عوارض و بستن لوله رحم در خانم ها:
بستن لوله های رحم در خانم‌ها بستن لوله‌های رحم در خانم‌ها یک روش جراحی است که باعث عقیم شدن خانم‌ها می‌گردد . در این روش لوله‌های رحم بسته می شود و از انتقال تخمک به رحم جلوگیری می کند.
همچنین با این کار، از رسیدن اسپرم به لوله رحم و ایجاد لقاح جلوگیری می شود . روشهای جراحی مختلفی برای انجام این کار وجود دارد که دراین روش‌ها ، لوله رحم بریده ، سوزانده ویا با استفاده از یک حلقه ، کلیپس یا نوار بسته می‌شود.
روش جراحی بستن لوله‌ها:
بستن لوله های رحم در خانم‌ها یک عمل جراحی نسبتا ساده می باشد و این کار را می توان هم بااستفاده از بیهوشی عمومی و هم با استفاده از بیحسی موضعی انجام داد . دو روش جراحی که امروزه بیشتر از آنها استفاده می شود عبارتند از: 1) مینی لاپاراتومی و 2)لاپاراسکوپی . سایر روشهای جراحی برای بستن لوله های رحم شامل لاپاروتومی ، کولپوتومی ، کولدوسکوپی ، هیستروسکوپی و هیسترکتومی می باشد . هر کدام از این روش‌ها دارای معایب و مزایایی می باشند . شما می توانید با مشورت با پزشک متخصص زنان بهترین روش را برای بستن لوله ها انتخاب نمایید.
در روش جراحی لاپاروسکوپی ، شکم را با گاز دی اکسید کربن پر می کنند بطوریکه حفره شکم به صورت یک بادکنک از رحم و لوله های رحم جدا می شود . سپس جراح زنان با ایجاد یک برش کوچک در زیر ناف ، دستگاه لاپاروسکوپ را که شبیه یک تلسکوپ می باشد را از این سوراخ وارد بدن می کند . یک برش کوچک دیگر ، درست در بالای خط رویش موهای عانه ایجاد می گردد تا از طریق آن دستگاهی که برای بریدن، دوختن یا سوزاندن لوله ها مورد استفاده قرار می گیرد وارد بدن شود . کل زمان جراحی حدود نیم ساعت طول خواهد کشید .
بعد ازجراحی توصیه می شود که دو تا سه روز استراحت مطلق صورت پذیرد و به مدت یک هفته نیز فعالیت‌های سبک انجام شود . فعالیت جنسی را می توان وقتی که خانم احساس راحتی می نماید (معمولا بعد از یک هفته) دوباره از سر گرفت . خانمهایی که جراحی آنها از طریق مهبل انجام می شود لازم است به مدت دو هفته چیزی را در داخل مهبل خود نکنند تا از بروز عفونت جلوگیری شود.
امکان حاملگی مجدد در صورت باز نمودن لوله‌ها:
بستن لوله های رحمی را معمولا به عنوان یک روش دائمی در جلوگیری از حاملگی در نظر می‌گیرند . با این حال در بعضی از موارد می توان دوباره اقدام به باز نمودن لوله رحم نمود ، هر چند که این ، روش مشکل و گرانی می‌باشد.
مزایای بستن لوله‌های رحم
مزایای این روش عبارتنداز:
* جلوگیری دائمی از بارداری
* تاثیر سریع آن بعد ازعمل جراحی
* عدم اختلال درفعالیت جنسی
* عدم نیاز به مراقبتهای روزانه
* ارزان بودن آن
معایب بستن لوله های رحم
معایب این روش عبارتند از:
* از انتقال بیماریهای عفونی مقاربتی جلوگیری نمی کند
* نیاز به عمل جراحی دارد
* ممکن است نتوان دوباره لوله ها را باز نمود (در صورت پشیمانی از بستن لوله ها)
* نسبت به عمل بستن لوله ها در مردان (وازکتومی) ، عمل مشکل تر و پیچیده تری می‌باشد.
این عمل توسط متخصص زنان به صورت سرپایی (و یا بستری با یک روز اقامت) در بیمارستان قابل انجام است.
مکانیسم عمل: با بسته شدن لوله های رحمی (حد فاصل رحم و تخمدان ها) از رسیدن اسپرم و تخمک به یکدیگر و تشکیل سلول تخم جلوگیری به عمل می آید.
اثربخشی: میزان شکست این روش در سال اول بین تا درصد است.
مزیت ها: دایمی بودن، اثربخشی بالا، عدم نیاز به یادآوری و مراجعه مکرر، نداشتن عارضه برای سلامتی فرد استفاده کننده روش در درازمدت، تاثیر نداشتن در روابط جنسی، کاهش ابتلا به سرطان تخمدان.
عیب ها: نیاز به عمل جراحی، پرهزینه و دشوار بودن عمل جراحی برگشت باروری.
عوارض غیرشایع و چگونگی برخورد با آنها
احتمال تغییر میزان قاعدگی،افزایش احتمال حاملگی خارج رحمی (در صورت وقوع بارداری)، احتمال ایجاد کیست تخمدان، بستن لوله های رحمی مانند سایر اعمال جراحی می تواند خطرهای بیهوشی را (به میزان بسیار کم) به همراه داشته باشد. در صورت بروز هرکدام از عارضه های اشاره شده، فرد به متخصص زنان ارجاع می شود.
موارد تاخیر عمل جراحی بستن لوله های رحمی
بیماری های التهابی لگن در سه ماهه اخیر، بیماری های تروفوبلاستیک بدخیم، سابقه اخیر بیماری های قلبی حاد، ابتلا به ترومبوز وریدهای عمقی یا آمبولی ریه، خونریزی واژینال بدون علت مشخص، مشکلات دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان، مانند پره اکلامپسی شدید، اکلامپسی، پارگی کیسه آب (بیش ازساعت)، تب زمان زایمان یا بلافاصله پس از آن، وجود عوارض پس از زایمان مثل خونریزی و عفونت سایر نقاط بدن (داشتن شرایط نامساعد جسمی)، بیماری های فعال مقاربتی، سرطان های لگن.
وازکتومی یا بستن لوله آقایان:
عقیم‌سازی مردان یا وازکتومی روشی است نسبتاً ساده که حتی در مراکز خدمات اولیه بهداشتی و توسط یک پزشک آموزش دیده و بدون بیهوشی قابل انجام است و چنانچه تحت شرایط کاملاً استریل انجام شود هیچ خطر مرگ و میری ندارد. در وازکتومی رسم بر این است که بعد از گیره گذاشتن یک سانتی‌متر از لوله‌های واز را جدا می‌کنند. بعد دو انتهاء بریده شده با نخ بسته می‌شوند و بعد این انتهاها را بر روی خود خم کرده و با نخ در همین حالت، آنها را نگه می‌دارند. به این ترتیب دو انتهای لوله دور از هم قرار می‌گیرند. این کار از خطر اتصال مجدد لوله‌ها کم می‌کند. نکته مهم که باید تأکید شود این است که داوطلب این عمل بلافاصله بعد از عمل عقیم نمی‌شود و معمولاً تا ۳۰ بار انزال بعد از عمل هنوز بارور است. در طی این مرحله بینابینی یکی دیگر از روشهای پیش‌گیری از بارداری باید استفاده شود. اگر وازکتومی به درستی انجام شود، تقریباً ۱۰۰ درصد مؤثر است.
دلایل شکست عمل وازکتومی در پیش‌گیری از بارداری:
میزان شکست وازکتومی به طور کلی پائین و در حدود ۱۵/۰ در هر ۱۰۰ نفر – سال است. شایع‌ترین دلیل شکست تشخیص اشتباه لوله واز است و ممکن است اجزاء دیگر طناب اسپرماتیک، مثل یک ورید ترومبوزه شد و یا یک لنف ضخیم به جای واز، بسته شوند. بنابر این در کشورهای توسعه‌یافته بعضی از دست‌اندرکاران توصیه می‌کنند آزمایش بافت‌شناسی واز در همه داوطلبان انجام شود. در کشورهای در حال توسعه، آزمایش بافت‌شناسی، به علت نبودن تسهیلات لازم، انجام نمی‌گیرد، روش ساده‌ای که توصیه می‌شود این است که واز را بر روی یک لام به آرامی فشار داده و لام را با رنگ‌آمیزی رایت (Wright) رنگ‌آمیزی کنند. چنانچه سلول‌های اپی‌تلیال استوانه‌ای که درون مجرای واز را فرش کرده‌اند وجود داشته باشند، واز تشخیص داده می‌شود. در بعضی موارد، شکست ممکن است حاصل اتصال خودبه‌خود واز باشد. همچنین، حاملگی ممکن است به علت انجام نزدیکی، قبل از محو کامل اسپرم‌ها از مجاری دستگاه تناسلی باشد.