آیا تعداد کم اسپرم باعث ناباروری می شود؟

تشخیص

هنگامی که به دلیل مشکل ناباروری نزد متخصص زنان میروید و دنبال دلیل اصلی ایجاد آن هستید ممکن است پزشک تعداد کم اسپرم همسرتان را دلیل این مشکل بداند، در این هنگام توصیه می شود که آزمایش آنالیز اسپرم صورت گیرد تا تعیین شود که آیا ممکن است تکنیک های کمک باروری مورد نیاز باشد.

تست و تشخیص ممکن است شامل موارد زیر باشد:

معاینه فیزیکی عمومی و شرح حال

پزشک اندام های تناسلی شما را معاینه می کند و از شما سوالاتی در مورد جنبه های وراثتی، بیماری‌های مزمن، جراحات یا جراحی هایی که می توانند باروری را تحت تاثیر قرار دهند، می پرسد.  پزشک همچنین ممکن است درباره عادت های جنسی و رشد جنسی شما سوال کند.

تحلیل اسپرم

تعداد کم اسپرم در آزمایش آنالیز اسپرم تشخیص داده می شود. تعداد اسپرم به طور کلی توسط میکروسکوپ تعیین می شود.  در برخی موارد، ممکن است از کامپیوتر برای اندازه گیری تعداد اسپرم استفاده شود.

نمونه های اسپرم را می توان با دو روش متفاوت بدست آورد. شما می توانید یک نمونه را با استفاده از خودارضایی و انزال در یک ظرف ویژه در مطب دکتر ارائه دهید.در روش دیگر به دلیل اعتقادات مذهبی یا فرهنگی، برخی از مردان روش جمع آوری مایع منی حین مقاربت را ترجیح می دهند. در چنین مواردی، با استفاده از یک کاندوم ویژه در حین مقاربت، می توان اسپرم را جمع آوری کرد.

اسپرم جدید به طور مداوم در بیضه تولید می شود و این پروسه حدود 42 تا 76 روز به طول می انجامد. بنابراین، تجزیه و تحلیل مایع منی نشان دهنده محیط  بیضه شما در سه ماه گذشته است. بنابراین هر گونه تغییرات مثبت انجام شده برای چند ماه نشان داده نخواهد شد.

یکی از رایج ترین علل کم تعداد اسپرم، جمع آوری ناقص یا نادرست نمونه اسپرم است. تعداد اسپرم نیز اغلب نوسان می کند. به دلیل این عوامل، اکثر پزشکان دو یا چند نمونه منی را در طول زمان برای اطمینان از همبستگی بین نمونه ها بررسی می کنند.

برای اطمینان از دقت در یک مجموعه، پزشک شما:

• از شما می خواهد مطمئن شوید که همه اسپرم شما در هنگام انزال، در ظرف مخصوص یا کاندوم مخصوصی که قرار است آزمایش شود، جمع آوری شود.
• آیا قبل از جمع آوری نمونه از حداقل دو تا نه روز انزال نداشته اید؟
• نمونه دوم را حداقل دو هفته پس از اولین بار جمع آوری کنید
• آیا از استفاده از روان کننده ها (لوبریکانت‌ها) اجتناب می کنید؟ زیرا این محصولات می توانند بر تحرک اسپرم تاثیر بگذارند

نتایج آنالیز اسپرم

تراکم عادی اسپرم از 15 میلیون تا بیش از 200 میلیون اسپرم در هر میلی لیتر مایع منی است. اگر شما کمتر از 15 میلیون اسپرم در هر میلی لیتر یا کمتر از 39 میلیون اسپرم در هر انزال داشته باشید، تعداد اسپرم شما کم است.

به این ترتیب شانس بارداری همسرتان با کاهش تعداد اسپرم ها کاهش می یابد. برخی از مردان هیچ اسپرمی در مایع منی خود ندارند. این به عنوان آزواسپرمی شناخته می شود.

عوامل متعددی در تولید مثل وجود دارد  و تعداد اسپرم در مایع منی تنها یکی از آنهاست. بعضی از مردان با کمترین تعداد اسپرم، با موفقیت صاحب فرزند شدند .  به همین ترتیب، برخی از مردان با تعداد اسپرم طبیعی نتوانستند صاحب فرزند شوند.  حتی اگر اسپرم کافی داشته باشید، دیگر عوامل برای رسیدن به باروری، از جمله حرکت طبیعی اسپرم مهم هست.

سایر آزمایشها

بسته به نتایج اولیه، پزشک ممکن است آزمایش های دیگری را برای یافتن علت کم بودن تعداد اسپرم و سایر علل احتمالی ناباروری مردان توصیه کند. این آزمایشات می تواند شامل موارد زیر باشد:

• سونوگرافی این آزمایش با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا به بیضه ها و ساختارهای حمایت کننده نگاه می کند.
• تست هورمون پزشک شما ممکن است یک آزمایش خون را برای تعیین سطح هورمون های تولید شده توسط غده هیپوفیز و بیضه توصیه کند که نقش کلیدی در رشد جنسی و تولید اسپرم دارد.
• ادرار پس از انزال اسپرم در ادرار می تواند نشان دهد اسپرم شما در حال حرکت به عقب و به مثانه است به جای از آلت تناسلی را در طول انزال (انزال رتروگراد یا انزال عقب گرد).
• آزمایشات ژنتیکی وقتی که غلظت اسپرم بسیار پایین است، علل ژنتیکی می توانند درمیان باشد.  تست خون می تواند نشان دهد که آیا تغییراتی در کروموزوم Y وجود دارد - علائم اختلال ژنتیکی. تست ژنتیک نیز ممکن است  برای تشخیص سندرم های مختلف مادرزادی یا ارثی تجویز شود.
• بیوپسی بافتی این آزمایش شامل برداشتن نمونه هایی از بیضه با سوزن است.  نتایج بیوپسی بیضه می تواند بیان کند که تولید اسپرم طبیعی است. در صورت بروز این مشکل احتمال بروز انسداد یا مشکل دیگری در انتقال اسپرم وجود دارد. با این حال، این آزمایش معمولا در شرایط خاصی استفاده می شود و معمولا برای تشخیص علت ناباروری استفاده نمی شود.
• تست آنتی بادی ضد اسپرم. این آزمایشها که برای بررسی سلولهای ایمنی (آنتیبادیها) که به اسپرم حمله می کنند و بر عملکرد آنها تاثیر می گذارد، به کارمی رود.
• آزمایشات عملکرد اسپرم تخصصی. تعدادی از تست ها می تواند برای بررسی اسپرم  پس از انزال و چگونگی زنده ماندن، قدرت نفوذش به تخمک بررسی شود.  این آزمایش به ندرت انجام می شود و اغلب روش های درمانی را تغییر نمی دهد.
• سونوگرافی ترانس رکتال یک پروپ کوچک وارد مقعد می شود تا پروستات را بررسی کند و برای انسداد لوله هایی که مایع منی (کانال های انزالی) را حمل می کنند، فرستاده می‌شود.

درمان

درمان برای تعداد کم اسپرم شامل:

• عمل جراحی. به عنوان مثال، در مورد واریکوسل اغلب می تواند با جراحی درمان شود.  در مواردی که اسپرم در انزال وجود نداشته باشد، اسپرم ممکن است به طور مستقیم از بیضه ها یا اپیدیدیم با استفاده از تکنیک های بازیابی اسپرم قابل بازیابی استفاده شود.
• درمان عفونت ها آنتی بیوتیک ها می توانند عفونت دستگاه تولید مثل را درمان کنند، اما این بار همیشه باروری را بهبود نمی بخشند.
• درمان برای مشکلات جنسی مقاربتی دارو یا مشاوره می تواند به بهبود باروری در شرایطی مانند اختلال نعوظ یا انزال زودرس کمک کند.
• هورمون درمانی و داروها. پزشک شما ممکن است جایگزین هورمون یا داروها را در مواردی که ناباروری ناشی از سطوح بالای یا کم هورمون های خاصی است یا مشکلات بدن با استفاده از هورمون ها، توصیه می کند.
• روشهای کمک باروری (ART): درمان های ART شامل گرفتن اسپرم از طریق انزال طبیعی، استخراج جراحی یا از افراد اهدا کننده، بسته به وضعیت خاص و خواسته های شما است. سپس اسپرم به داخل دستگاه تناسلی زن وارد می شود و یا از روش های کمک باروری دیگر مانند IVF، IUI یا ICSI استفاده می شود

هنگامی که درمان اثر ندارد

در موارد نادر، مشکلات باروری مردانه را نمی توان درمان کرد و برای یک مرد امکان باروری وجود ندارد. در صورتی که این مورد باشد، شما و همسرتان می توانید با استفاده از اسپرم اهدایی صاحب فرزندشوید

شیوه زندگی و درمان خانگی

مراحل را می توانید در خانه انجام دهید تا شانس باروریتان افزایش یابد، از جمله:

• افزایش تعداد دفعات رابطه جنسی. داشتن مقاربت جنسی روزانه یا حداقل چهار روز یکبار ، شانس باروریتان را افزایش می دهد.
• داشتن رابطه جنسی هنگام تخمک گذاری.  شاتس بارداری زن طی دروه تخمک گذاری افزایش میابد، که این دوره در اواسط دوره قاعدگی و بین دواولین روز دو قاعدگی است.  این امر اطمینان حاصل می کند که اسپرم، که می تواند در محیط رحم چندین روز زندگی کند، در آن هنگام تخمکموجود را بارور کند.
• اجتناب از روان کننده ها. برخی از محصولات مانند ژل Astroglide یا KY، لوسیون، و بزاق ممکن است باعث تاثیر منفی در حرکت و عملکرد اسپرم شوند.

طب جایگزین

مطالعات نشان دهنده مزایای بالقوه مکمل ها در افزایش تعداد یا کیفیت اسپرم ها هست. این مکمل‌ها عبارتند از:

•  سیاه دانه  (nigella sativa)
• کوآنزیم Q10
• اسید فولیک
• شاه بلوط (Aescin)
• L کارنیتین
• جینسنگ Panax

قبل از مصرف مکمل‌های غذایی برای بررسی خطرات و مزایای این درمان با پزشک خود صحبت کنید، زیرا بعضی از مکمل‌های مصرف شده در دوزهای بالا (megadoses) یا برای مدت زمان طولانی ممکن است مضر باشند.

آماده شدن برای قرار ملاقات با پزشک

• اطلاعات شخصی کلیدی را بنویسید، از جمله هر تنش یا تغییرات اخیر در زندگی.
• آیا سابقه خانوادگی مشکلات باروری دارید. در خانواده، مانند برادر یا پدر، با مشکلات باروری و سایر مسائل مربوط به باروری ممکن است علت کاهش تعداد اسپرم را بیان کند.
• از پدر و مادرتان بپرسید آیا در هنگام تولد و یا در دوران کودکی تان بیضه ها دچار مشکل نشدند؟
• لیستی از تمام داروها، لیستی از داروهای خاص و حتی ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید ، تهیه کنید.
• شریک زندگی خود را همراهی کنید حتی اگر تعداد اسپرم شما کم است، همسرتان ممکن است نیاز به آزمایش داشته باشد تا ببینید آیا او مشکلی دارد که می تواند مانع از حاملگی شود. همچنین شریک زندگی خود را برای کمک به پیگیری هر دستورالعملی که دکتر شما به شما می دهد یا پاسخ به سوالاتی که ممکن است شما به آن فکر نکرده باشید با خود نزد پزشکتان ببرید.
• سوالاتتان را از پزشک خود بفپرسید.

بعضی از سوالات اساسی عبارتند از:

• به نظر شما ممکن است تعداد اسپرم من کم باشد؟
• به غیر از دلیل اصلی، دلایل دیگری وجود دارد که مانع صاحب فرزند شدنمان می شود؟
• چه نوع آزمایش هایی نیاز دارم؟
• آیا همسر من نیاز به آزمایش دارد؟
• چه روش های درمانی برای افزایش تعداد اسپرم من در دسترس است؟ کدام را توصیه می کنید؟
• آیا محدودیت هایی وجود دارد که باید دنبال کنم؟

از پرسیدن سؤالات خود در وقت ملاقات خود دریغ نکنید.

چه سولاتی دکتر از شما می پرسد؟

برخی از سوالاتی که ممکن است دکتر شما از شما بپرسد عبارتند از:

• چه موقع بلوغ را شروع کردید؟
• آیا وازکتومی داشتید؟
• آیا از مواد مخدر مانند ماری جوانا، کوکائین و استروئیدهای آنابولیک استفاده می کنید؟
• آیا شما در معرض سموم مانند مواد شیمیایی، آفت کش ها، تابش و یا سرب، به خصوص به طور منظم بوده اید؟
• آیا در حال حاضر هر دارویی از جمله مکمل های غذایی مصرف می کنید؟
• آیا سابقه ی خانوادگی ناباروری دارید؟