مدروکسی پروژسترون از جمله قرص هایی است که در آن از هورمون های زنانه استفاده شده و اغلب برای درمان مشکلات جنسی و هورمونی بانوان مورد استفاده قرار می گیرد. البته مصرف این قرص برای برخی بانوان با محدودیت هایی مواجه خواهد بود و حتی عوارض جبران ناپذیری را برای فرد مصرف کننده در پی خواهد داشت.
قرص مدروکسی پروژسترون، نوعی استروژن سنتتیک است. پروژسترون یکی از هورمون هایی است که سیکل قاعدگی و تخمک گذاری را کنترل می کند و ماهانه یک تخمک را از تخمدانها آزاد میکند. پروژسترون همچنین به آماده سازی دیواره رحم برای بارداری کمک کرده و در هر ماه بعد از اینکه بارداری اتفاق نمی افتد دیواره رحم فرو میریزد و شما پریود می شوید.
موارد مصرف قرص مدروکسی پروژسترون
قرص مدروکسی پروژسترون در درمان سرطان پستان در دوران‌یائسگی، هیپرپلازی آندومتر و نیز سندرم پلی‌کیستیک تخمدان همین طور در درمان خونریزی های نامنظم رحم، به عنوان جانشین هورمونی درمانی در زنان یائسه و نیز ارزیابی میزان تولید آندروژن و استروژن بکار می‌رود.
(اصلی ترین علت مصرف مدروکسی پروژسترون تنظیم سیکل قاعدگی و بهبود اختلالات جنسی است. دلایل به هم ریختن دوره های قاعدگی و تخمک گذاری متفاوتند اما اصلی ترین علت بروز این اختلالات بروز عدم تعادل هورمونی است. )
این اختلالات شامل خونریزی غیر طبیعی و نامنظم رحم، آمنوره (قطع شدن پریود)، اندومتریوز و خونریزی شدید و یا زمانی که تخمک خارج از رحم در حال رشد است، می باشد.
(از دیگر موارد استفاده از قرص مدروکسی پروژسترون می توان به تحریک خونریزی و تخریب دیواره رحم اشاره کرد. استفاده از این قرص برای درمان ناباروری در زنان صورت می گیرد که همراه با آن دارو های دیگری نیز برای تحریک تخمک گذاری مورد استفاده قرار می گیرد.)
تاثیرات مصرف قرص مدروکسی پروژسترون بر بارداری
زمانی این قرص در زنانی که قصد باردارشدن د ارند تجویز میشود، معمولا به مدت ۱۰ روز این قرص را مصرف می کنند. بعد از آن، باید از ۲ تا ۱۰ روز بعد انتظار خونریزی داشته باشید. این روال معمولا برای خانم هایی که قصد باردار شدن دارند در ابتدا یک پریود مصنوعی توسط قرص مدروکسی پروژسترون ایجاد میشود و بعد از آن می تواند داروهای محرک باروری مانند کلومیفن را شروع کرد.کلومیفن در روز سوم، چهارم و یا پنجم سیکل قاعدگی تجویز میشود و به تخمک گذاری کمک میکند.
همچنین این قرص به منظم شدن پریود ها کمک کرده اما با تخمک گذاری ارتباط بهتری دارد. بطور معمول، قرص مدروکسی پروژسترون برای مدت زمان کوتاه و در شرایط خاص تجویز میشود و بطور دائم برای زنان با قصد باردار شدن استفاده نخواهد شد. زیرا مصرف طولانی آن، خود با توقف تخمک گذاری و ضخیم شدن دیواره رحم شده و لانه گزینی رویان با مشکل انجام خواهد شد.
اگرچه این قرص در باردار شدن کمک می کند اما در دوران بارداری توصیه به مصرف آن نمی شود. مدروکسی پروژسترون نوعی پروژسترون است که برای توقف خونریزی پریودی تجویز میشود و وقتی دارو قطع شود، خونریزی برمی گردد. پس این دارو در بارداری استفاده نمیشود در حالیکه شکل های دیگر پروژسترون ممکن است در طول بارداری استفاده شود.
مدروکسی پروژسترون منظم کردن پریود را بر عهده دارد و زن باردار مصرف آن را باید قطع کند.
مصرف قرص مدروکسی پروژسترون در قاعدگی
مدروکسی پروژسترون اغلب برای القا خونریزی و یا پریود شدن در زنانی که بطور منظم پریود نمی شوند استفاده می شود و یا گاهی به مدت کوتاه برای باردار شدن به همراه سایر داروهای تحریک کننده تخمدان مانند کلومیفن تجویز می شود.
تداخلات دارویی با مدروکسی پروژسترون
داروهای القا کننده آنزیم های کبدی مانند کاربامازپین ، فنوباربیتال، فنی توئین و ریفامپین ممکن است باعث کاهش اثر مدروکسی پروژسترون (از جمله کاهش اثر ضد بارداری)شوند.افزایش و کاهش اثر وارفارین در مصرف همزمان با مدروکسی پروژسترون گزارش شده است.
نکات بسیار مهم درباره قرص مدروکسی پروژسترون
بیمارانی که داروی مدروکسی پروژسترون را برای درمان اختلالات قاعدگی مصرف می کنند توجه نمایند که ۳ تا ۷ روز بعد از قطع دارو، خونریزی خواهند داشت.
توصیه می شود در صوت بروز اختلال بینایی، میگرن، ضعف ناگهانی، عدم هماهنگی، اشکال در تکلم، سردرد، درد ساق پا، کوتاهی تنفس، درد قفسه سینه، تغییر در الگوی خونریزی واژینال، زردی پوست، تورم در اندام ها، راش و افسردگی به پزشک مراجعه نمائید.
احتمالا بعد از مصرف دارو دچار خونریزی از لثه خواهید شد و توصیه می شود بهداشت دهان و دندان رعایت گردد.
در صورت قطع قاعدگی یا شک به بارداری به پزشک اطلاع دهید. برای کاهش احتمال بروز آسیب های جنینی تا ۳ ماه بعد از قطع درمان برای باردار شدن اقدام نکنید.
بیماران تحت درمان با این دارو در صورت قرار گرفتن در معرض آفتاب ممکن است لکه های قهوه ای رنگی به نام ملاسما روی پوست صورتشان ایجاد گردد به این دلیل توصیه می شود هنگام خروج از منزل از قرار گرفتن در معرض نور خودداری نمائید و از عینک های آفتابی یا لباس های محافط استفاده نمائید.
آزمایشات پیگیر فیزیکی مانند کنترل فشار خون، بررسی پستان، شکم، لگن و انجام پاپ اسمیر بسیار اهمیت دارد و توصیه می گردد.
اندازه گیری فشار خون در فواصل منظم حین درمان ضروری است.
نحوه مصرف قرص مدروکسی پروژسترون
مقدار دارو و درمان بستگی به موارد استفاده و نظر پزشک دارد.
-
در کنترل آمنوره ثانویه، ۵ – ۱۰ mg/day به مدت ۵ – ۱۰ روز تجویز میشود که در هرزمانی از سیکل می‌تواند مصرف شود.
-
درخونریزی غیرفونکسیونل رحم mg/day ۵ – ۱۰ به مدت ۵ – ۱۰ روز تجویز میشود که از روز ۱۶ و یا ۲۱ سیکل قاعدگی باید آغاز شود.
-
برای تحریک بروز قاعدگی mg/day ۱۰ به مدت ۱۰ روز مصرف میشود که از روز ۱۶ سیکل آغاز میشود.
-
در کارسینوم آندومتر و کلیه در ابتداء ۴۰۰ – ۱۰۰۰ میلی‌گرم هفته‌ای یکبار تجویزمی‌شود و مقدار نگهدارنده آن ۴۰۰ میلی‌گرم یا بیشتر یکبار در ماه می‌باشد.
-
در سرطان پستان خانم‌های یائسهmg/day ۴۰۰ و در مقادیر منقسم مصرف میشود.
-
در آندومتریوز، mg/day ۱۰ – ۴۰ به مدت ۶-۹ ماه مصرف میشود.
-
به منظور ارزیابی ترشح استروژن‌آندوژن، به میزان mg/day ۱۰ به مدت ۵ – ۱۰ روز مصرف میشود.
-
در درمان هیپرپلازی آندومتر، mg/day ۱۰ و به مدت ۳ – ۶ ماه مصرف میشود.
به منظور جانشین درمانی هورمونی در خانم‌های یائسه ۵ – ۱۰ mg/day به مدت ۱۰ – ۱۴ روزدر اول سیکل قاعدگی همراه با تجویز توأم استروژن تجویز میشود.
این قرص معمولاً روزانه ۱۰ میلی گرم ار روز ۱۶ سیکل قاعدگی برای ۱۰ روز مضرف می شود شما باید مشکل را با پزشک خود در میان بگذارید زیرا هدف از درمان برای شما مشخص نیست.
عوارض و موارد منع مصرف قرص مدروکسی پروژسترون
موارد منع مصرف
بارداری، سابقه حساسیت به دارو یا اجزاء فرمولاسیون، اختلالات ترومبو آمبولی قبلی یا فعال ، بیماریهای عروق مغزی ، سرطان پستان،خونریزی رحمی غیر طبیعی، سقط فراموش شده ، اختلال کبدی
عوارض مصرف
اعصاب مرکزی: افسردگی
قلبی- عروقی: ادم،آمبولی ریوی، ترومبو آمبولی، ترومبو فلبیت
چسم: دوبینی ، خشکی چشم
ادراری-تناسلی: ترشح غیر طبیعی،آمنوره،خونریزی ناگهانی، دیسمنوره
کبدی: یرقان کلستاتیک
متابولیک: تغییر وزن
پوست: آکنه ، آلوپسی، سفتی اطراف محل تزریق، هیرسوتیسم
سایر عوارض: حساسیت پستان، بزرگ شدن یا ترشح پستان،درد، خارش، بثورات جلدی،آبسه استریل
تهوع، استفراغ، حساس شدن سینه ها، سردرد
*اما اگر شما احساس کردید که این علائم بارداری است حتما به پزشک اطلاع دهید.*
قرص مدروکسی پروژسترون از جمله دارو های هورمونی است که مصرف آن بدون تجویز پزشک اصلا توصیه نمی شود. بطوز کلی به دلیل اینکه مصرف دارو های هورمونی بر روی ترشح هورمون ها در بدن تاثیر می گذارند عوارضی را برای سلامت شما در پی خواهند داشت. پس لازم است تا مصرف آنها تحت نظر پزشک متخصص صورت پذیرد.