تنگی دهانه رحم یک علت ناشایع اما بالقوه نازایی زنان است. در تنگی دهانه رحم، دهانه رحم باریک تر از آنچه باید باشد، می‌شود و در موارد شدید ممکن است بسته شود. این میتواند در رسیدن اسپرم به تخمک اختلال ایجاد کند و درمان‌های باروری مانند تلقیح یا لقاح آزمایشگاهی (IVF) را پیچیده کند.
برای درک اینکه چگونه تنگی دهانه رحم میتواند باعث نازایی شود، باید دهانه رحم را بشناسید. دهانه رحم راه ورودی و گذرگاهی از واژن به سمت رحم است. در انتهای کانال واژن دهانه خارجی یا دهانه رحم قرار دارد.
وقتی پاپ اسمیر انجام می‌دهید، از این سلول‌ها نمونه برداری می‌شود. شما می‌توانید این قسمت از دهانه رحم را با انگشتان خود احساس کنید. در واقع، برخی از زنان تغییرات دهانه رحم را به عنوان راهی برای تشخیص تخمک گذاری دنبال می‌کنند.
با این حال، این تنها بخش بیرونی دهانه رحم است. کانال دهانه رحم از مجرای خارجی خارج می‌شود و نوعی تونل از واژن تا رحم ایجاد می‌کند. "تونل" دهانه رحم به عنوان کانال آندوسرویکس شناخته می‌شود. در انتهای کانال اندوسرویکال، دهانه داخلی دهانه رحم یا دهانه رحم قرار دارد. این جایی است که دهانه رحم شما به پایان می‌رسد و رحم شما شروع می‌شود.
تنگی دهانه رحم میتواند در هر یک از این نواحی و یا حتی در همه آنها به یکباره رخ دهد. با این حال، معمولاً مشکل در سیستم عامل خارجی یافت می‌شود. دهانه رحم چند نقش کلیدی در باروری و بارداری دارد:
در طول قاعدگی، بافت اندومتر از طریق دهانه رحم از رحم خارج می‌شود.
این گذرگاه اسپرم برای شنا کردن از واژن به سمت سیستم تولید مثل است.
این شامل بافت تولید کننده مخاط است. مخاط دهانه رحم برای کمک به حرکت موثر اسپرم به سمت دهانه رحم در طول تخمک‌گذاری مورد نیاز است و به جلوگیری از عفونت و جلوگیری از میکروارگانیسم‌های ناخواسته کمک می‌کند.
در دوران بارداری، دهانه رحم یک پلاک مخاطی برای محافظت از جنین ایجاد می‌کند. همچنین تا زمان تولد کاملاً بسته می‌ماند و به عنوان مهر و موم عمل می‌کند.
چگونه تنگی دهانه رحم بر باروری تأثیر می‌گذارد
تنگی دهانه رحم میتواند به طور مستقیم و غیر مستقیم بر باروری تأثیر منفی بگذارد.
مسیر اسپرم مسدود یا محدود شده‌است:
اگر دهانه رحم مسدود یا باریکتر از آنچه باید باشد، اسپرم نمی‌تواند به سمت لوله‌های فالوپ (جایی که به هم می‌رسند و تخمک را بارور می‌کنند) حرکت کند.
خونریزی قاعدگی میتواند به طور کامل مسدود شود (در موارد شدید) یا متوقف شود و نتواند به راحتی به بیرون جریان یابد. این میتواند باعث پر شدن رحم از خون شود و باعث درد و التهاب شود. این به عنوان هماتومتر شناخته می‌شود
اگر عفونت رخ دهد، رحم میتواند پر از چرک شود. اصطلاح پزشکی برای این pyometra است. حتی اگر دهانه رحم کمی باز باشد و خون بتواند به سمت بیرون جریان یابد، ممکن است گاهی اوقات خون قاعدگی از طریق لوله‌های فالوپ به عقب برود که میتواند منجر به ضایعات اندومتر و اندومتریوز شود.
مخاط دهانه رحم با بارور کمتر:
تنگی دهانه رحم بیشتر توسط بافت اسکار ایجاد می‌شود. بافت اسکار میتواند با تولید مخاط دهانه رحم تداخل داشته باشد. گاهی اوقات، جراحی که باعث ایجاد بافت اسکار می شود، شامل برداشتن بافت دهانه رحم می‌شود و این امر تولید مخاط دهانه رحم را بیشتر محدود می‌کند. بدون مخاط دهانه رحم کافی، اسپرم ممکن است در حرکت و زنده ماندن دچار مشکل شود.
عوارض در طول درمان باروری:
هر دو درمان IUI و IVF نیاز به قرار دادن کاتتر در داخل دهانه رحم دارند. با IUI، کاتتر اسپرم‌های شسته شده مخصوص را منتقل می‌کند. با IVF، کاتتر جنینها را حمل می‌کند.
در هر صورت، اگر دهانه رحم مسدود شده باشد یا برای عبور کاتتر خیلی باریک باشد، درمان ممکن است پیچیده شود. با این حال، گزینه‌هایی برای ایجاد یک مسیر وجود دارد.
دهانه رحم ناتوان زمانی است که دهانه رحم بسته یا به اندازه کافی قوی نباشد که بارداری را ایمن نگه دارد.
ممکن است منجر به از دست دادن بارداری در سه ماهه دوم یا زایمان زودرس شود. با این حال، گزینه هایی برای کاهش این خطر وجود دارد.
چه چیزی باعث تنگی دهانه رحم می شود؟
شایع‌ترین علت تنگی دهانه رحم ناشی از جراحی قبلی روی دهانه رحم است. اگر در تست پاپ اسمیر سلول‌های غیرطبیعی یافت شود، پزشک ممکن است نیاز به برداشتن تکه‌ای از بافت از دهانه رحم داشته باشد. این ممکن است به عنوان بیوپسی مخروطی یا روش برداشتن الکتروکوتر حلقه ای(که معمولاً به عنوان LEEP شناخته می‌شود) انجام شود.
هنگامی که بدن شما از بیوپسی در حال بهبود است، بافت اسکار می تواند روی دهانه رحم ایجاد شود. این می تواند به تنگی دهانه رحم منجر شود.
سایر علل احتمالی تنگی دهانه رحم عبارتند از:
-
سندرم آشرمن
-
دیسپلازی دهانه رحم (سلول های پیش سرطانی)
-
سرطان دهانه رحم یا آندومتر
-
مادرزادی (متولدین با دهانه رحم بسته یا باریک)
-
جراحی ابلیشن اندومتر (درمانی که برای کاهش قاعدگی های سنگین انجام می شود، برای کسانی که قصد بچه دار شدن در آینده دارند توصیه نمی شود)
-
عفونت رحم یا دهانه رحم
-
یائسگی
-
پرتودرمانی در ناحیه دهانه رحم
تشخیص و علائم
بسته به شدت، تنگی دهانه رحم ممکن است در هنگام بررسی علائم کشف شود، یا ممکن است تا زمان آزمایش یا درمان باروری مشخص نباشد. علائم احتمالی شامل خونریزی غیرطبیعی قاعدگی، گرفتگی شدید قاعدگی و عدم پریود یا لکه بینی بسیار خفیف است.
نازایی نیز یکی از علائم احتمالی تنگی دهانه رحم است. در طول آزمایش باروری، در صورت وجود مشکل در تکمیل HSG، ممکن است به تنگی دهانه رحم مشکوک شود.
HSG یک اشعه ایکس تخصصی است که شامل انتقال رنگ از طریق دهانه رحم به بالا به دستگاه تناسلی زنانه است. معمولاً یک کاتتر در داخل سیستم خارجی دهانه رحم قرار می گیرد. یک رنگ آزاد می شود و سپس پزشک عکس اشعه ایکس می گیرد. اشعه ایکس باید نشان دهد که آیا لوله های فالوپ باز هستند و به شکل حفره رحم نگاه کنند.
در زنانی که سعی در باردار شدن ندارند، ممکن است بعد از درمان تنگی دهانه رحم، IUDگذاشته شود. IUD برای جلوگیری از اصلاح بافت اسکار است. اگر می خواهید در آینده باردار شوید، می توان IUD را در آن زمان برداشت.
خطرات بالقوه ای برای درمان تنگی دهانه رحم وجود دارد. شانس به روش درمانی مورد استفاده بستگی دارد، اما برخی از این خطرات شامل سوراخ شدن رحم، عفونت و ناتوانی دهانه رحم (در دوران بارداری آینده) است.
بارداری بعد از درمان
گاهی اوقات تنگی دهانه رحم علت اصلی نازایی است که در این صورت ممکن است پس از درمان به تنهایی باردار شوید. پزشک شما یک بازه زمانی را برای تلاش برای باردار شدن به تنهایی پیشنهاد می کند، به احتمال زیاد 6 ماه. اگر باردار نشدید، می‌توان گزینه‌های درمانی بیشتری برای باروری در نظر گرفت.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.