ترشحات واژن در خانم ها شامل یک سری باکتری های مفید است که برای حفظ سلامت واژن ضروری و لازم هستند. البته مواردی وجود دارد که ترشحات، بوی نامطبوع داشته و سبب ناراحتی فرد می شود. آیا هر نوع ترشح واژن نشانه بیماری است؟ چه موقع باید نگران بود؟ این ترشحات با چه مکانیسمی ایجاد میشوند؟
ترشحات واژن دو نوع هستند :
۱- ترشحات طبیعی (فیزیولوژیک)
۲- ترشحات غیر طبیعی که نیاز به درمان دارند.
هر خانمی کیفیت طبیعی ترشحات خود را میداند و در واقع میداند که چه ترشحاتی در وی قابل قبول است و کدام ترشحات غیر طبیعی است. دستگاه تناسلی در زن و مرد از قسمت هایی است که اگر به نظافت آن توجه نشود، باعث بروز آلودگی شدید و حتی بیماری های گسترده می شود. ترشحات واژن خود یک بیماری نیست، بلکه نشانه ای از تخمک گذاری یا یک بیماری موضعی یا داخلی است. ترشحات واژن معمولا به علت وجود سلول های کنده شده از مخاط یا سلول های شرکت کننده در التهاب سفیدرنگ است.
ترشحات کم واژن، امری کاملا طبیعی است، اما در صورتی که مقدار ترشحات زیاد باشد و موجب آلوده کردن لباس گردد، یا همراه با درد و ناراحتی باشد، غیر طبیعی است. در خانم ها، غدد داخل واژن و دهانه رحم به طور مداوم مقدار کمی مایع ترشح می کنند. این مکانیسم به حفظ سلامت و پاک شدن مجرای تناسلی کمک می کند این ترشحات اکثرا بیرنگ و یا حداکثر شیری کم رنگ و بدون بو هستند، ولیکن بسته به عادت ماهانه در خانم ها، رنگ و غلظت آن تغییر می کند. به طوری که در زمان تخمک گذاری، حاملگی، شیر دادن و نزدیکی جنسی مقدار این ترشحات بیشتر می شود. بنابراین با توجه به نکات ذکر شده باید توجه داشت که افزایش ترشحات واژن در زنان در بسیاری موارد طبیعی است، به ویژه اینکه ترشحات باعث مرطوب شدن مجرای تناسلی زنان می شود که این خود کمک بسیاری در پیشگیری از بیماری گوناگون در این ناحیه می کند.
کیفیت و کمیت ترشحات واژن در هر زن، در طول زمان و حتی در طول یک دوره ماهانه میتواند تغییر کند؛ مثلاً ترشحات قبل از بلوغ با ترشحات دوران بارداری و ترشحات پس از یائسگی متفاوت است. هورمونها تاثیر مهمی روی ترشحات واژن دارند و در نتیجه بارداری یا مصرف قرصهای ضدبارداری ترشحات واژن را تغییر میدهد. در طول قاعدگی و دوره پس از زایمان هم کیفیت یا میزان ترشحات ممکن است تغییر کند. حتی عواملی مثل ورود منی همسر به داخل واژن یا عادات مربوط به بهداشت فردی هم روی این ترشحات موثرند. ترشح زیادتر از حد معمول (بدون بو) را می توان با شستن و خشک کردن اعضای تناسلی برطرف کرد، اما در صورتی که بوی بدی داشته باشد، حاکی از عفونت واژن است.
علائم ترشحات غیر طبیعی واژن
– واژینوز: ترشحات واژن زرد، سبز و یا خاکستری می شود که نشان دهنده ی عفونت باکتریایی واژن است. یکی دیگر از نشانه های این عفونت، ترشحات همراه با بوی بد ماهی است.
– عفونت قارچی: ترشحات سفید رنگ وبه صورت تکه های پنیر از علائم عفونت قارچی است. و فرد معمولاً در ناحیه واژن احساس خارش و تورم دارد.
– تریکوموناسیس: ترشحات به صورت کف و همراه با بوی بسیار بد و شبیه به بوی تخم مرغ فاسد از نشانه های تریکوموناسیس است که یک بیماری مقاربتی است.
– کلامیدیا یا سوزاک: اگر شما وقتی که حامله هستید و یا در وسط دوره قاعدگی خود، با یک افزایش ناگهانی در مقدار ترشحات مهبل مواجه شدید می تواند نشانه ی یکی از این بیماری های مقاربتی مانند کلامیدیا یا سوزاک باشد که هنگام ادرار کردن، همراه با احساس سوزش است.
پزشک هرگونه تغییرات در ترشحات واژن را مورد ارزیابی قرار می دهد. عفونت های واژن و بیماری های مقاربتی ، معمولاً قابل درمان هستند.
راههای پیشگیری از ترشحات غیرطبیعی واژن
۱) همیشه واژن را تمیز و خشک نگه دارید.
۲) از دوش واژینال (شست و شوی واژن با مایع) پرهیز کنید.
۳) هنگام مقاربت از کاندوم استفاده کنید.
۴) از محصولات بهداشتی زنانه، صابون و پد های معطر استفاده نمایید.
۵) رعایت بهداشت شخصی و روابط جنسی ایمن، بهترین راه برای حفظ سلامت ترشحات واژن است.
۶) البته به یاد داشته باشید که هرگز از صابون برای شستن داخل واژن استفاده نکنید، ولی قسمت بیرون دستگاه تناسلی را می توان با آب و صابون شست.
ترشحات عفونی با درد یا بدون درد ممکن است با خارش همراه باشد که معمولا هنگام آلوده شدن مدخل واژن به ادرار عارض می شود. نواحی تناسلی بیمار ممکن است دچار تحریک و سوزش شود. به علاوه گاهی درد به هنگام نزدیکی با همسر وجود دارد. در بعضی موارد هم علامت خاصی به جز ترشح وجود ندارد. در افرادی که این مشکل را دارند، آزمایش خون ممکن است شواهدی از وجود عفونت خفیف بدن را نشان دهد. تهیه کشت میکروسکوپی از ترشحات واژن و آزمایش سلول شناسی آن برای کلیه زنان بالاتر از ۲۵ سال و در مواردی که احتمال سرطان در کار باشد، ضروری است. ترشحات واژن در صورتی که با تست سرولوژیک مثبت همراه باشد ممکن است مربوط به بیماری سیفلیس باشد.