زنان در بارداری مسایل و حالات بسیاری را تجربه می کنند که برخی از آن ها غیر قابل انتظار و غیر قابل پیش بینی اند. از تهوع صبحگاهی تا درد بدن و بد خلقی را تجربه می کند.
درد شکمی یکی از مسایلی است که زنان در طی بارداری از آن شکایت می کنند. با این حال، این درد طبیعی است. در بسیاری مواقع، درد شکمی دلیل پاتولوژی دارد. تشخیص و درمان سریع تر می تواند بسیار موثر باشد اما قدم اول این است که این دردها را بی اهمیت نشماریم.
آیا درد بالای شکمی در بارداری طبیعی است؟
مادران باتجربه، حالت چرخیدن جنین، کمردرد و در هنگام غذا خوردن، دردهای شکمی را طبیعی می دانند. در بارداری، بچه با ارگان های تحتانی شکم، رحم و لگن درگیر است پس چرا زنان درد بالای شکمی دارند؟ دردهای پیوسته، نشانه مهم تغییرات درونی بدن مادر و فرایند بارداری است که مادران آن را تجربه می کنند و طبیعی است.
چه عواملی سبب درد بالای شکمی در بارداری می شود؟
علل معمول
برخی از زنان درد جدی در بارداری ندارند. اغلب اوقات درد یک شاخص طبیعی بارداری است. چون در این دوران رحم بزرگ می شود اغلب با درد شکمی همراه است. همین طور اندام های مادر با بزرگ شدن رحم تطبیق پیدا می کنند و کشیده یا فشرده می شوند که عامل دیگری از درد مادر است. دلایل معمول دیگر درد شامل نفخ مادر، ورم مادر، اسهال یا یبوست است.
با این حال با وجود درد، تشخیص و خود درمانی نکنید و حتما با پزشک زنان مشورت کنید.
مشکلات جدی
درد بالای شکمی در بارداری همیشه نشانه نفخ معده نیست، در زیر به چند مورد اشاره می شود.
مسمومیت خونی
در بارداری معمولا فشار خون مادران پایین است، با این حال برخی مادران فشار خونشان به دلایل مشکلات قلبی عروقی بالا می رود. فشار خون کنترل نشده می تواند روی مغز، کلیه ها کبد و دیگر اندام ها اثر مخربی داشته باشد. چک کردن خون مادر در آزمایشگاه دلیل بسیاری از مشکلات را آشکار می کند. نشانه های مسمویت خونی شامل استفراغ، درد بالای شکمی، ورم صورت و اختلال در بینایی است.
زمانی که گلبول های قرمز خونی تحلیل می روند، سطح آنزیم های کبدی افزایش می یابد و تعداد پلاکت های خونی کم می شود. در این رویداد به تدریج درد بالای شکمی، حالت تهوع، خستگی، تورم و گاهی خون ریزی لثه مشاهده می شود.
عفونت کلیه
اگر عفونت های کلیه درمان نشود این عفونت به دیگر نقاط بدن سرایت می کند. اگر عفونت کلیه و درد بالای شکمی دارید شاید نشانه این باشد که عفونت از طریق رگ های خونی به دیگر نقاط پخش شده است. در این حالت، تب، افزایش ادرار، احساس سرما و خنکی همراه با درد بالای شکمی خواهید داشت.
اختلالات کیسه صفرا
اختلالات کیسه صفرا شامل تشکیل سنگ در کیسه صفرا و در نتیجه التهاب است. درد خیلی زیاد در بالای شکم احساس خواهید کرد. عفونت کیسه صفرا به علت سنگ یا هر علت دیگری که سبب التهاب آن شده است نشانه هایی مثل حالت تهوع، درد به همراه تب دارد. در حالت شدید این بیماری، نیاز به عمل جراحی خواهد بود.
درد بالای شکمی در بارداری را چگونه مدیریت کنید
چند روش برای آسوده شدن از درد بالای شکمی در بارداری وجود دارد.
ساده ترین راه در منزل این است که از حرکت های ساده ورزشی استفاده کنید. اما اگر درد شدید بود باید توسط پزشک بررسی بیشتری انجام گیرد.
وعده های غذایی را کوچک کنید و در فواصل کوتاه تری غذا در چندین وعده غذا بخورید این کار باعث می شود از درد شکمی و ایجاد گاز جلوگیری شود.
نرمش هایی برای شل کردن عضلات انجام دهید تا باعث شود گرفتگی عضلات برطرف شود و عضلات کش آمده به حالت طبیعی خود بازگردند. برای مثال اگر درد بالای شکمی دارید خود را مانند جنین منقبض کنید و سپس به آرامی بدن خود را بکشید. این تمرین را چند دقیقه انجام دهید، به زودی احساس آرامش می کنید.
ممکن است زنان به خاطر یبوست، درد بالای شکمی داشته باشند که یک شکایت معمول زنان در این دوران است. بایستی از یبوست جلوگیری شود، به زنان توصیه می شود مقدار بالایی فیبر را در وعده های غذایی خود وارد کنند. فیبرها آب زیادی جذب می کنند و از خشکی مدفوع جلوگیری می کنند.
مقدار کافی آب بنوشید تا از درد شکمی که علت یبوست و نفخ دارد، جلوگیری شود. آب سیستم متابولیکی بدن را فعال نگه می دارد و از خشکی بدن پیشگیری می شود.
همچنان که بارداری پیش می رود، رحم بیشتر رشد می کند و جای بیشتری را اشغال می کند. این فشار به مثانه وارد می شود در این حالت اگر ادرار مکرر ندارید پس احتمالا درد شکمی خواهید داشت. بنابراین، توصیه می شود اگر زنان درد مکرر دارند بیشتر از قبل برای ادرار کردن به توالت بروند.
کمتر کار کنید و با دراز کشیدن یا نشستن در یک وضعیت راحت، استراحت کنید، به ویژه در مراحل آخر بارداری. استراحت از خستگی و گرفتگی عضلات جلوگیری می کند، بنابراین انقباض و درد شکمی کاهش می یابد.
در چه مواقعی بایستی زنان برای درد بالای شکمی به پزشک مراجعه کنند؟
اگر با انجام توصیه های بالا، باز هم درد شکمی ادامه پیدا کرد و اگر دردهای زیر شکمی با گرفتگی یا خون ریزی همراه بود، به متخصص مراجعه کنید. در برخی نمونه ها خون ریزی به مقدار کم و همراه با ترشحات واژینال می باشد.
اگر انقباض رحمی دارید که در زمان قابل توجهی ادامه می یابد و با دارو تسکین نمی یابد و یا گرفتگی عضلات گردن و شانه همراه باشکم را دارید بایستی سریعا به پزشک مراجعه کنید.
اگر علاماتی مثل خستگی، به سختی ادرار کردن و سرگیجه دارید، به آسانی از مقابل آنها عبور نکنید.
اگر وضعیت شما وخیم است از خود مراقبت بیشتری کنید و هر علامت و نشانه ای را جدی بگیرید و با پزشک خود مشورت کنید تا نگرانی شما برطرف شود از خود درمانی خودداری کنید تا خطر عوارض این کار را کاهش دهید.