علل نازایی در زنان

ناباروری را این طور تعریف كرده اند: ناتوانی یك زوج در باردار شدن پس از یك سال رابطه جنسی بدون جلوگیری از بارداری.
ناباروری در ده تا پانزده درصد از زوج ها دیده می شود. علل ناباروری می تواند مربوط به زن یا مرد یا هر دو باشد. حدود ۴۰% از مشكلات ناباروری مربوط به مردان، ۴۰% مربوط به زنان و حدود۱۰% مربوط به هر دو است. در حدود ۱۰% از زوج ها نیز عامل ناباروری مشخص نیست. به عبارت دیگر در این زوج ها هر دو نفر با توجه به انجام آزمایش های موجود مشكلی ندارند ولی به علل نامشخصی بچه دار نمی شوند.
طی دو دهه اخیر گام های بلندی در رابطه با تشخیص و درمان ناباروری برداشته شده است و حدود ۶۵ درصد از زوج های نابارور با استفاده از روش های موجود صاحب فرزند شده اند.

مشکلاتی که به نازایی ناشی از عدم تخمک‌گذاری مربوط هستند عبارتند از: سندرم تخمدان پلی کیستیک، نارسایی زودرس تخمدان، افزایش هورمون پرولاکتین، اختلال تیروئید و نقایص فاز ترشحی و اختلال سیستم ایمنی مثل ویتیلیگو (لک و پیس)، کم کاری پاراتیروئید، دیابت، کم خونی، نارسایی غده‌های تیروئید و فوق کلیه.

عوامل رحمی بیشتر باعث سقط جنین می‌شوند تا نازایی. فیبروم‌ها و اندومتریوز از علل مهم رحمی در نازایی می‌باشند.

مواردی که علل نازایی زنان را شامل می شود:

۱ ـ اختلالات تخمک‌گذاری که به طور عمومی از آن به عنوان تنبلی تخمدان یاد می‌شود که جزو علل شایع نازایی بوده، ژنتیک در بروز آن نقش دارد و از بیماری‌هایی است که درمان‌های متنوعی برای آن یافت شده و معمولا خوش عاقبت‌تر از سایر علل نازایی است.

۲ ـ اختلالات در لوله‌های رحمی که حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از علل نازایی در زنان است. انسداد لوله‌های رحمی می‌تواند به دلیل عفونت‌های مکرر لگنی، مشکلات مادرزادی، چسبندگی ناشی از بیماری اندومتریوز یا چسبندگی ناشی از عمل جراحی باشد. راه تشخیص این بیماری هیستروسالپنگوگرافی یا عکسبرداری از رحم با مواد حاجب رادیولوژی است که هر چند روش دردناکی است اماروش تشخیصی دقیق و مطمئنی است.

۳ ـ اختلال در ذخیره تخمدانی که در واقع به دلیل مشکلات ژنتیک، اشعه و برخی داروها، تخمدان‌ها به طور زودرس از کار افتاده و دیگر تخمک‌گذاری نمی‌کنند. این بیماری در واقع نوعی یائسگی زودرس است.

۴ ـ اختلال در شکل رحم که علت چندان شایعی نیست و بیشتر مواقع منجر به سقط‌های مکرر (نه‌ناباروری) می‌شود. این بیماری نیز با هیستروسالپنگوگرافی قابل تشخیص است.باید دانست که فیبروم‌ها(میوم‌ها)ی رحمی برخلاف تصور عمومی منجر به نازایی نمی‌شوند.

۵ ـ اختلالات سرویکس (دهانه رحم) که حدود ۵ درصد از علل نازایی در زنان را تشکیل می‌دهد و می‌تواند ژنتیک باشد.

۶ ـ در نهایت بیماری‌های ایمونولوژیک یا سیستمیک مثل نارسایی کلیه و کم کاری تیروئید که ضمن از کار انداختن سیستم‌های دیگر بدن موجب اختلال در عملکرد سیستم تناسلی و نازایی می شود

۷- علل ناباروری ژنتیکی
علل ناباروری اعم از مشکلات هورمونی و چاقی تا غیر طبیعی بودن سلول های جنسی (تخمک و اسپرم) همگی می تواند به نوعی تحت تاثیر عوامل ژنتیکی باشد. برای مثال استعداد چاقی، ابتلا به عفونت و حتی لزوم انجام یک جراحی که به ناباروری می انجامد همگی هر چند کوچک می توانند به عوامل ژنتیکی مربوط باشند. امروزه مطالعات بر روی ژنهای خاص در انسان و مدل های آزمایشگاهی تا حدودی تاثیر عوامل ژنتیکی بر ناباروری را آشکار ساخته اند.
بعضی از عوامل ژنتیکی بر ناباروری مردان تاثیر می گذارند، در حالی که بعضی عوامل دیگر بر روی هر دو جنس و یا فقط بر روی زنان تاثیر گذارند. برای مثال جابجایی های کروموزومی می تواند بر روی مردان و زنان تاثیر بگذارد اما سندروم کلاین فلتر که در آن ترکیب کروموزوم های جنسی به صورت XXY در می آید تنها مختص مردان است و سندروم ترنر که در آن بیمار فقط دارای کروموزوم جنسی X است تنها مختص زنان است.

۸- عوامل ناشناخته
گاه ممكن است پس از یك معاینه دقیق پزشكی، زن و شوهر كاملا‌ سالم تشخیص داده  شوند ولی به علل ناشناخته بارور نشوند. اگرچه معمولا بعد از دو سال تعداد زیادی از این زوج ها بچه دار می شوند، اما تعدادی از آنها حتی بعد از گذشت سه سال بدون استفاده از روش های پیشگیری بچه دار نمی شوند، در این صورت باید تحت درمان قرار بگیرند.

اگر شما برای بیشتر از یک سال مقاربت منظم وبدون پیشگیری داشته اید وهنوز باردار نشده اید (یا به مدت شش ماه اگر بیشتر از ۳۵سال دارید) باید به پزشک مراجعه کنید. نزدیک به ۹۰در صد زوجین نازا به طور موفقیت آمیزی درمان می شوند. از آنجائی که که یک زوج ممکن است دچار مشکلات مختلفی باشند درصد های موفقیت بسیار متغیر هستند.