چرخه قاعدگی زنان معمولا ۲۸روزه است. البته این عدد بین افراد مختلف، ممکن است کمی متفاوت باشد و شاید فاصله روزهای بین پریود در تمام افراد، یا حتی بین دفعات متفاوت در یک نفر، دقیقا همین تعداد روز نباشد. زمانی می‌گوییم پریود نامنظم است که تعداد روزهای بین چرخه قاعدگی از ۳۵ روز بیشتر یا از ۲۱ روز کمتر شود، یا با فواصل زمانی نامشخص رخ بدهد. قاعدگی یا همان پریود شدن معمولا از سن بلوغ، یعنی بین ۱۰ تا ۱۶سالگی، شروع و تا یائسگی یعنی بین ۴۵ تا ۵۵ سالگی ادامه پیدا می‌کند. در این مطلب می‌خواهیم بدانیم قاعدگی نامنظم به چه معناست ؟!
پریود چیست؟!
پریود قسمتی از چرخه قاعدگی زنان است که در طی دوران آن دیواره رحم کنده میشود. این اتفاق جهت پاکسازی دیواره رحم، به‌صورت ماهیانه با خون‌ریزی از رحم و خروج آن از واژن همراه است.
پریود نامنظم، که آن را «اُلیگومِنوره» می‌خوانند، به دلایل مختلفی ممکن است رخ دهد؛ برخی از علت‌هایی که ممکن است باعث نامنظم شدن پریود شوند، عبارت هستند از: روش‌های متفاوت در پیشگیری از بارداری، به‌هم‌خوردن هورمون‌ها مانند تغییرات هورمونی در زمان نزدیک به یائسگی ویا حتی ورزش‌های شدید.
گفتیم که این چرخه ۲۸ روزه است اما بسته به بدن و شرایط در هر فرد ممکن است این عدد از ۲۱ تا ۳۵ متغیر باشد و به‌طور متوسط طول سال، ۱۱ تا ۱۳ بار پریود میشود. تعداد روزهای خون‌ریزی هم حدود ۵ روز است. البته که این عدد هم می‌تواند از ۲ تا ۷ روز تغییر کند.
معمولا بعد از تمام شدن دوران بلوغ در اغلب زنان این چرخه، منظم پیش می‌رود و تعداد روزهایی که فرد پریود میشود، در هر ماه به تعداد مشخصی می‌رسد. با این‌حال در برخی افراد، دوره بین هر پریود در ماه‌های متفاوت متغیر است که به این حالت، پریود نامنظم گفته میشود.
علائم پریود نامنظم چیست؟
نخستین علامت پریود نامنظم، فاصله ۳۵ روز بین ۲ پریود متوالی است. متغیر بودن مدت زمان پریود هم نشانه دیگری از نامنظم شدن پریود است که نیاز به پیگیری دارد. همچنین از دیگر علائم پریود نامنظم می‌توان به تغییرات در مقدار خون‌ریزی یا وجود لخته‌های خونی با قطر بیشتر از ۲.۵ سانتی‌متر اشاره کرد.
دلایل نامنظم شدن پریود چیست؟
برای نامنظم شدن پریود دلایل متنوعی وجود دارد. تولید و تغییرات هورمونی از شایع‌ترین دلایل است. استروژن و پروژسترون دو هورمونی هستند که روی تغییرات پریود اثر می‌گذارند و نظم پریود را تحت‌کنترل دارند.
با توجه به تاثیر و کنترل این ۲ هورمون بر چرخه پریود، رویدادهایی مانند بلوغ، یائسگی، بارداری، زایمان و شیردهی ممکن است تعادل این هورمون‌ها و چرخه پریود را به‌هم بریزند. به طور مثال در طول بارداری و حتی در بیشتر زنان، در طی دوران شیردهی، پریود متوقف میشود.
عوامل دیگر نامنظم شدن پریود
تغییراتی به‌جز تغییرات هورمونی نیز می‌توانند باعث بروز پریود نامنظم شوند که عبارت اند از:
کاهش وزن شدید
افزایش وزن شدید
استرس‌های عاطفی
اختلالات در خوردن، مانند بی‌اشتهایی عصبی یا بولیمیا
ورزش‌های شدید مانند دوی ماراتون
سندروم تخمدان پلی‌کیستیک
بیماری التهابی لگن
و حتی موارد دیگری از جمله اختلالات تیروئید که بر سوخت‌وساز بدن (metabolism) اثرگذار است. همچنین سرطان رحم یا دهانه رحم از مواردی هستند که به صورت نادر می‌تواند موجب خون‌ریزی‌ها در فواصل دو پریود شود و ایجاد قاعدگی نامنظم نماید.
درمان قاعدگی نامنظم چیست؟
درمان قاعدگی نامنظم وابسته به علت وقوع آن است و برای درمان آن باید از یافتن علت و رفع آن شروع کنیم. مثلا اگر این نامنظمی به علت بلوغ و یائسگی باشد، نیاز به درمان خاصی نداشته و با گذشت و عبور از این مرحله زمانی رفع میشود؛ ویا اگر به علت استفاده از روش‌های جلوگیری از بارداری باشد، ممکن است در چند ماه اول رخ دهد و بعد دوباره به حالت منظم برگردد.
در رابطه با علت‌های سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و چاقی مفرط هم فرد با کاهش وزن، ورزش و تحرک ویا استفاده از برخی مواد گیاهی می‌تواند به منظم‌شدن پریود خود کمک کند. رفع مشکلات تیروئید و سایر اختلالات و بیماری های دیگر نیز خودبه‌خود قاعدگی نامنظم ناشی از آن را درمان خواهد کرد.
درصورتی که مشکل عادت ماهانۀ شما ناشی از یک بیماری مشخص نباشد، پزشک معمولاً با تجویز دارو های تحریک کنندۀ تخمک گذاری به باروری شما کمک خواهد کرد. انتخاب اول پزشک اغلب تجویز کلومیفن است.
این داروی مؤثر، دهه ها برای بارداری زنان تجویز شده است و برخلاف بسیاری از داروهای ناباروری، این مزیت را دارد که خوراکی است، نه تزریقی. این دارو برای القای تخمک گذاری و درمان تخمک گذاری نامنظم، از طریق افزایش تولید تخمک توسط تخمدان ها مورد استفاده قرار می گیرد.
کلومیفن، بیشترین تأثیر را در زنانی دارد که تخمک گذاری ندارند. حدود ۱۰ درصد زنانی که از کلومیفن برای ناباروری استفاده می کنند، ممکن است بارداری چندقلویی داشته باشند.
دُز مصرف دارو را پزشک برای شما مشخص خواهد کرد. دز معمول برای شروع استفاده از کلومیفن، روزانه ۵۰ میلی گرم به مدت پنج روز است که از روز سوم، چهارم یا پنجم بعد از شروع عادت ماهانه مصرف می شود.
به شکل معمول هفت روز پس از مصرف آخرین دز کلومیفن، می توانید انتظار شروع تخمک گذاری را داشته باشید. اگر خیلی سریع تخمک گذاری نداشتید، پزشک می تواند هر ماه دز آن را ۵۰ میلی گرم افزایش دهد تا به روزانه ۱۵۰ میلی گرم برسد.
پس از این که شروع به تخمک گذاری کردید، بیشتر پزشکان زنان توصیه می کنند که کلومیفن را به مدت سه تا شش ماه قبل از مراجعه به متخصص مصرف کنید. اگر تا آن زمان باردار نشدید، ممکن است پزشک یک داروی دیگر را امتحان کند یا شما را به یک متخصص ناباروری ارجاع بدهد.
همچنین داروهای باروری گاهی باعث می شود که ترشحات دهانۀ رحم در حرکت اسپرم به سمت رحم اختلال ایجاد کنند. پزشک ممکن است این مشکل را با استفاده از روش لقاح خارج از رحم یا IVF و تلقیح داخل رحمی اسپرم یا IUI رفع کند.
با توجه به وضعیت شما، پزشک ممکن است دیگر داروهای باروری مانند Gonal-F یا دیگر هورمون های تزریقی محرک فولیکول ها و رشد تخمک در تخمدان ها را تجویز کند. این داروها، داروهای تخمک گذاری قوی محسوب می شود. مصرف بسیاری از این داروها به صورت تزریق زیرپوستی است.
ممکن است برخی از این هورمون ها، تخمدان ها را بیش از حد تحریک کند و باعث نفخ شکم و ناراحتی شود. این وضعیت می تواند خطرناک و نیازمند بستری شدن در بیمارستان باشد. در این صورت پزشک با سونوگرافی واژینال مکرر و آزمایش خون، سطوح استروژن شما را کنترل می کند. حدود ۹۰ درصد از زنان با این داروها تخمک گذاری می کنند و بین ۲۰ تا ۶۰ درصد از آنها نیز باردار می شوند.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.