عکس رنگی رحم( هیستروسالپینگوگرافی) چیست؟
عکس رنگی رحم یک نوع اشعه ایکس است که به رحم زن (رحم) و لوله های فالوپ(ساختارهایی که تخمک را از تخمدان به رحم منتقل می کنند) تابانده می شود. این نوع اشعه ایکس از مواد کنتراست استفاده می کند به طوری که لوله های رحم و فالوپ به وضوح در تصاویر اشعه ایکس نشان داده می شوند. نوع اشعه ایکس مورد استفاده فلوروسکوپی نامیده می شود که یک تصویر ویدئویی به جای یک تصویر ثابت ایجاد می کند.
رادیولوژیست می تواند رنگ را با حرکت اشعه در سیستم تولید مثل ببیند. سپس وجود انسداد در لوله های فالوپ یا سایر اختلالات ساختاری در رحم مشاهده می شود.
چرا پزشک توصیه به گرفتن عکس رنگی رحم می کند؟
پزشک شما ممکن است این آزمایش را در صورت داشتن مشکل در بارداری یا مشکلات حاملگی مانند سقط جنین انجام دهد. عکس رنگی رحم می تواند به تشخیص علت ناباروری کمک کند.
ناباروری ممکن است ناشی از:
-
اختلالات ساختاری در رحم، که ممکن است مادرزادی (ژنتیک) و یا اکتسابی باشد
-
انسداد لوله های فالوپ
-
بافت اسکار در رحم
-
فیبروئید رحم
-
تومورهای رحم یا پولیپ ها
اگر عمل جراحی لوله ای داشته اید، پزشک ممکن است عکس رنگی رحم را برای بررسی این عمل جراحی انجام دهد. اگر شما پیوند مجدد لوله (یک روش که لوله های فالوپ را بسته است) داشته اید، پزشک این آزمایش را انجام می دهد تا اطمینان حاصل شود که لوله های شما به درستی بسته شده اند. این آزمایش همچنین می تواند بررسی کند که انقباض مجدد لوله در هنگام باز شدن لوله های فالوپ موفق بوده است.
آماده شدن برای عکس رنگی رحم
- بعضی از زنان این آزمایش را دردناک می بینند، بنابراین ممکن است پزشک شما داروهای مسکن تجویز کند. این دارو باید حدود یک ساعت قبل از آزمایش مصرف شود. اگر عصبی هستید و می ترسید، پزشک یک آرامبخش تجویز می کند تا به شما کمک کند. ممکن است آنتی بیوتیک قبل یا بعد از آزمایش برای جلوگیری از عفونت تجویز شود.
- این آزمایش چند روز تا یک هفته پس از دوره قاعدگی شما انجام می شود. این کار برای اطمینان از اینکه شما باردار نیستید انجام می شود. همچنین به کاهش خطر ابتلا به عفونت کمک می کند. اگر باردار هستید به پزشک اطلاع دهید زیرا این آزمایش برای جنین خطرناک است. همچنین اگر بیماری التهابی لگن یا خونریزی واژینال داشته باشید، نباید این تست را انجام دهید.بهتر است در سیکلی که قرار است اینکار را انجام دهید نزدیکی پیشگیری کننده داشته باشید.
- این آزمایش اشعه ایکس با استفاده از کنتراست رنگ ها انجام می شود. رنگ کنتراست یک ماده است که وقتی بلعیده یا تزریق می شود، به برجسته کردن اندام های خاص یا بافت های اطراف آن کمک می کند. این ماده ارگان ها را رنگ نمی کند و از طریق ادرار دفع می شود. اگر واکنش آلرژیک به باریم یا رنگ کنتراست داشتید به پزشک اطلاع دهید.
- فلز می تواند با دستگاه اشعه ایکس تداخل داشته باشد. بنابراین از شما خواسته می شود قبل از انجام آزمایش، هرگونه فلز مانند جواهرات، را از خود دور کنید.
- اگر التهاب مزمن داریدو یا عفونت لگنی و یا اینکه داروی خاصی مصرف میکند قبلش حتما به پزشک اطلاع دهید.
در هنگام گرفتن عکس رنگی رحم چه اتفاقی می افتد؟
- در این آزمون باید لباس مخصوص بیمارستان بپوشید و به پشت دراز بکشید، زانوها را خم کرده و پاها را باز کنید. سپس رادیولوژیست یک اسپکولوم را وارد واژن می کند. این کار طوری انجام می شود که دهانه رحم، که در پشت واژن قرار دارد، دیده شود. ممکن است کمی اذیت شوید.
- رادیولوژیست سپس دهانه رحم را تمیز می کند و ممکن است یک بی حسی موضعی را به داخل دهانه رحم تزریق کند تا درد را کاهش دهد. تزریق ممکن است مانند ضربه باشد. سپس دستگاهی به نام کانولا به داخل دهانه رحم وارد می شود و اسپکولوم برداشته می شود. رادیولوژیست رنگ را از طریق کانول وارد می کند که به رحم و لوله های فالوپ وارد می شود.
- سپس شما را زیر دستگاه اشعه ایکس قرار می دهند و رادیولوژیست شروع به گرفتن اشعه های ایکس می کند. ممکن است از شما خواسته شود چندین بار موقعیت خود را تغییر دهید تا بتوانند زاویه های مختلف را ثبت کنند. ممکن است درد و گرفتگی عضلات را مشاهده کنید زیرا رنگ توسط لوله های فالوپی حرکت می کند. هنگامی که اشعه ایکس تابیده شد، رادیولوژیست کانول را در می آورد. بعد از آن هر گونه داروهای مناسب برای پیشگیری از درد و یا عفونت تجویز می شود.
خطرات عکس رنگی رحم
خطرات عکس رنگی رحم بسیار نادر است. خطرات احتمالی عبارتند از:
-
واکنش آلرژیک به رنگ کنتراست
-
آندومتر (پوشش رحم) یا عفونت لوله فالوپ
-
آسیب به رحم، مانند سوراخ شدن
پس از آزمایش عکس رنگی رحم چه اتفاقی می افتد ؟
پس از آزمون، ممکن است دردهایی مشابه دوره قاعدگی داشته باشید. همچنین ممکن است ترشحات واژن یا خونریزی خفیف و یا لکه بینی واژینال را تجربه کنید. برای جلوگیری از عفونت در طول این مدت باید به جای تامپون از پد استفاده کنید.
بعضی از زنان همچنین پس از آزمون، سرگیجه و حالت تهوع را تجربه می کنند. این عوارض جانبی طبیعی هستند و در نهایت از بین خواهند رفت. با این حال، اگر علائم عفونت را تجربه کردید به پزشک اطلاع دهید، از جمله:
-
تب
-
درد شدید و گرفتگی
-
ترشحات بد بوی واژن
-
سرگیجه
-
خونریزی شدید واژینال
-
استفراغ
بطور کلی این عکس برداری بیشتر از 30 دقیقه طول نمیکشه، پس از آزمایش، رادیولوژیست نتایج را برای پزشک خود ارسال خواهد کرد. پزشک نتایج را به شما اعلام خواهد کرد و با توجه به نتایج، بررسیهای بعدی انجام می شود.