اندومتریوز وقتی رخ می دهد که بافتی که بصورت معمول درون رحم رشد میکندو به عنون آستر رحم شناخته میشود ،در سایر بخشهای بدن کاشته میشود.این بافت ممکن است در تخمدانها، لوله های تخمدان ، روده هاو حتی خارج از لگن کاشته شود. با تغییرات هورمونی در طی سیکل قاعدگی، این بافتها نیز شروع به ریزش می کنند و ممکن است باعث چسبندگی دردناک و یا بافتهای جوشگاهی( اسکار) شوند. بیش از ۵٫۵ میلیون زن آمریکایی نشانه هایی از اندومتریوز دارند در ایران شیوع این بیماری مشخص نیست ولی در بسیاری از خانمهای ناباروری درطی عمل لاپاراسکوپی کشف میشود.
علائم اندومتریوز کدامند ؟
درد قبل حین و پس از پریود شایعترین علامت اندومتریوز است. برای بسیاری از زنها این درد ممکن است ناتوان کننده باشد و ممکن است حتی در طی روابط زناشویی رخ دهد. و یا در طی حرکت روده ها ویا در حین ادرار کردن .گاهی این دردها موجب درد مزمن ناحیه لگن و درد در ناحیه پایین کمر می شود .اما بسیاری از زنان مبتلا به اندومتریوز هم ممکن است درد خفیف بوده و یا هیچ علایمی نداشته باشند.درد معمولا با ناحیه کاشت بافتهای اندومتریوزی ارتباط مستقیم دارد.
آیا دردهای قاعدگی همیشه با اندومتریوز مرتبطند و یا می‌توانند عادی تلقی شوند ؟
بیشتر زنان دردهای خفیفی را در طی دوره‌های قاعدگی خود تجربه می کنند که ممکن است با داروهای معمول کاهنده درد بهبود یابند اما اگر درد بیش از دو روز طول بکشد و و فرد را از فعالیتهای روزمره باز دارد و پس از پایان پریود همچنان باقی بماند باید با پزشکتان مشورت کنید اندومتریوز گاهی باعث درد در ناحیه پایین کمر هم می شود.
اندومتریوز و نوجوانان
-
درد اندمتریوز می تواند با نخستین دوره قاعدگی آغاز شود
-
اگر درد پریود شما به حدی است که شما را از فعالیتهای روزانه باز می دارد حتما باید با پزشکتان مشورت کنید
-
اولین قدم پیگیری نشانه ها و دریافت داروهای ضد درد است اما معمولا گزینه های درمانی برای نوجوانان نیز مشابه بزرگسالان است.
اندومتریوز و نازایی
گاهی اولین و تنها نشانه اندومتریوز ناباروری و ایجاد مشکل در بچه دار شدن است .یک سوم زنانی که ناباروری با علت ناشناخته دارند به اندومتریوز مبتلا هستند.ممکن است جوشگاهها و ایجاد چسبندگی در بافتها علت ناباروری باشد.خبر خوب این است که درمان دارویی در درمان ناباروری ناشی از اندومتریوز موثر است و بارداری خودش می تواند علایم اندومتریوز را بهبود ببخشد.
اندومتریوز و میوم ( فیبروئید)
اندومتریوز یکی از دلایل دردهای شدید قاعدگی است.اما درد می تواند ناشی از علل دیگری مانند فیبروئید یا میوم هم باشد میوم رشد غیر سرطانی بافت عضلانی رحم است. فیبروئیدها می توانند موجب دل دردهای شدید ویا تشدید خونریزی قاعدگی شوند. درد میوم ممکن است در هر زمان دیگری از سیکل به غیر از دوران پریود نیز رخ دهد.
چه عاملی باعث اندومتریوز می شود ؟
هنوز دانشمندان دقیقا نمی دانند که علت رشد خارج رحمی بافت اندومتر( آستر رحم) چیست. اما فرضیه های متعددی وجود دارند. ارث نقش مهمی در بروز اندومتر ایفا می کند .مهاجرت سلولهای اندومتر به محوطه لگن در زمان پریود از طریق برگشت خون قاعدگی و یا در طی عمل سزارین نیز از فرضیه های دیگر است. اختلال در سیتم ایمنی نیز می تواند این پدیده را تشدید کند.
چه کسانی در معرض اندومتریوز هستند ؟
اندومتریوز در زنان زیر شایعتر است
-
زنان در دهه ۳۰ و ۴۰ زندگی
-
زنان بدون فرزند
-
زنان با پریودهای طولانی تر از ۷ روز
-
زنان با سیکلهای کمتر از ۲۸ روز
-
شروع پریود قبل از ۱۲ سالگی
-
زنانی که مادرو خوهرانشان مبتلا به اندومتریوز بوده اند.
تشخیص :
با پیگیری نشانه های زیر در خود می توانید در مراحل اولیه به وجود اندومتریوز مشکوک شوید
الگوی پریودها :
-
زمانی که درد رخ می دهد
-
شدت درد
-
مدت درد
-
هر نوع تشدید درد
-
دردی که فعالیتهای روزانه را مختل می کند
-
درد در طی روابط زناشویی، حرکت روده ها و ادرار کردن
تشخیص
پزشک شما می تواند با یک معاینه لگن تخمدانها، رحم و دهانه رحم را برای بررسی موارد غیر طبیعی مورد بررسی قرار دهد. یک معاینه لگنی می تواند گاهی کیستهای اندومتریوزی و چسبندگیهای ناشی از اندومتریوز را تشخیص دهد . معاینه لگن توسط پزشک متخصص همچنین برای تشخیص اندومتریوز از سایر مواردی که علائم مشابه ایجاد می کنند نیز مفید است. سونوگرافی و تصویر برداری از طریق سی تی اسکن و MRI نیز می تواند در تشخیص کمک کننده باشد. اما لاپاراسکوپی( مشاهده احشای شکمی از طریق دوربین ) تنها راه قطعی و مطمئن تشخیصی اندومتریوز است. پزشک شما می تواند پس از اتساع شکم شما با گاز از طریق یک برش کوچک شکمی وسیله ای را برای مشاهده وارد شکمتان کند و سپس از طریق نمونه برداری و بیوپسی به تشخیص قطعی دست پیدا کند.
درمان :
داروهای مسکن و ضد التهابی غیر استروئیدی مانند بروفن ناپروکسن دردهای همراه با اندومتریوز را بهبود می بخشند قرصهای پیشگیری از بارداری ترکیبی نیز با تنظیم میزان هورمونهای استروژن و پروژسترون دوره پریود را کوتاهتر و منظم تر می کنند و بدین ترتیب درد قاعدگی را بهبود می بخشند مصرف قرصهای پیشگیری بدون توقف ۷ روزه میان دوره و یا قرصهای پروژسترونی تنها از رایجترین درمانهای دارویی اندومتریوز هستند.
البته در بسیاری از موارد اندومتریوز پس از توقف قرصها باز می گردد.درمان جراحی از طریق لاپاراسکوپی و یا عمل باز برای برداشتن چسبندگیها نیز از سایر گزینه های درمانی برای اندومتریوز است. لاپاراسکوپی امکان بارداری پس از اندومتریوز را بسیار بهبود می بخشد. در صورت عدم موفقیت درمان انجام تلقیح داخل رحمیIVFاز آخرین گزینه ها خواهد بود.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.