بارداری زمانی شگفت انگیز در زندگی است. این دوره مزایا و معایبی دارد. علاوه بر هیجان هایی که در بارداری وجود دارد شرایطی استرس زا نیز اتفاق می افتد. سفت شدن شکم و درد قسمت پایین پشت دو نگرانی اصلی مادر است.
سفت شدن شکم در بارداری
بارداری تغییراتی زیادی در بدن ایجاد می کند که به دلیل تغییرات هورمونی است. با تغییر مرکز ثقل، درد در مفاصل و تاندوم ها و مشکلات گوارشی و جریان خون اتفاق می افتد. سفت شدن شکم گاهی با گرفتگی عضلات اشتباه گرفته می شود. با پیشروی بارداری، رحم احساسی دارد که به پوست فشار وارد می کند. اگر شما چاق باشید این سفت شدن را کمتر از زن های لاغر حس می کنید. شما در این حالت حس می کنید معده در فاصله های زمانی غیر منظمی سفت می شود و فکر می کنید انقباضات است. این سفت شدن شکم خیلی طول نمی کشد اما برخی خانم ها ادعا می کنند این سفت شدن شکم حدود پنج دقیقه طول می کشد. سفت شدن شکم اغلب همراه با افزایش وزن است. افزایش وزن باعث کشیدگی پوست و انقباضات براکستون هیکس و درد اشتباهی زایمان می شود. انقباضات براکستون هیکس به آماده شدن بدن برای درد درست زایمان کمک می کند.
سفت شدن شکم در ابتدای بارداری
در ابتدای بارداری، کشیدگی رباط ها باعث سفت شدن شکم می شود. با رشد جنین، رحم کشیده می شود و به اندام ها فشار وارد می کند. در این صورت شکم سفت می شود و احساس ناراحتی در شکم خواهید داشت. درد رباط گرد در ابتدای بارداری امری رایج است. ممکن است این مسئله خیلی منظم نباشد. علاوه بر این یبوست در بارداری، غذای زیاد یا نفخ شکم در دوران بارداری نیز باعث سفت شدن شکم می شود.
سفت شدن شکم در انتهای بارداری
در انتهای بارداری، حرکات جنین باعث سفت شدن شکم می شود. با پیشروی بارداری، شکم به خاطر رشد جنین بزرگ می شود. فضای شکم شما حاوی اندام های داخلی و جنین است. سفت شدن شکم کاملا واضح است و چند ماه آخر این سفت شدن دائمی است. رحم رشد کرده و حرکات جنین باعث سفتی شکم می شود. افزایش وزن در بارداری همراه با سفت شدن شکم می باشد. چربی جمع شده زیر پوست باعث کشیدگی دیواره شکم و سفتی شکم می شود. مشکلات معده نیز در انتهاب بارداری باعث سفت شدن شکم می شود. اما این سفت شدن خیلی ادامه پیدا کرد احتمال دارد نشانه زایمان زودرس باشد. هورمون پروژسترون معمولا برای جلوگیری از زایمان زودرس استفاده می شود.
ترک شکم بعد از زایمان
در ماههای اخر بارداری، رحم رشد کرده و حرکات جنین باعث سفتی شکم می شود
دلایل دیگر سفتی شکم در بارداری
انقباضات براکستون هیکس: انقباضات براکستون هیکس در سه ماهه دوم و سوم بارداری باعث سفت شدن شکم می شود. این انقباضات معمولا به جای درد اشتباه زایمان اشتباه گرفته می شود و معمولا بدن را برای انقباضات واقعی زایمان آماده می کند. درد و انقباضات واقعی زایمان در فاصله های منظمی و به صورت ریتمیک اتفاق می افتد. سعی کنید تعداد انقباضات و مدت زمان آن را ثبت کنید. این اطلاعات به پزشک کمک می کند.
جداشدگی جفت: جفت برای تغذیه جنین در حال رشد بسیار مهم است. در شرایط نرمال جفت به ماهیچه های دیواره رحم چسبیده است. گاهی اوقات این جفت جدا می شود و به قسمت پایین رحم حرکت می کند. در این حالت خونریزی اتفاق می افتد و رحم سفت می شود. این سفت شدن موقتی نیست و خیلی طول می کشد. جداشدگی جفت برای مادر و جنین بسیار خطرناک است.
وعده غذایی سنگین: معده به جنین در حال رشد و رحم فشار وارد می کند و خوردن غذای سنگین باعث می شود این فشار افزایش یابد. بهتر است همیشه غذای سالم و در فاصله زمانی های منظم بخورید.
یبوست: بیشتر خانم ها در بارداری یبوست را تجربه می کنند. یبوست باعث تشکیل گاز و نفخ می شود. در این صورت احساس سفتی شکم خواهید داشت.
چه زمانی نیاز است برای سفتی شکم در بارداری به پزشک مراجعه کنید؟
اگر سفتی شکم مدت زمانی طولانی تر به طول انجامید احتمال دارد بارداری شما به خطر بیفتد. اگر بیش از یک ساعت سفتی را حس کردید بهتر است به پزشک مراجعه کنید. شرایط زیر نیاز به مراجعه به پزشک دارد:
اگر در یک ساعت بیش از چهار بار سفتی شکم را حس کردید بلافاصله به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
اگر سفتی بعد از چند دقیقه محو نشد و ادامه پیدا کرد به پزشک مراجعه کنید.
اگر به خاطر سفتی شکم، در حاملگی تنگی نفس حس کردید به پزشک مراجعه کنید.
اگر همراه با سفتی شکم درد احساس کردید به پزشک مراجعه کنید.
درمان سفتی شکم در بارداری
درمان سفتی شکم به دلیل ایجاد آن بستگی دارد.
اگر انقباضات براکستون هیکس باعث سفتی شکم شود با تغییر حالت نشستن می توانید بهبود یابید. به عنوان مثال اگر نشسته اید بلند شوید و راه بروید یا برعکس.
اگر سفتی شکم به خاطر انقباضات رحم یا حرکات جنین باشد، درمانی نیاز ندارد.
سفتی شکم در بارداری معمولا بی ضرر است اما زایمان زودرس نیز باعث سفتی شکم می شود. بنابراین سفتی شکم را نادیده نگیرید.
از پزشک برای تمارین تنفسی برای کشیدگی ماهیچه های شکم بپرسید.
مایعات زیاد بخورید.
به مقدار کافی استراحت کنید.
سفت شدن شکم باعث می شود برخی فعالیت های روزانه مانند پوشیدن کفش، خم شدن یا خوابیدن به پهلو سخت تر شود. سعی کنید تمارین تنفسی انجام دهید تا به شما کمک کند مشکلات تنفسی ناشی از سفت شدن شکم برطرف شود.
تفاوت بین انقباضات براکستون هیکس و درد واقعی زایمان چیست؟
ساده نیست اما علائم به شما کمک می کند. علامت اولیه درد زایمان درد شدید است اما براکستون هیکس خیلی نادر است و به پشت حرکت می کند. درد زایمان منظم است و با گذشت زمان شدیدتر می شود. در هنگام درد زایمان، با راه رفتن یا تغییر حالت و چیزی خوردن درد از بین نمی رود. در این صورت به پزشک مراجعه کنید.
در این حالت حس می کنید جنین به قسمت پایین شکم حرکت کرده است و ترشحات آبکی و خونی واژن نیز افزایش می یابد. در حالتی که انقباضات افزایش یابد کیسه آب پاره می شود. درد این صورت غیر قابل تحمل می شود و نمی توانید به راحتی راه بروید یا حرف بزنید.