هنگامی که سرطان دهانه رحم تشخیص داده می شود، تست های مختلفی برای بررسی انتشار سلول های سرطانی در دهانه رحم یا سایر بخش های بدن انجام می شود. نتایج این تست ها و بررسی ها و نتایج حاصل از بیوپسی تومور اصلی (نمونه برداری از خود تومور) با هم بررسی می شود، تا مرحله ی سرطان دهانه رحم مشخص شود. مراحلی که برای سرطان دهانه رحم تعریف می شود، عبارتند از:
.1 مرحله ی صفر (سرطان درجا)(Carcinoma in situ)
در این مرحله (مرحله ی صفر)، سرطان در لایه ی اول سلول های پوشاننده ی خود سرویکس (دهانه رحم) وجود دارد. این سلول ها هنوز به بافت های عمقی تر دهانه رحم دست اندازی نکرده اند. این مرحله به نام سرطان درجا (Carcinoma in situ) هم نامیده می شود.
.2 مرحله ی 1
در این مرحله از سرطان دهانه رحم ( مرحله ی 1)، سرطان تنها در دهانه رحم وجود دارد. این مرحله را می توان به زیر گروه های بیشتری هم تقسیم بندی کرد که عبارتند از مراحل 1A و 2B، ملاک این تقسیم بندی بر اساس وسعت تومور می باشد.
• مرحله ی 1A
در این مرحله از سرطان دهانه رحم، تنها می توان مقدار بسیار کمی از بافت سرطانی را با میکروسکوپ مشاهده کرد. این بافت سرطانی در دهانه رحم وجود دارد. عمق سرطان از 5 میلی متر بیشتر نیست و زیر 25 اینچ است و از 7 میلی متر پهن تر نمی باشد.
• مرحله ی 1B
در این مرحله از سرطان دهانه رحم، تومور درست در دهانه رحم وجود دارد و اینکه:
- تنها با میکروسکوپ می توان تومور را مشاهده کرد و عمق آن از 5 میلی متر بیشتر است و یا پهنایی بیشتر از 7 میلی متر دارد.
- این تومور را می توان بدون میکروسکوپ مشاهده کرد و ممکن است از 4 سانتی متر بزرگتر باشد (در حدود 1.5 اینچ).
.3 مرحله ی 2
در این مرحله از سرطان دهانه رحم، سرطان به خارج از بافت دهانه رحم گسترده شده است، ولی به دیواره ی لگن نمی رسد. این سرطان را می توان در بافت هایی که در بخش داخل بدن، و بین دو هیپ (لگن) هستند، مشاهده کرد. مرحله ی دوم سرطان دهانه رحم را می توان به زیرگروه های بیشتری تقسیم بندی کرد، شامل مراحل 2A و 2B، که این تقسیم بندی بر این اساس است که سرطان تا چه حدی به خارج از دهانه رحم، در بافت های مجاور پخش شده است.
• مرحله ی 2A
سرطان از دهانه رحم فراتر رفته و به دو سوم فوقانی واژن رسیده است. سلول های سرطانی به بافت های اطراف رحم سرایت پیدا نکرده اند.
• مرحله ی 2B
سرطان دهانه رحم در این مرحله به خارج از دهانه رحم پخش شده است و به دو سوم فوقانی واژن و بافت های اطراف رحم رسیده است.
.4مرحله ی 3
در این مرحله از سرطان دهانه رحم، سرطان به بخش تحتانی واژن نفوذ کرده است. سرطان ممکن است به دیواره ی لگن سرایت کرده باشد و به مجاور گره های لنفاوی رسیده باشد. این مرحله را می توان به مراحل بیشتری تقسیم بندی کرد، شامل 3A و 3B. این تقسیم بندی اضافی برای سرطان دهانه رحم در مرحله ی سوم، بر اساس مرحله ی سرطان است. این زیرگروه ها عبارتند از:
• مرحله ی 3A
سلول های سرطانی به یک سوم تحتانی واژن سرایت کرده ولی به دیواره لگن تهاجم نکرده است.
• مرحله ی 3B
سلول های سرطانی به دیواره لگن می رسند. تومور ممکن است آن قدر رشد کند که میزنای (حالب) ها را ببندد، یعنی لوله هایی که کلیه ها را به مثانه وصل می کنند. این انسداد می تواند باعث بزرگ شدن کلیه ها شود و می تواند موجب عدم کارکرد کلیه ها شود. سلول های سرطانی ممکن است به گره های لنفاوی موجود در ناحیه لگنی هم سرایت کنند.
.5 مرحله ی 4
در این مرحله از سرطان دهانه رحم، سلول های سرطانی به مثانه، رکتوم و نیز سایر اعضای بدن سرایت می کنند. مرحله ی 4 بیماری را می توان به زیرگروه های بیشتری تقسیم کرد، شامل مراحل 4A و 4B، که این تقسیم بندی اضافی، براساس محل و موقعیت تومور است.
• مرحله ی 4A
سرطان به مثانه و دیواره ی رکتوم پخش می شود. سرطان ممکن است به گره های لنفاوی موجود در ناحیه ی لگنی هم سرایت کند.
• مرحله ی 4B
سرطان ممکن است به خارج از لگن متاستاز دهد (دست اندازی کند) و گره های لنفاوی لگنی و سایر بخش های بدن را مثل روده ها، شکم، کبد یا ریه ها را درگیر کند.
سرطان دهانه رحم عود کرده
این اصطلاح به نوعی از سرطان دهانه رحم اشاره دارد که بعد از دریافت درمان عود می کند. سرطان دهانه رحم عود کرده ممکن است در دهانه رحم یا سایر بخش های بدن ایجاد شود.