یکی از شایعترین مشکلات دوران یائسگی خشک شدن و کم رطوبت شدن واژن است البته این مشکل در هر سنی می تواند رخ دهد.
ولی در دوران یائسگی بیشتر است چون هورمونها تغییر میکنند در این پست برای شما در مورد علامتها خشکی واژن بحث میکنیم یعنی از کجا بفهمیم که دچار خشکی واژن شدیم و چه علتی باعث میشود که این خشکی بوجود بیاید و روشهای درمان آن را مطرح می کنیم.
خشکی واژن، مشکلی شایع در طی و بعد از دوران یائسگی در زنان است، هر چند که کاهش رطوبت واژن در هر سنی می تواند رخ دهد. خشکی واژن، علامت واضح تحلیل واژن است. تحلیل واژن عبارتست از نازک شدن و التهاب دیواره واژن در اثر کاهش هورمون استروژن.
لایه نازکی از رطوبت، دیواره های واژن را می پوشاند. هنگام مقاربت جنسی با همسر و تحریک جنسی، افزایش جریان خون به سمت دستگاه تناسلی، باعث افزایش ترشحات واژن و لغزندگی آن می شود. تغییرات هورمونی در اثر قاعدگی، افزایش سن، یائسگی، زایمان و شیردهی روی میزان و غلظت رطوبت واژن موثر است.
علائم خشکی واژن
- سوزش و خارش واژن
- درد واژن
- درد یا کمی خونریزی هنگام مقاربت جنسی با همسر
- تکرر ادرار یا نیاز فوری به دفع ادرار
- عفونت ادراری مکرر
استروژن که یک نوع هورمون زنانه است، با حفظ ترشحات طبیعی واژن، حالت کشسانی بافت واژن و اسیدیته آن باعث حفظ سلامت واژن می شود.
چه موقع نزد پزشک برویم؟
خشکی واژن در بسیاری از زنان اتفاق می افتد. اگر این مشکل، زندگی شما را تحت تأثیر قرار داده است، به خصوص اینکه در هنگام نزدیکی با همسر خود دچار مشکل شده اید، به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
علل خشکی واژن
1.کاهش هورمون استروژن
کاهش میزان هورمون استروژن در بدن، علت اصلی خشکی واژن است. استروژن که یک نوع هورمون زنانه است، با حفظ ترشحات طبیعی واژن، حالت کشسانی بافت واژن و اسیدیته آن باعث حفظ سلامت واژن می شود. این عوامل مانع از عفونت مجرای ادراری و عفونت واژن می شوند.
ولی کاهش هورمون استروژن، باعث نازک شدن، کاهش حالت کشسانی و شکنندگی دیواره واژن می شود و خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می دهد.
دلایل کاهش استروژن عبارتند از:
-یائسگی و زمان قبل از آن
- زایمان
- شیردهی
- اثرات روش های درمانی سرطان روی تخمدان ها مثل پرتودرمانی، هورمون درمانی و شیمی درمانی
- برداشتن تخمدان ها با عمل جراحی
- اختلالات سیستم ایمنی بدن
- کشیدن سیگار
2.داروها
برخی داروهای آلرژی و سرماخوردگی حاوی دکونژستانت هایی (ضد احتقان) هستند که باعث کاهش رطوبت در بسیاری از قسمت های بدن از جمله واژن می شود. شستن واژن با مواد مایع شوینده، باعث به هم خوردن تعادل شیمیایی طبیعی موجود در واژن و در نتیجه التهاب و عفونت آن می شود
3.سندرم شوگرن
سندرم شوگرن یک بیماری خود ایمنی است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم حمله می کند و باعث خشکی دهان و چشم می شود. همچنین باعث خشکی واژن می گردد.
4.شستن واژن با مواد مایع شوینده،
باعث به هم خوردن تعادل شیمیایی طبیعی موجود در واژن و در نتیجه التهاب و عفونت آن می شود. همچنین باعث خشکی و آزردگی آن می شود.
راه های تشخیص خشکی واژن
1.معاینه ناحیه لگن: پزشک متخصص زنان ناحیه واژن، دستگاه تناسلی و دهانه رحم را معاینه و بررسی می کند.
2. تست پاپ اسمیر: پزشک متخصص زنان نمونه ای از سلول های دهانه رحم را با وسیله ای مخصوص بر می دارد و زیر میکروسکوپ نگاه می کند. همچنین نمونه ای از ترشحات واژن را برای بررسی عفونت واژن یا خشکی واژن در اثر کاهش استروژن بر می دارد.
3. آزمایش ادرار: اگر علائم عفونت ادراری را داشته باشید، باید ادرار شما آزمایش شود.
درمان خشکی واژن
معمولاً خشکی واژن با استفاده موضعی از استروژن در ناحیه واژن (استروژن واژینال) بهبود می یابد تا اینکه آن را به طور خوراکی و یا پوستی استفاده کنیم. مقدار کمی از این استروژن هم وارد جریان خون می شود. استروژن واژینال میزان هورمون تستوسترون را کاهش نمی دهد.
استفاده از استروژن واژینال، خطر ابتلا به عفونت ادراری را نیز کم می کند (که برای داشتن یک عملکرد جنسی سالم با همسر مهم است)
میزان و نوع استروژن واژینال مصرفی باید با توصیه پزشک متخصص زنان باشد.
اشکال مختلف استروژن واژینال عبارتند از:
۱- پماد استروژن واژینال: معمولاً موقع خواب شب، با استفاده از وسیله ای مخصوص (اپلیکاتور) پماد را وارد واژن می کنید. پزشک متخصص زنان میزان و زمان مصرف این پماد را به شما خواهد گفت.
2- حلقه استروژن واژینال: یک حلقه نرم و قابل انعطاف توسط خودتان و یا پزشک متخصص زنان وارد بخش بالایی واژن می شود. این حلقه استروژنی، به طور ثابت استروژن را در واژن آزاد می کند و هر سه ماه یک بار باید تعویض شود.
3-قرص استروژن واژینال: با استفاده از یک اپلیکاتور یک بار مصرف، قرص را داخل واژن قرار می دهید. پزشک متخصص زنان زمان گذاشتن این قرص را به شما خواهد گفت. اگر سابقه ابتلا به سرطان پستان، تخمدان و یا رحم را دارید، می توانید از استروژن واژینال استفاده کنید، ولی قبل از آن درباره خطرات و فواید آن با پزشک متخصص زنان صحبت کنید
اگر خشکی واژن با سایر علائم یائسگی مانند گرگرفتگی همراه باشد و اگر رحم خود را درنیاورده باشید (هیسترستومی)، پزشک متخصص زنان استروژن خوراکی را به همراه هورمون پروژستین برای شما تجویز خواهد کرد. از پزشک متخصص زنان بپرسید که آیا این هورمون درمانی مفید است یا نه و کدام نوع آن برای شما بهتر است.
اگر سابقه ابتلا به سرطان پستان، تخمدان و یا رحم را دارید، می توانید از استروژن واژینال استفاده کنید، ولی قبل از آن درباره خطرات و فواید آن با پزشک متخصص زنان صحبت کنید.