سونوگرافی رحم و تخمدان ها

سونوگرافی لگن جهت بررسی رحم و تخمدان‌ها‎, برای اندازه‌گیری و ارزیابی ارگان‌های قرار گرفته در لگن در خانم‌ها استفاده می‌گردد و شامل موارد زیر می‌باشد :

 *شکل ، اندازه و محل قرارگیری رحم و تخمدان‌ها
 *ضخامت، اکوژنیستی ( تیرگی یا روشنی تصاویر در رابطه با دانسیته بافتی ) و وجود مایع یا توده در رحم، لوله‌های فالوپ یا نزدیک به مثانه
 *طول و ضخامت دهانه رحم
 *تغییر شکل در مثانه
 *جریان خون در ارگان‌های لگن، سونوگرافی لگن می‌تواند اطلاعات زیادی در مورد اندازه، محل و ساختمان توده‌های لگنی ارائه نماید.
 

سونوگرافی لگن می‌تواند برای تشخیص و کمک به درمان اختلالات زیر استفاده شود :

  *اختلال در ساختمان آناتومیک رحم
* تومور های فیبروئید، توده ها، کیست ها و سایر انواع توده ها و سایر انواع تومور ها در پلوریس
* وجود و محل IUD

* وجود عفونت ها و اختلالات التهابی داخل لگن (PID)
* خونریزی بعد از یائسگی.

سونوگرافی عالیترین روش تشخیص مراحل بسیار ابتدایی یک حاملگی است.

با سونوگرافی تخمدان‌ها، متخصص زنان این امکان را پیدا می‌کند تا از زمان دقیق رسیدن تخمک‌ها به بلوغ نهایی و همچنین زمانی که یک خانم تخمک‌گذاری می‌کند اطلاع حاصل نماید. پس سونوگرافی جزء اصول پایه و اساسی در درمان نازایی است، زیرا اغلب درمان‌های موجود در حوالی زمان تخمک‌گذاری خانم‌ها قابل اجرا می‌باشد. معمولاً، با انجام سونوگرافی‌های روزانه میتوان چگونگی رشد فولیکول را که بصورت حبابهای سیاهرنگ نمایان می‌گردد بررسی نمود. بیشتر خانم‌ها می‌توانند فولیکول‌های خود را در روی صفحه نمایشگر دستگاه سونوگرافی مشاهده کنند و متوجه می‌شوند که فولیکول‌های آنها پاره شده است یاخیر. یکی از دیگر فواید سونوگرافی اندازه گیری ضخامت جدار داخلی رحم یعنی همان اندومتر است. هورمون استروژن که موجب نازک شدن جدار فولیکول می‌گردد باعث افزایش ضخامت اندومتر می‌شود. متخصص زنان با توجه به ضخامت و روشنی اندومتر در تصاویر سونوگرافی می‌تواند تصور خوبی از میزان استروژن تولید شده و در نتیجه کیفیت تخمک به دست آورد.

کیست تخمدان :

یکی از شایعترین یافته های دستگاه سونوگرافی یک کیست تخمدانی است. کیست تجمعی از مایع در داخل تخمدان است که توسط جدار نازک احاطه شده است. در حین تخمک گذاری، یک تخمک رشد نموده ولی نمی‌تواند پاره شود و تخمک را آزاد نماید. مایع فولیکول بجای اینکه جذب شود، در داخل فولیکول باقی مانده و تشکیل یک کیست فولیکولار را میدهد. نوع دیگر کیست فونکسیونل تخمدان کورپوس لوتئوم است و زمانی تشکیل میشود که فولیکول از خون پر می‌شود.

کیستهای ساده دیواره نازک دارند و بصورت یک حباب سیاه بزرگ دیده می‌شوند. کیستهای حاوی خون ( بعنوان مثال کیست شکلاتی در بیماران دچار اندومتریوز) در داخل خود یک سایهای دارد که بصورت سفید دیده می‌شود، و در واقع بصورت یک توده پیچیده به نظر میرسند. شیوع کیست‌های فولیکولار درخانم‌های نابارور بعلت مصرف داروهایی مثل کلومیفن و آمپول HMG برای تحریک تخمک گذاری افزایش مییابد. کیستهای فونکسیونل تخمدان معمولاً در عرض 60 روز بدون درمان برطرف میشوند. بهرحال، اگر کیست بزرگتر از 6 سانتیمتر باشد یا بیش از 6 هفته باقی بماند، نیاز به انجام آزمایشات تکمیلی خواهد بود.