حاوی فیبر نیز مهم است.
کم خونی
کمبود سلولهای خونی سالم ناشی از کمبود آهن، کمبود ویتامین B-12 و کبود فولات، با ناباروری رابطه‌ی مستقیم دارد. تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است ولی میتوان گفت که زنان میتوانند با رژیم غذایی سالم، از بروز بسیاری از انواع کم خونی‌ها پیشگیری کنند. برای پیشگیری از کمبود فولات مقدار فراوانی سبزیجات و حبوبات مصرف کنید. اگر از محصولات حیوانی استفاده نمی‌کنید (ازجمله لبنیات)، از غذاهای غنی شده و مکملهای غذایی برای دریافت میزان کافی ویتامین B-12 استفاده کنید.
رژیم غذایی
عادتهای غذایی متعادل و سالم میتواند به قدرت باروری کمک کند. در یک مطالعه‌ی وسیع، بیش از 17000 پرستار گزارش دادند زنانی که رژیم های غذایی مناسب دارند بیشتر از 66 درصد، کمتر به اختلالات باروری و تخمک گذاری دچار میشوند. زنان مورد مطالعه در این تحقیق رژیم غذایی سرشار از چربیهای سیرنشده (این چربی در روغن زیتون و آجیل یافت میشود) و پروتئینهای گیاهی و چربیهای ترانس بسیار کم داشتند. این نوع عادتهای غذایی باعث میشوند که میزان انسولین به طور طبیعی به حد معمولی برسد و این امر باعث مهیا شدن آنتی اکسیدانتهای ضروری میشود.
تنباکو
مصرف تنباکو قدرت باروری را هم در مردان و هم در زنان تحدید میکند. تنباکو در زنان خطر بوجود آمدن جهشهای ژنتیکی را در تخمک افزایش میدهد. همچنین در مردان باعث تولید اسپرمهای ناسالم، کاهش میزان تولید اسپرم و اختلال در قدرت حرکتی اسپرمها میشود. همچنین نیکوتین و سایر مواد شیمیایی، تخمک گذاری را با کاستن از میزان ترشح استروژن دچار مشکل میکنند.
باید توجه داشت که نتایج بسیاری از این تحقیقات تنها رابطه‌ی بین شیوه‌ی زندگی و بیماریها را مشخص میکنند، و در بیان علت وقوع این پدیده‌ها ناتوان‌اند.