عفونت قارچی واژن، یک بیماری شایع در ناحیه تناسلی است که باعث ترشحات، التهاب، سوزش و خارش واژن می شود. این عفونت عمدتا در بین زنان شایع است، اما مردان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. عفونت قارچی واژن، کاندیدیازیس واژینال یا کاندیدیازیس وﻟﻮواژﯾﻨﯿﺖ نامیده می شود و از هر ۴ زن، حداقل 3 زن برای یکبار در زندگی به این عفونت دچار میشوند. بیشتر زنان، حداقل دو بار به این عفونت مبتلا می شوند. در این مقاله به علل، علائم، روشهای تشخیص عفونت های قارچی و همچنین داروها می پردازیم.در این مقاله سعی می کنبم هر آنچه لازم است درباره کاندیدیازیس بدانید، توضیح دهیم.
دلایل عفونت قارچی واژن
عفونت قارچی واژن (کاندیدیازیس) در هر خانم و دختری و با هر سن و سالی و بدون در نظر گرفتن داشتن یا نداشتن پرده بکارت، می تواند رخ دهد.
این عفونت خود را به صورت ترشحات پنیری شکل همراه با خارش نشان می دهد و هیچگونه ارتباطی با بیماری های منتقل شونده جنسی ندارد و در اکثر موارد، هیچ ارتباطی با فعالیت جنسی ندارد.قارچ های کاندیدیازیس، قسمتی از میکروب های واژن هستند. هنگامی که مقدار آن ها کم است (رشد آن ها توسط سیستم دفاعی بدن کنترل می شود) خطری وجود ندارد.هنگامیکه بدن ضعیف می شود، خطر ابتلا به عفونت قارچی واژن وجود دارد. کاندیدیازیس ممکن است به دلیل سرماخوردگی های مکرر، استرس، تغذیه نادرست، بهداشت ضعیف و مصرف آنتی بیوتیک به وجود بیاید.
تشخیص ودرمان عفونت قارچی به چه صورت است؟
خانم ها ممکن است حین ابتلا به عفونت قارچی دچار علائمی مانند ترشحات بدون بو، سوزش واژن، درد واژن، قرمزی و تورم در نواحی واژینال و بسیاری دیگر از علائم اشاره کرد. توجه کنید که صرف داشتن یکی از علائم بالا برای تشخیص این نوع عفونت کافی نیست و باید همگی این علائم را در کنار رنگ ترشحات بررسی کنید تا نوع عفونت واژینال مشخص شود.
این نکته بسیار حائز اهمیت است که اگر درمان به موقع این عفونت صورت نگیرد، ممکن است به عفونتهای پیچیده تر با طول درمان بیشتری مبتلا شوید. پس بسیار مهم است عفونت قارچی واژن را سریعا تشخیص دهید و برای درمان آن اقدام کنید.
آیا عفونت قارچی واژن و قاعدگی با هم ارتباطی دارند؟
قاعدگی از دلایل عفونت قارچی نیست. اما می تواند آن را به وجود بیاورد.
هنگامیکه پریود هستید، میزان اسیدی و بازی بودن واژن تغییر می کند. محیط واژن، بازی می شود که در نهایت باعث رشد قارچ می شود.علاوه بر این، پریودی، تعادل هورمونی را از بین می برد و سیستم ایمنی بدن را نیز ضعیف می کند، این نکات نیز ممکن است موجب بروز عفونت قارچی واژن بشوند.
برای جلوگیری از کاندیدیازیس حین پریودی، باید نکات زیر را رعایت کنید:
-
تغذیه سرشار از میوه ها، سبزیجات و فراورده های لبنی
-
رعایت بهداشت صحیح (عوض کردن نوار بهداشتی هر 4ساعت)
-
عدم استفاده از تامپون، اگر علائم عفونت قارچی را دارید. (ترشحات پنیری شکل، خارش و سوزش)
عفونت قارچی مزمن یا مکرر
عفونت قارچی واژن در ابتدا ممکن است بی خطر باشد.
اما اگر به علائم آن توجه نکنید، این عفونت ممکن است در شرایط خاصی (ضعف ایمنی بدن، دیابت و…) مزمن شود. اگر در طول سال 4 الی 5 بار، کاندیدیازیس را تجربه می کنید، ممکن است نشانه ای از عفونت قارچی مزمن باشد؛ که در این موارد، درمان آن سخت تر است.لازم است که همیشه تحت تست های خاصی باشید: مانند تست پاپ اسمیر جهت شناخت عوامل بیماری زا (شناخت نوع قارچ ها) نتایج این تست ها به پزشک کمک می کند که درمان صحیح را انتخاب کند و از پیشرفت عفونت، جلوگیری کند.
چگونه عفونت قارچی واژن در دوران بارداری درمان می شود؟
عفونت های قارچی در دوران بارداری، شایع هستند. زنان باردار با علائم عفونت قارچی، باید به یک متخصص زنان مراجعه کنند. پزشک، داروها و درمان هایی را تجویز خواهد کرد که در دوران بارداری بی خطر هستند. مصرف داروهای ضد قارچی خوراکی در دوران بارداری توصیه نمی شود.
آیا مصرف آنتی بیوتیک سبب ابتلا عفونت قارچی واژن می شود؟
عفونت قارچی واژن، می تواند یکی از عوارض مصرف آنتی بیوتیک باشد.
آنتی بیوتیک ها نه تنها باکتری های بیماری زا را ار بین می برند، بلکه میکرو ارگانیسم های مفید را نیز از بین می برند. که این نکته، شرایط مساعدی را برای رشد قارچ هایی به وجود می آورد که از عوامل بروز کاندیدیازیس هستند.
برای پیشگیری از بروز کاندیدیازیس هنگام مصرف آنتی بیوتیک، بسیاری از پزشکان، مصرف پروبیوتیک ها را پیشنهاد می دهند. این مواد در غذاهایی مانند ماست، پنیر و دوغ موجود هستند، همچنین می توانید از افزودنی های بیولوژیکی و پزشکی نیز استفاده کنید.
پروبیوتیک ها، تعادل را در واژن ایجاد می کنند و از تولید مثل باکتری های بیماری زا جلوگیری می کنند.
همچنین تاثیر مثبتی بر گوارش، تولید ویتامین ها (ویتامین کا، فولیک اسید و غیره…) نرمال کردن کلسترول و تحریک سیستم ایمنی بدن دارند.
داروهایی که حاوی پروبیوتیک هستند را می توانید از داروخانه ها خریداری کنید، اما قبل از خرید آن ها، حتما با متخصص زنان مشورت کنید.
آیا در حین ابتلا به عفونت قارچی می توان رابطه جنسی داشت؟
هنگامی که عفونت قارچی واژن دارید، بهتر است که رابطه نداشته باشید.
اگرچه کاندیدیازیس به عفونت های منتقل شونده جنسی، ارتباطی ندارد، اما این ریسک وجود دارد که اگر همسرتان سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد، به عفونت قارچی مبتلا شود. البته همه این موارد، منوط به نداشتن رابطه محافظت شده است.
علاوه بر این، داشتن رابطه ممکن است شرایطتان را بد تر کند.همچنین به دلیل اینکه این نوع از عفونت همراه با سوزش و خارش است، ممکن است باعث بروز ناراحتی شود.اگر هیچکدام از این علائم را قبل از دخول نداشتید؛ ممکن است آن ها را پس از رابطه تجربه کنید.
آیا علائم کاندیدیازیس یا عفونت قارچی می تواند نا محسوس باشد؟
کاندیدیازیس همیشه همراه با علائم محسوسی نیست. در 20% از موارد، هیچگونه ترشحات پنیری شکل یا خارشی وجود ندارد و ممکن است بدون نشانه باشد.
آزمایش پاپ اسمیر می تواند این شرایط را تشخیص دهد. این نتایج افزایش غلظت قارچ ها را نشان می دهند.این عفونت در بعضی از موارد نیز ممکن است علائم ضعیفی داشته باشد. (برای مثال ورودی واژن)عفونت های بدون نشانه، سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کنند و ممکن است باروریتان را نیز به خطر بیندازند.همچنین می تواند تهدیدی برای دوران بارداری و انتقال عفونت به فرزندتان باشد. اگر به داشتن عفونت قارچی شک دارید، حتما به متخصص زنان، مراجعه کنید.
چگونه از بروز کاندیدیازیس پیشگیری کنیم؟
عفونت قارچی، یک شرایط پزشکی شایع است. بنابر آمار ها، 75% از زنان، حداقل یک بار در طول عمرشان این عفونت را تجربه می کنند.قانون اول این است که از خود تشخیصی و خود درمانی بپرهیزید. در هر موقعیتی که نسبت به شرایط مشکوک بودید، حتما با پزشک مشورت کنید
برای پیشگیری از عفونت قارچی واژن باید:
-
به طور مرتب آزمایش دهید و اگر لازم است، چنانچه نوعی از عفونت های منتقل شونده جنسی را داشتید، آن ها را درمان کنید. چرا که معمولا همراه کاندیدیازیس، یکی از این عفونت ها نیز وجود دارد.
-
اگر همسرتان عفونت قارچی دارد، حتما باید خود را درمان کند و الا با او رابطه برقرار نکنید.
-
سطح قند خونتان را دنبال کنید، به خصوص اگر پیش زمینه ای در ابتلا به دیابت دارید.
-
بهداشت شخصی را بهبود ببخشید، لباس های گشاد از جنس پارچه های طبیعی را بپوشید. (مواد مصنوعی، محیط مرطوبی را به وجود می آوردن که شرایط را برای رشد قارچ ها فراهم می آورد.)
-
از خوشبو کننده های مصنوعی، صابون های معطر، پد و تامپون های بهداشتی معطر استفاده نکنید و تا زمانیکه دکتر تجویز نکرده است، دوش واژینال انجام ندهید.
تغذیه متعادل نیز برای پیشگیری از عفونت ضروری است. باید غذاهایی که سرشار از فیبر و پروتئین و پروبیوتیک هستند را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
آیا امکان ابتلا به عفونت قارجی در آقایان وجود دارد؟
علائم در مردان ممکن است شامل خارش، سوزش و درد در نوک آلت تناسلی باشد. احساس ناراحتی هنگام دفع ادرار نیز از علائم عفونت قارچی است. علائم ظاهر شده ممکن است شبیه به سایر بیماری ها، از جمله برخی از عفونت های منتقل شونده از طریق رابطه جنسی (STD)باشد، بنابراین برای تعیین علت علائم در مردان، ویزیت توسط پزشک و انجام آزمایش ضروری است.
درمان مردان، استفاده از داروهای ضد قارچ است. می توان از این داروها به صورت کرم موضعی یا قرص استفاده کرد.
عفونت قارچی و رژیم غذایی
داشتن تغذیه صحیح، عفونت قارچی واژن را بهبود نمی بخشد، اما داشتن تغذیه سالم در خلاص شدن از دست کاندیدیازیس کمک خواهد کرد و باعث خواهد شد که کمتر به این عفونت، مبتلا شوید.
ضروری است که غذاهای زیر را کنار بگذارید:
-
غذاهایی که قند زیادی دارند، مانند شرینی، شکلات، نوشابه های گازدار و برخی از میوه ها و سبزیجات. (گلوکوز بهترین محل برای رشد قارچ است.)
-
قارچ و کپک
-
غذاهایی با مواد نگهدارنده و رنگ های افزودنی (غذاهایی دودی و سس)
برای مبارزه با عفونت های قارچی، باید حتما از پروبیتیک ها استفاده کنید. (ماست، دوغ و پنیر). غذاهای حاوی مواد آنتی باکتریال و ضد قارچ (مانند سیر، زردچوبه و دارچین) نیز بسیار کمک خواهند کرد.
درمان عفونت قارچی: چرا همیشه داروهای پزشکی موثر نیستند؟
تعداد زیادی از انواع کرم، شیاف، قرص های واژینال و درمان خوراکی برای عفونت قارچی وجود دارد.بسیاری از این دارو ها بدون نسخه هستند. اما جدا از در دسترس بودن این داروها، هیچ کدام از آن ها شما را به طور دائم از کاندیدیازیس، خلاص نمی کنند و می تواند این عفونت مزمن شود و هر چند وقت یک بار تکرار شود.در اینجا به معرفی مهم ترین دلایل ظهور مجدد عفونت قارچی واژن می پردازیم:
-
داروی به کار رفته تنها اثر برطرف کردن خارش و سوزش را داشته و هیچ اثر ضد قارچی نداشته باشد. هنگامیکه این دارو ها را می خرید، حتما توضیحات آن ها را به دقت بخوانید.
-
داروی ضد قارچ، به اندازه کافی، قوی نباشد و یا قارچ گونه خاصی باشد که در مقابل دارو از خود مقاومت نشان دهد.
-
دوز مصرفی، کافی نباشد.
بنابراین روش های درمانی این عفونت، باید به دقت توسط متخصص زنان تجویز شود. این کار باعث کاهش ریسک ابتلا به عفونت مزمن کاندیدیازیس می شود. (عفونتی در سال 4 بار یا بیشتر رخ دهد.)
آیا عفونت قارچی واژن در هنگام پریود از بین می برد؟
عفونت قارچی واژن می تواند به صورت خود به خود و با شروع پریود درمان شود.خون قاعدگی، PH واژن را بالا می برد که این کار باعث کاهش تعداد سلول های قارچی می شود که نمی توانند در PH خونریزی پریودی زنده بمانند.
آیا عفونت قارچی بوی بدی دارد؟
عفونت قارچی واژن، معمولا ترشحات سفید رنگ و پنیری شکل بدون بویی را تولید می کند. واژن باکتریایی که از دیگر عفونت های شایع است، بوی بد را تولید می کند. برخی از دلایل دیگر بوی بد واژن می تواند تریکومونیازیس، بهداشت ضعیف یا فراموش کردن تعویض تامپون برای چند روز باشد.
درمان عفونت قارچی، چقدر طول می کشد؟
مدت زمان عفونت قارچی واژن به دو عامل بستگی دارد؛ شدت عفونت و نوع درمانی را که انتخاب کرده اید. عفونت های سبک تر به مدت 3 تا 7 روز بهبود می یابند. اما عفونت های شدید تر تا دو هفته زمان لازم دارند.
داروهای بدون نسخه، معمولا در دزمان عفونت های خفیف، موثر هستند؛ اما این داروها به اندازه داروهای تجویزی، موثر نیستند. عفونت قارچی که به درستی درمان نشود، ممکن است ریسک ابتلای مجدد به آن را بالا ببرد و همچنین ممکن است شدت آن نیز افزوده شود..اگر عفونت قارچی پس از دوره درمان، بهبود نیافت یا دو ماه پس از درمان، مجددا تکرار شد، دوباره به پزشک مراجعه کنید.
چرا خارش ناشی از عفونت قارچی شبها بیشتر است؟
خارش دهانه واژن به دلیل عفونت قارچی، می تواند آزار دهنده باشد، مخصوصا اگر این عفونت را شب ها داشته باشید. در حالیکه خارش واژن هر ساعت از شبانه روز می تواند رخ دهد، اما ممکن است این خارش را شب ها بیشتر متوجه شوید، چرا که حواستان کمتر به وسیله عوامل بیرونی پرت می شود.
چقدر پس از عفونت قارچی، می توانید رابطه داشته باشید؟
هنگامیکه عفونت قارچی واژن دارید، نباید رابطه داشته باشید، چرا که ممکن است این عفونت را طولانی تر کرده و باعث برگشت برخی از علائم آن شود و همچنین ممکن است این عفونت را به همسرتان منتقل کنید. همچنین داشتن دخول، در زمانیکه مشغول درمان هستید، می تواند روند درمانی را نیز طولانی کند. همچنین اگر این عفونت به همسرتان نیز منتقل شود، باز هم ممکن است این عفونت را بگیرید. بنابراین تا زمانیکه علائم کاندیدیازیس کاملا برطرف نشده است، نباید رابطه داشته باشید.
عفونت قارچی واژن معمولا پس از اینکه درمان را شروع کردید، 7 روز طول می کشد تا برطرف شود. البته این در صورتیکه است که از داروهای بدون نسخه استفاده کرده اید.
علائم کلی عفونت قارچی واژن چه چیزهایی هستند؟
-
خارش واژن
-
حساسیت به خصوص هنگام دفع ادرار و دخول
-
قرمزی و تورم دهانه واژن
-
جوش واژن
-
درد و قرمزی داخل واژن
-
ترشحات سفید و بدون بو واژن
-
ترشحات پنیری شکل
آیا با استفاده از تامپون، عفونت قارچی ایجاد می شود؟
برای رشد کاندیدا، به مکان مرطوب نیاز داریم، استفاده از تامپون و پد، باعث فراهم آوردن محیط مرطوب می شود که در نهایت می تواند منجر به عفونت قارچی واژن شود. بنابراین؛ تامپون و پد ها را باید به موقع و تقریبا هر 4 ساعت یک بار به خصوص در فصل تابستان تعویض کنید.
عفونت قارچی واژن ، قبل از پریود
تغییرات هورمونی قبل از شروع پریود، شما را بیشتر مستعد ابتلا به عفونت قارچی می کند. هر ماه قبل از شروع پریود، سطح هورمون های استروژن بدن افت می کند. این کاهش استروژن ممکن است بر محیط داخلی واژن تاثیر بگذارد و به قارچ ها فرصت بیشتری برای رشد بدهد.
تکرار مجدد بروز عفونت ها، قبل از پریود
برخی از بانوان ممکن است عفونت قارچی واژن را مجددا قبل از پریود، تجربه کنند. همانطور در بالا گفته شد، این اتفاق به دلیل تغییرات هورمونی (کاهش سطح استروژن) قبل از شروع پریود و در نتیجه تغیرات در محیط داخلی واژن رخ می دهد. جدا از تغییرات هورمونی قبل از پریود، عوامل دیگری وجود دارد که ممکن است باعث بروز عفونت قارچی واژن شود. این عوامل عبارتند از:
-
مصرف آنتی بیوتیک
-
بارداری
-
سیستم ایمنی ضعیف بدن
-
دیابت کنترل نشده
-
عادت های تغذیه ای ضعیف مانند مصرف بیش از حد مواد قندی
-
کمبود خواب
-
استرس
اگر مجددا گرفتار عفونت های قارچی شدید و یا پس از درمان، این عفونت از بین نرفت، بنابراین این عفونت ممکن است از گونه های خاصی از کاندیدا به وجود آمده باشد. برای درمان و شناسایی این عفونت باید حتما تست آزمایشگاهی بدهید.