زخم تناسلی در زنان دلایل مختلفی دارد، که شایعترین آنها عفونتهای واگیردار جنسی شامل هرپس (تبخال) است.
برجستگیها و تودههای اطراف واژن ممکن است خارشآور و دردناک باشند و ترشح ایجاد کنند. برخی از انواع این تودهها ممکن است فاقد علامت باشند. علایم، تشخیص، درمان و دورنمای زخمهای تناسلی در زنان به علت بروز آنها بستگی دارد.
علل عفونتهای مسری جنسی
زخمهای تناسلی ناشی از عفونتهای واگیردار جنسی (STIs) گرایش به دردناک و خارشدار بودن دارند و میتوانند به صورت منفرد یا متعدد بروز کنند. این نوع زخمها شایعترین انواع زخم از این نوع هستند و میتوانند بسیار مسری باشند. فهرستی از آنها در ادامه مرور میشود:
تبخال تناسلی (هرپس تناسلی)
تبخال تناسلی عفونتی است که سبب بروز تاول یا زخم در ناحیۀ تناسلی میشود. تبخال تناسلی شایعترین نوع زخم تناسلی است.
بنا به تخمینها بیش از 50 میلیون آمریکایی مبتلا به این نوع عفونت هستند، و سالانه تا 776.000 مورد جدید از تبخال تناسلی تشخیص داده میشود. از آنجا که تقریباً 90 درصد افراد حامل ویروسهای هرپس سیمپلکس (HSV-1 and HSV-2) فاقد هر نوع علامتند، رقم واقعی این عفونتها میتواند بالاتر نیز باشد.
وقتی کسی درگیر تبخال تناسلی میشود، دچار یک یا دو زخم در ناحیۀ تناسلی و مقعد میگردد. آنها ممکن است آسیبی نرسانند، اما در عین حال احتمال آن هست که بترکند و ایجاد درد کنند. اگر این زخمها سر باز کنند، ممکن است التیام آنها به 2 تا 4 هفته زمان نیاز داشته باشد. نخستین طغیان تبخال تناسلی تجربه شده توسط فرد گرایش به شدت و ایجاد درد بیشتر دارد.
وقتی کسی دچار تبخال تناسلی میشود، برای تمام عمر مبتلا به آن باقی خواهد ماند. این بیماری قابل معالجه نیست، اما طغیانهای بیماری را میتوان درمان کرد و داروهایی برای کاهش تعداد موارد عود بیماری وجود دارد.
داروهای موسوم به آنالوگهای کوانوزین غیر چرخهای مدت طغیان بیماری را کوتاهتر میکنند. اسیکلوویر، والاسیکلوویر، و فامسیکلوویر رایجترین داروهای این سری هستند و به صورت قرص برای مصرف تا 10 روز تجویز میشوند.
افراد دچار تبخال تناسلی باید در طول دورۀ طغیان بیماری از برقرار رابطۀ جنسی خودداری کنند تا از سرایت بیماری به دیگران پیشگیری شود.
بدل شانکر
بدل شانکر یکی از انواع عفونت واگیردار جنسی است که بر اثر باکتری هموفیلوس دوکرئی ایجاد میشود. افراد دچار بدل شانکر به طغیانهای تک موردی یا زخمهای دردناک دچار میشوند.
وقتی درمان انجام شده باشد، علایم گرایشی به بهبود در طول 3 روز نشان میدهند، و عفونت معمولاً در طول 7 از بین میرود. زخمهای بزرگ ممکن است برای شفا به 2 هفته یا بیشتر زمان نیاز داشته باشند.
گرانولوم اینگوینال
این بیماری بر اثر باکتری کلبسیلا گرانولوماتیس ایجاد میشود. افراد مبتلاء به این اختلال دچار زخمهایی به رنگ گوشت و خونریزی دهنده میشوند. این زخمها گرایشی به عدم ایجاد درد از خود نشان میدهند.
گرانولوم اینگوینال که نادر است، میتوان با آنتیبیوتیک درمان کرد، اگرچه امکان بازگشت عفونت در فاصلۀ 6 تا 18 ماه بعد وجود دارد.
زگیل آبکی
زگیل آبکی یک عفونت واگیردار پوستی است که سبب بروز جراحات کوچک یا برجستگیهایی روی ران، کفل، کشالۀ ران و پایین شکم میشود. جراحات ممکن است در ناحیۀ تناسلی و اطراف مقعد بروز کنند و میتوانند به زخمهای بزرگتر تبدیل شوند که خارشدار یا حساس هستند. این زخمها ممکن است به رنگ گوشت، سبز و سفید، زرد یا صورتی رنگ باشند و 2 تا 4 هفته دوام دارند.
اغلب جراحات به طور طبیعی التیام پیدا میکنند، با وجودی که امکان برگشت آنها وجود دارد. دکترها میتوانند آنها را برای پیشگیری از سرایت به دیگران از طریق عمل جراحی بردارند.
سیفلیس
سیفلیس که بر اثر باکتریوم تریپونما پالیدیوم ایجاد میشود، میتواند به بروز زخم و راش در ناحیۀ تناسلی منجر شود. این بیماری با استفاده از یک دوره پنیسیلین تزریقی G قابل درمان است، اگرچه دوره، دوز، و مدت درمان به مرحلۀ بیماری، و چگونگی بروز آن بستگی دارد.
پس از درمان باید 6 و 12 ماه بعد برای کسب اطمینان از محو عفونت مورد تست مجدد قرار گیرند. اگر عفونت به طور کامل از بین نرفته باشد درمانهای دیگری انجام میشود.
زگیل تناسلی
زگیل تناسلی توسط یکی از تقریباً 100 مورد پاپیلوماویروس انسانی (HPV) ایجاد میشود. عفونت HPV شایع است، اما اغلب آنها منجر به بروز زخمهای قابل رویت نمیشوند. زخمهای ایجاد شده بیضررند و معمولاً در طول یک سال خود به خود از بین میروند.
زگیلها گرایشی به داشتن پوست نرم و صیقلی از خود نشان میدهند، اما محکم به پوست مودار میچسبند، و درمان آنها بستگی به محل بروز و اندازۀ آنها دارد.
افراد دچار تعداد انگشت شماری زگیل تناسلی میوانند با استفاده از کرمهایی مثل پودوفیالتوکسین یا آیمیکوئیمود خود را درمان کنند. درمان زگیلهای بزرگتر ممکن است به عمل جراحی برای برداشتن آنها نیاز داشته باشد.
پیشگیری
استفاده از کاندوم لاتکس تنها راه پیشگیری از STIs است. برای پیشگیری از انتقال بیماریهایی مثل تبخال، به شریک جنسی، فرد باید از برقراری رابطۀ جنسی در کوران طغیان این بیماریها خودداری کند. افراد دچار سیفلیس باید از برقراری رابطۀ جنسی تا محو زخمها یا راشها پرهیز کنند.
علل دیگر
در حالی که بیماریهای واگیردار جنسی سبب اغلب زخمهای تناسلی هستند، آنها میتوانند بر اثر عفونتهای مسری غیر تناسلی یا اختلالات پوستی نیز ایجاد شوند.
زخم تناسلی اکتسابی غیر جنسی (NSAGU)
زخمهای NSAGU نوعی زخم غیر آفتی هستند. آنها به شکل زخم گرد سایهدار منفرد یا چند تایی بروز میکنند. این زخما گرایشی به ایجاد درد دارند و دارای غشاء خاکستری و هالهای قرمز رنگ هستند.
زخمهای مزبور ممکن است ناشی از اختلالات سلامت نهفته در فرد باشند، که بیماریهایی مثل بیماری سلیاک و بیماری کرون را شامل میشود، یا به تحریک کمبود ویتامین یا نوسانات هورمونی ایجاد شوند.
افراد مبتلاء به NSAGU ممکن است علایم شبه آنفولانزا و همچنین تورم ناحیۀ تناسلی را پیش از گسترش زخمها تجربه کنند.
اغلب این نوع زخمها خود به خود و در طول چند هفته بهبود پیدا میکنند، با وجود این امکان دارد که پزشکان داروهای مسکن درد را به بیمار تجویز کنند. در موارد شدید، ممکن است داروهای استروئیدی تجویز شود.
درماتیت تماسی
درماتیت تماسی بر اثر واکنش آلرژیک ایجاد میشود و میتواند در پاسخ به تماس با یک محصول مصرفی مثل مواد شوینده یا حمام و دوشهای شستشو ایجاد شود. پیچک سمی، نیکل، و انواع عطر نیز میتوانند سبب بروز این واکنش التهابی شوند.
اجتناب از مادۀ آلرژیزا بهترین راه برای مقابله با درماتیت تماسی است، اما در موارد شدید، دکتر ممکن است درمان استروئیدی تجویز کند.
واریس
واریسها وریدهای متورم هستند که ممکن است به صورت برجستگیهای آبی یا بنفش رنگ در اطراف فرج و واژن ظاهر شوند. واریسها قادرند تا ناراحتیهای خفیف، تورم، و احساس فشار در ناحیۀ آسیب دیده ایجاد کنند.
این جراحات به احتمال بیشتر در دوران بارداری و نیز در هنگام پا به سن گذاشتن زنان بروز میکنند. وقتی آنها در دوران بارداری بروز کنند، گرایشی به مداوای احتمالی در طول شش هفته پس از زایمان از خود نشان میدهند بی آنکه نیازی به درمان وجود داشته باشد.
استفاده از پوشش محافظ و کمپرس سرد میتواند باعث تخفیف ناراحتی شود و فعالیتهایی مثل شنا کردن که باعث تسریع جریان خون در لگن میشود، میتواند کمک کننده باشد.
تشخیص
اگرچه با بسیاری از علل منجر به زخمهای تناسلی میتوان به آسانی مدارا کرد، عدم درمان برخی از این بیماریها میتواند به بروز عوارض بعدی منجر شود. در موارد بسیار نادر، زخمهای تناسلی ممکن است بر اثر سرطان بروز کنند، یا امکان دارد که کیستهای بیضرری باشند که میتوان آنها را برداشت.
از آنجا که طیفی از علل برای بروز زخم تناسلی در زنان وجود دارد، مراجعۀ در اسرع وقت به دکتر برای تشخیص علت اهمیت دارد. این موضوع سبب ایجاد اطمینان از بابت درمان درست بیمار میشود.
برای کشف علت بروز زخمها، دکتر معاینۀ فیزیکی انجام میدهد. همچنین امکان دارد که پزشک انجام تستهای دیگر مثل گرفتن نمونۀ خود یا سواب از ناحیۀ آسیب دیده را درخواست کند.
اغلب موارد زخمهای تناسلی زنان به آسانی و با استفاده از یک دوره مصرف آنتیبیوتیک درمان میشود، که میتوان به شکل کرم یا قرص به بیمار داد. برخی اختلالات مثل تبخال تناسلی مادامالعمر هستند، و افراد دچار ویروس هرپس طغیان گاه به گاه بیماری را تجربه میکنند. اگر فردی دچار عود این بیماری شود، باید به دکتر مراجعه کند.
علل دیگر مثل درماتیت تماسی خودمحدودشونده هستند، که به این معنی است که بدون درمان بهبود مییابند. به هر جهت، همچنان که در بالا اشاره شد، دانستن علت بروز مشکل و همچنین دانستن راه رفع آن مهم است.