علت ضخیم شدن دیواره رحم و راه های پیشگیری از آن

ضخامت دیواره ی رحم وجود غیر طبیعی بافت های شبیه مخاط رحم در حفره لگن یعنی هنگامی که بافت آندومتر (رحم) که در حالت طبیعی حفره رحم را مفروش می کند در محلی غیر از حفره رحم قرار گرفته باشد.

ضخیم شدن دیواره رحم یا همان هایپرپلازی آندومتر چیست؟

ضخیم شدن دیواره رحم یا همان هایپرپلازی آندومتر یک ناخوشایندی از آستر رحم و یا آندومتر است ، آندومتر شما همان چیزی است که هرماه در واکنش به تغییرات هورمونی منظم شما ساخته میشود و این قسمت اصلی خونریزی ماهانه شما است.

ضخیم شدن آستر رحم و یا تکثیر آن در نیمه اول چرخه قاعدگی کاملا طبیعی است اما اگر یک عدم تعادل در تحریک هورمونی وجود داشته باشد ، میتواند یک ناهنجاری رخ دهد این تغییر غیرعادی و ضخیم شدن نامنظم ، هایپرپلازی آندومتر نامیده میشود.

بطور معمول تخمدانها استروژن و پروژسترون را در پاسخ به هورمون تحریک کننده مغز تولید میکنند. این تعادل هورمون ها و این تغییر سازمان یافته درنیمه اول چرخه قاعدگی باعث میشود که سیکل قاعدگی شما 28 روز باشد.

هیپرپلازی آندومتر

هایپرپلازی آندومتر شرایطی است که آندومتر (آستر رحم) بطور غیرعادی ضخیم است و چهار نوع هایپرپلازی آندومتر وجود دارد:

• هایپرپلازی آندومتر ساده
•  هایپرپلازی آندومتر پیچیده
• هایپرپلازی آندومتری ساده غیرمعمول
• هایپرپلازی آندومتر غیرمعمول پیچیده

علائم هایپرپلازی آندومتر:

علائم اولیه هایپرپلازی آندومتر، خون ریزی غیرطبیعی قاعدگی است. اگر تجربه چنین خونریزی را دارید، با پزشک خود در ارتباط باشید.

• خونریزی قاعدگی که سنگین تر و یا طولانی تر از معمول است.
• دوره های قاعدگی (میزانی از زمان دربین دوره ها) کمتر از 21 روز است.
• خونریزی قاعدگی دربین دوره های قاعدگی
• عدم داشتن یک دوره(پیش از یائسگی)
• خونریزی قاعدگی پس از یائسگی

علت هایپرپلازی آندومتر چیست؟

استروژن بیش از حد و کافی نبودن پروژسترون، علت هایپرپلازی آندومتر است. هر دوی این هورمون ها در چرخه قاعدگی نقش دارند؛ استروژن باعث رشد سلول ها میشود، درحالیکه پروژسترون متوجه ریزش سلولها میشود . عدم تعادل هورمونی میتواند موجب رشد سلول های غیرطبیعی و یا رشد بیش از حد سلول شود.

چگونه هایپرپلازی آندومتر تشخیص داده میشود؟

• خون ریزی غیرطبیعی هم میتواند نشانه بسیاری از موارد باشد.
• پزشک شما با آزمایش میتواند آن را تشخیص دهد.
• سونوگرافی
• با استفاده از امواج صوتی اندازه آستر رحم را اندازه گیری میکند.
• پزشک شما بیوپسی از سلول های آندومتر را انجام خواهد داد، برای اینکه تعیین کند سرطان وجود دارد یا خیر.

آیا میتوان از هایپرپلازی آندومتر پیشگیری کرد؟

اگر در معرض یائسگی هستید، احتمال بیشتری وجود دارد که هایپرپلازی آندومتر داشته باشید و به این دلیل است که هورمونها چرخه قاعدگی بدن را تغییر میدهند.

سایر عوامل خطر برای این بیماری عبارتند از:

• استفاده طولانی مدت از داروهای شیمیایی و داروهای حاوی سطح بالایی از استروژن که مانند استروژن عمل میکنند
• چرخه قاعدگی نامنظم که میتواند ناشی از ناباروری و یا سندروم تخمدان پلی کیستیک (pcos) باشد
• چاقی
• مصرف (دخانیات)
• شروع اولین چرخه قاعدگی زودرس
• یائسه شدن زودرس
• باردار نشدن
• سابقه خانوادگی سرطان رحم، تخمدان یا روده بزرگ.

عوامل هایپرپلازی آندومتر

چه چیزی موجب ضخیم شدن دیواره رحم می شود؟

راهی برای کاهش و درمان مشکل ضخیم شدن دیواره رحم

شما از هایپرپلازی آندومتر نمیتوانید پیشگیری کنید اما میتوانید به کاهش خطر خود کمک کنید ، توسط:

کاهش وزن:

اگر چاق هستید،استفاده از داروی پروژسترون (پروژسترون مصنوعی)،به علت یائسگی و یا وضعیت دیگر. اگر درحال استفاده از استروژن هستید، استفاده از داروهای کنترل تولد و یا داروهای دیگر برای تنظیم قاعدگی و هورمونها.

درمان هایپرپلازی آندومتر :

درمان هایپرپلازی آندومتر بستگی به نوع هایپرپلازی شما دارد و چنانچه می خوانید شایع ترین درمان پروژسترون است که این را میتوان در انواع مختلفی استفاده کرد شامل؛ قرص،شات،کرم و یا دستگاهی در داخل رحم.

انواع غیرطبیعی هایپرپلازی آندومتر به ویژه هایپرپلازی پیچیده،خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد ،اگر شما این گزینه ها را دارید هیسترکتومی را در نظر بگیرید.

این یک عمل جراحی برای رحم شما است و پزشک به شما پیشنهاد میدهد که باردار نشوید.

همچنین تعدادی درمان محافظ کارانه برای زنان جوان وجوددارد،پزشک به شما کمک خواهد کرد که راحت تصمیم بگیرید که کدام درمان برای شما بهتر است.

زندگی با هایپرپلازی آندومتر در بیشتر موارد قابل درمان است.

با پزشک خود برای نحوه درمان مشورت کنید اگر وضعیت شدیدی دارید و یا درحال انجام هستید، به سایر پزشکان مراجعه کنید.

خونریزی سنگین تر از قاعدگی طبیعی: خونریزی دربین دوره ها و خونریزی پس از یائسگی ممکن است به هایپرپلازی آندومتر تشخیص داده شوید.

نقش تعادل هورمونها:

اختلال تعادل هورمون ها ناشی از هایپرپلازی آندومتر نسبت بالای استروژن به پروژسترون است که باعث ایجاد ضخامت طبیعی آندومتر درنیمه اول دوره قاعدگی میشود.

هنگامیکه پروژسترون متعادل میشود، آندومتر شما رشد میکند؛ اما پس از آن دیگر رشد نمیکند، اما زمانی که یک مقدار نسبی از استروژن وجود داشته باشد آندومتر ضخیم میشود.

با گذشت زمان انعطاف پذیری لایه ضخیم شروع به تغییرات غیرطبیعی میکند.

عوامل خطری که باعث ایجاد بیش از حد استروژن و هایپرپلازی میشود، عبارتند از:

چاقی، بافت چربی هورمون های دیگر را به استروژن تبدیل میکند که در نتیجه استروژن اضافی باعث تخریب رحم و سیکل نامنظم میشود.

اگر bmi شما بیش از 35 است در مقایسه با وزن طبیعی خطر ابتلا به هایپرپلازی آندومتر در شما بیشتر است.

عدم تخمک گذاری:

چندین دلیل وجود دارد که شما تخمک گذاری نمیکنید. اگر شما تخمک گذاری نکنید، سطح تولید پروژسترون افزایش نخواهد یافت. این افزایش پروژسترون برای آستری رحم شما ضروری است. به عبارت دیکر شما دوره نخواهید داشت.

در برخی از انواع چرخه های قاعدگی این نبود پروژسترون باعث افزایش نسبی استروژن شده است.این استروژن نامتعادل باعث ضخیم شدن غدد غیرطبیعی آندومتر میشود و در نهایت شما خونریزی غیرطبیعی رحم خواهید داشت.

این غیرطبیعی بودن خونریزی رحم شامل دوره های نامنظم سنگین و یا خونریزی بین دوره ای شما است.

واضح است که مصرف جایگزین استروژن باعث افزایش میزان استروژن شما نسبت به پروژسترون میشود. به این دلیل است که اگر هنوز رحم دارید باید از پروژسترون برای جلوگیری از آندومتریوز استفاده کنید.

یکی از داروهای هورمونی که باعث ضعف غیرطبیعی آندومتر میشود، تاموکسیفن است.تاموکسیفن یک دارویی است که مولکول گیرنده استروژن یا serm نامیده میشود.serm ها دارویی هایی هستند که قسمت های حساس استروژن بدن شما را به شیوه های مختلفی تحت تاثیر قرار میدهند.

تاموکسیفن اغلب در درمان سرطان های حساس،سرطان سینه استفاده میشود زیرا با استروژن در بافت پستان مخالف است بااین حال تاموکسیفن تولید استروژن را در رحم تحریک میکند، به طوری که مانند استروژن عمل میکند و باعث ایجاد هایپرپلازی آندومتر میشود.

اگر از جایگزینی هورمون یا تاموکسیفن استفاده میکنید و خونریزی غیرطبیعی رحم دارید، به پزشک مراجعه کنید.

تومورهای تولیدکننده هورمون استروژن 

تومورهای تولید کننده هورمون علت هایپرپلازی آندومتر نیستند.اگرچه برخی از تومورهای خوش خیم تخمدان وجود دارند که باعث ایجاد بیش از حد استروژن میشوند.

مشکلات رحم

راه های درمان ضخیم شدن دیواره رحم

تشخیص ضخیم شدن دیواره رحم :

هنگامی که برای خونریزی غیرطبیعی رحم به پزشک مراجعه میکنید، احتمال دارد که نمونه برداری رحم از شما انجام شود و یا ممکن است یک بیوپسی آندومتر یا یک جراحی جزئی را توصیه کند که هیستروسکوپی با کورتاژ یا نمونه برداری از آندومتریوم نامیده میشود.

بیوپسی آندومتریال:

این یک روش بسیار متداول و قابل تحمل در زمینه زنان است. درعمل متوجه میشویم که پیش بینی و نگرانی درباره انجام این عمل بسیار بدتر از نمونه برداری واقعی است.اگر شما نیاز به بیوپسی آندومتر داشتید، خوردن 600 میلی گرم ایبوپروفن و خوردن یک میان وعده کوچک از یک ساعت قبل ایده خوبی است.

قبل از عمل بیوپسی پزشک به شما یک عدد قرص خواهد داد و چنانچه پیش از این هم شرح دادیم این کار برای بیوپسی انجام شده است، همانند یک پاپ اسمیر روزانه.

پس از قرار دادن اسپکولوم دکتر با یک ضدعفونی کننده ملایم شمارا تمیز خواهد کرد. احتمالا او یک دستگاه برای نگه داشتن رحم در بدن شما قرار میدهد که ممکن است احساس ناراحتی یا تردید داشته باشید.

ناراحتی میتواند موجب سرگیجه های خفیف یا گرفتگی شود. خبر خوب این است که این روش کمتر از یک دقیقه طول میکشد.مصرف ایبوپروفن و استفاده از کیسه گرم به کاهش درد کمک میکند.

هیستروسکوپی :

ممکن است پزشک بجای بیوپسی آندومتر نمونه برداری و هیستروسکوپی را پیشنهاد کند.این عمل همان عمل جراحی روزانه است که ممکن است در مطب بجای اتاق عمل انجام شود.

مزایای هیستروسکوپی این است که به پزشک اجازه میدهد تا مطمئن شود که تمام قسمت های آندومتر را اندازه گیری کرده است.هایپرپلازی آندومتر را با آزمایش خون و سونوگرافی نمیتوان تشخیص داد.

بااین حال ممکن است پزشک تعدادی آزمایش خون و سونوگرافی لگن را برای علت خونریزی غیرطبیعی رحم توصیه کند. هایپرپلازی آندومتر را تنها بعد از شناسایی آندومتریوز زیر میکروسکوپ میتوان توسط پاتولوژیست تشخیص داد.

انواع ضخیم شدن دیواره رحم :

هنگامی که پاتولوژیست به نمونه آندومتر شما زیر میکروسکوپ نگاه میکند بطور خاص به تغییرات دو جزء آندومتر ،غدد و بافت استروما نگاه میکند. هایپرپلازی آندومتر هنگامی تشخیص داده میشود، که غده های بیشتری نسبت به استروما وجود داشته باشد.

سپس پاتولوژیست اظهار خواهد داشت که آیا سلولهای ظاهر شده غیرمعمول دراین شکل غیرنرمال وجود دارد و منجر به این دو طبقه بندی میشود یا خیر.

• هایپرپلازی بدون اتپیا
• هایپرپلازی غیرطبیعی

مهم است که به یاد داشته باشید هایپرپلازی آندومتر سرطان آندومتر نیست، اما به عنوان یک بیماری پیش آگاهی محسوب میشود . درحقیقت در بعضی از موارد غیر معمول یک مرحله بسیار اولیه از سرطان درحال حاضر ممکن است وجود داشته باشد.

انواع آندومتر

پیشگیری از ضخیم شدن دیواره رحم و راه های درمان آن

هایپرپلازی آندومتر بدون اتپیا:

هنگامی که سلول های اتپایی وجود دارد احتمال ابتلا به هایپرپلازی آندومتر بسیار اندک است. شواهد نشان میدهد که تنها حدود 5 درصد زنان مبتلا به هایپرپلازی آندومتر بدون اتپیا سرطان آندومتر را تشکیل میدهند.

همچنین ممکن است که هایپرپلازی آندومتر را در طول زمان حل کنند. اولین خط برای درمان آن بررسی آن برای خطر است.

برای مثال:اگر شما بطور قابل توجهی دارای اضافه وزن هستید، کم کردن وزن به کاهش میزان استروژن توسط سلول های چربی کمک میکند. این باعث میشود که رحم شما به تنظیم مجدد خود برسد.

پزشک شما ممکن است تجویز پروژسترون را برای مقابله براثر ضعیف استروژن بیش از حد در آندومتر شما توصیه کند.ممکن است شما را با پروژسترون درمان کند که شامل موارد زیر است:

تغییرات مشاهده شده که خونریزی غیرطبیعی رحم دارید و سریعترین نتیجه را میخواهید.

پروژسترون خوراکی یا IUD حاوی پروژسترون.

شواهد نشان میدهد که استفاده از لوونورژسترول IUD بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد. اگر bmi شما بیشتر از 35 است، احتمال دارد که درمان پروژسترون به خوبی عمل نکند مگراینکه وزن کم کنید.

شما باید با پزشک خود صحبت کنید ،که بهترین نوع درمان پروژسترون را به شما توصیه کند.اگر شما این را انتخاب کردید، با نمونه برداری فصلی آندومتر اطمینان حاصل کنید که هایپرپلازی رفته و برگشت ناپذیر است.

متخصصان میگویند که هیستروسکوپی نباید به عنوان یک روش درمان اولیه برای هایپرپلازی آندومتر بدون اتپیا به علت اثربخشی کلی پروژسترون و خطر ابتلا به سرطان آندومتر در نظر گرفته شود.

بااین حال کارشناسان براین باورند که شرایط خاصی وجوددارد که در آن هیستروسکوپی ممکن است مناسب ترین روش درمان برای زنان باشد که با داشتن فرزند انجام میشود.

اگرشما به هایپرپلازی اتیپیک تشخیص داده شده اید و هنوز هم در حال تلاش برای بارداری هستید احتمالا با پروژسترون درمان میشوید. ترجیحا با لوونورژسترول IUD ،شما نمونه برداری انجام میدهند.

از آنجا که خونریزی غیرطبیعی رحم شایع ترین نشانه ای است که شما ممکن است دارای هایپرپلازی آندومتر باشید، پزشکتان میتواند تصمیم بگیرد که آیا تست های بیشتر لازم است یا خیر.