جفت سرراهی یا پایین افتادن جفت زمانی بروز پیدا می‌کند که جفت به طور کامل و یا قسمتی از دهانه رحم را می‌بندد. دهانه رحم در بخش پایینی و انتهای رحم قرار گرفته است و به بالای واژن متصل می‌شود.
جفت ساختاری است که در طی بارداری در داخل رحم رشد می‌کند. جفت، اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز برای رشد جنین را فراهم می‌کند و مواد زائد را از خون جنین دور می‌کند.
جفت به دیواره رحم چسبیده است و بند ناف از آن شکل می‌گیرد، یعنی بند ناف بین جفت و جنین ارتباط برقرار می‌کند.
اگر جفت سرراهی داشته باشید، نمی‌توانید از طریق زایمان طبیعی و با فشار آوردن نوزادتان را به دنیا بیاورید و بایستی برای حفظ سلامت نوزاد و خودتان، سزارین شوید.
علائم
خونریزی رحم به رنگ قرمز روشن و بدون درد در طی نیمه دوم بارداری، علامت اصلی جفت سرراهی است. خونریزی می‌تواند سبک تا سنگین باشد.
معمولا خونریزی بدون نیاز به درمان قطع می‌شود، اما تقریبا همیشه چند روز یا چند هفته بعد مجددا شروع می‌شود.
بعضی زنان دچار انقباض و جمع شدن رحم (درد زایمان) نیز می‌شوند.
مراجعه به پزشک متخصص
اگر در طی سه ماهه دوم یا سوم بارداری دچار خونریزی رحمی شدید، فورا به پزشک متخصص خود مراجعه کنید. خونریزی شدید نیاز فوری به درمان و مراقبت پزشکی دارد.
زنانی که قبلا جراحی رحم داشته‌اند، در معرض خطر ابتلا به جفت سرراهی قرار دارند
علل
هر جایی از رحم که جنین در آنجا لانه گزینی کند (در دیواره رحم جای بگیرد)، جفت هم همانجا رشد می‌کند.
اگر جنین در قسمت پایینی رحم جای بگیرد، جفت روی دهانه رحم رشد می‌کند و باعث ایجاد جفت سرراهی می‌شود.
در بیشتر موارد، جفت سرراهی در طی سونوگرافی سه ماهه دوم بارداری مشخص می‌شود.
اگر جفت به تنهایی و عریان به دهانه رحم برسد، انبساط و گسترش رحم در حین بارداری، به مرور جفت را به قسمت بالاتر رحم هل می‌دهد و آن را از دهانه رحم دور می‌کند، لذا محل قرارگیری جفت اصلاح می‌شود.
اما اگر جفت در سراسر دهانه رحم قرار گرفته باشد، جای آن با گذشت زمان اصلاح نمی‌شود.
در بارداری بعدی، جفت سرراهی هنگام زایمان وجود خواهد داشت.
جفت سرراهی پایدار و دائمی با شرایط زیر ارتباط دارد:
– جای زخم روی دیواره داخلی رحم مثلا در اثر جراحی قبلی رحم
– بزرگی جفت مثلا در بارداری‌های متعدد
– سن مادر باردار ۳۵ ساله و بیشتر باشد
– داشتن چند بچه
عوامل خطر
زنانی که قبلا جراحی رحم داشته‌اند، در معرض خطر ابتلا به جفت سرراهی قرار دارند، جراحی رحم مانند:
– عمل سزارین
– عمل جراحی برای درآوردن فیبروم رحم
همچنین جفت سرراهی در زنانی که شرایط زیر را دارند، شایع‌تر است:
– حداقل یک بار قبلا زایمان داشته‌اند.
– در بارداری های قبلی جفت سرراهی داشته اند.
– چند قلو باردار هستند.
– سن آنها ۳۵ ساله و یا بالاتر است.
– نژادی غیر از نژاد سفید دارند.
– سیگار می‌کشند.
– کوکائین (مواد مخدر) استفاده می‌کنند.
عوارض جفت سرراهی
اگر جفت سرراهی داشته باشید، پزشک شما و جنین شما را برای کاهش خطر مشکلات زیر تحت کنترل و نظارت دائمی قرار می‌دهد:
۱- خونریزی: خونریزی شدید در طی بروز درد زایمان، زایمان و یا چند ساعت اول بعد از زایمان وجود دارد.
۲- نوزاد نارس: خونریزی شدید مادر باعث می‌شود قبل از رسیدن کامل نوزاد، با عمل سزارین مادر زایمان کند.