تبخال یا هرپس یک عفونت ویروسی است که میتواند در صورت و دور دهان و بینی یا در قسمت تناسلی در روی یکی‌از لبها، مدخل واژن ، کلیتوریس، دور سوراخ مقعد و پوست اطراف دیده شود.
این بیماری میتواند کاملا بدون علامت باشد و یا اینکه ضایعات زخمی به همراه خود ایجاد کند.
از نظر ظاهری تاولهای ریزی است که بویژه دراولین نوبت ابتلا بسیار آزارنده، دردناک و سوزش‌آور است.
ابتلا درقسمت تناسلی یک بیماری انتقال یافته از طریق رابطه جنسی است
تبخال دستگاه تناسلی یا هرپس تناسلی (Herpes genital) میتواند از طریق تماس مستقیم با این ویروس‌ها و رابطه جنسی با فرد آلوده از طریق واژن، مقعد و رابطه جنسی دهانی انتقال یابد. این بیماری میتواند کاملا بدون علامت باشد و یا اینکه ضایعات زخمی به همراه خود ایجاد کند.
ویروس‌های هرپس سیمپلکس نوع ۱ و 2 (HSV-1,HSV-2) که تحت عنوان ویروس هرپس انسانی نیز شناخته می‌شوند از مهمترین ویروس‌های بیماری‌زای انسانی هستند که نوع یک این ویروس منجر به تبخال لب و دهان (Orolabial) و نوع ۲ آن موجب تبخال تناسلی (genital) می‌گردد. مشخصه‌ی هر دوی این بیماری‌ها تاولهای کوچک و دردناک بر روی پوست و غشاهای مخاطی است. ویروس‌های هرپس سیمپلکس بسیار شایع و مسری می‌باشند؛ به گونه‌ای که ویروس HSV-1 از طریق بزاق آلوده دهان و ویروس HSV-2 از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود.
یکی از راه‌های انتقال ویروس، وجود خراش‌های پوستی است؛ زیرا پوست سالم از نفوذ ویروس به بدن ممانعت بعمل می‌آورد.
توجه داشته باشید که ویروس هرپس سیمپلکس در خارج از بدن به سرعت از بین می‌رود، تقریبا امکان انتقال آن از طریق تماس با توالت، حوله و سایر لوازم شخصی فرد آلوده به صفر نزدیک است.
نشانه‌های هرپس تناسلی میتواند شامل موارد زیر باشد :
-
برآمدگیهای کوچک قرمز ، تاولهای کوچک یا زخم‌های باز در ناحیه تناسلی، مقعد و نواحی اطراف
-
درد یا خارش اطراف ناحیه تناسلی، کفل‌ها و داخل ران‌ها
-
اولین نشانه هرپس تناسلی معمولا درد یا خارش است که در عرض چند هفته پس از مواجهه با شریک جنسی آلوده شروع می‌شود.
-
پس از چندین روز ممکن است برآمدگیهای کوچک قرمز ظاهر شود و سپس آنها پاره می‌شوند و تبدیل به زخم‌هایی می‌گردند که ترشح یا خونریزی دارند. و در نهایت روی زخم ها دلمه تشکیل می‌شود و بهبود می‌یابند.
-
در زنها زخم‌ها می‌توانند در ناحیه واژن، آلت تناسلی خارجی، کفل‌ها، مقعد یا دهانه رحم قرار گیرند.
-
در مردها زخم‌ها می‌توانند روی آلت تناسلی، کیسه بیضه، کفل‌ها، مقعد، ران‌ها یا درون پیشابراه ظاهر شوند.
-
اگر فردی زخم داشته باشد ممکن است در حین ادرار کردن درد داشته باشد.
-
همچنین شخص ممکن است پس از برطرف شدن عفونت، درد و حساسیت را در ناحیه تناسلی تجربه کند.
-
در طول اولین بروز بیماری فرد ممکن است علائم و نشانه‌های شبیه آنفلوانزا داشته باشد نظیر سردرد، دردهای عضلانی، تب و نیز غدد لنفاوی متورم در ناحیه کشاله ران.
تشخیص
گرفتن نمونه و کشت تاول‌ها و همچنین آزمایش خون از راه های تشخیص بیماری بشمار می‌روند. معمولا افراد مبتلا به این هرپس دارای سایر بیماری‌های رابطه جنسی (STD) نظیر سوزاک، کلامیدیا و ایدز نیز می‌باشند که پزشک متخصص زنان برای تشخیص آنها، بیمار را معاینه می‌کند.
عوامل افزایش‌دهنده امکان برگشت بیماری
هرپس تناسلی در هر شخصی متفاوت است و علائم و نشانه‌ها ممکن است برای سال‌ها تکرار شود. بعضی از افراد ممکن است در سال چندین بار به این بیماری مبتلا شوند؛ اما در بسیاری از افراد با گذشت زمان میزان تکرار بیماری کمتر می‌شود.
فاکتورهای زیادی می‌توانند احتمال ابتلای مجدد به بیماری را افزایش دهند مانند: استرس، قاعدگی، ضعف سیستم ایمنی حاصل از مصرف برخی داروها مثل استروئیدها، شیمی درمانی یا ناشی از عفونت‌ها مثل ایدز، بیماری، جراحی، خستگی و سایش نظیر آنچه که در رابطه جنسی خشن اتفاق می‌افتد.
پیشگیری از هرپس تناسلی
برای پیشگیری از این بیماری استفاده از روش‌های زیر توصیه می‌شود:
-
رعایت بهداشت فردی و داشتن رابطه جنسی سالم
-
استفاده از کاندوم در رابطه جنسی (با این حال امکان انتقال ویروس وجود دارد)
-
پرهیز از تماس مستقیم با ضایعات پوستی ایجاد شده در اثر هرپس
-
زایمان به روش سزارین برای مادران آلوده (جهت جلوگیری از انتقال بیماری به نوزاد)