خونریزی تخمکگذاری، خونریزی واژن در طول تخمکگذاری یا بلافاصله پیش و پس از آن است، که تقریباً در میانه چرخه عادت ماهانه رخ میدهد.
تغییرات سطح استروژن اغلب علت این نوع خونریزی است و لکهبینی در حوالی تخمکگذاری به طور معمول علامت وجود یک مشکل جدی نیست. برخی از مردم از خونریزی تخمکگذاری زیر عنوان "خونریزی غیر منتطره استروژن" نام میبرند.
خونریزی تخمکگذاری چیست؟
خونریزی تخمکگذاری عموماً به خونریزی ایجاد شده در پیرامون زمان تخمکگذاری (زمان رها شدن تخمک) اشاره دارد.
در روزهای منتهی به تخمکگذاری، سطح استروژن به شکل پیوسته افزایش مییابد. پس از رها شدن یک تخمک سطح استروژن شروع به پایین آمدن میکند و میزان پروژسترون افزایش مییابد.
این چرخش در تعادل سطح استروژن و پروژسترون میتواند سبب لکهبینی شود که به طور معمول نوعی خونریزی بسیار سبکتر از پریود معمولی است.
در اغلب موارد این وضعیت باعث ایجاد علامت دیگری نمیشود.
اگر زنی دچار علایم دیگری مثل کرامپ در کنار خونریزی مورد بحث شود یا اگر این وضعیت بیش از چند روز ادامه داشته باشد، آنگاه چیزی جدا از خونریزی تخمکگذاری ممکن است علت زیربنایی وضعیت باشد.
زنانی که دارای تخمکگذاری منظم نیستند ممکن است دچار الگوهای غیر معمول خونریزی مثل خونریزی بسیار سبک در طول چندین روز یا صرفاً داشتن یک پریود در طول چند ماه شوند. اختلالات پزشکی متعددی شامل سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) و اندومتریوز میتوانند سبب بینظمی عادت ماهانه شوند.
انواع دیگر خونریزی
خونریزی تخمکگذاری صرفاً یکی از انواع متعدد خونریزی غیر متعارف واژن است. در حالی که خونریزی مرتبط به تخمکگذاری معمولاً بیضرر است، این موضوع مهم است که مطمئن شویم هیچ اختلال پزشکی زیربنایی مطرح نیست.
برخی نشانگرهای خونریزی در طول تخمکگذاری شامل موارد زیر است:
• خونریزی در پیرامون تخمکگذاری رخ میدهد. به طور میانگین تخمکگذاری 14 روز پس از آخرین پریود شروع میشود اگرچه در مورد برخی زنان ممکن است کمی زودتر یا دیرتر رخ دهد. زنان میتواند از کیتهای تست تخمکگذاری برای پایش دمای پایه بدن در راستای کمک به مشخص کردن زمان تخمکگذاری استفاده کنند.
• این خونریزی صرفاً ماهی یک بار در اطراف یک بازه زمانی مشابه رخ میدهد.
• خونریزی مزبور به خودی خود در طول چند روز بند میآید و سنگین یا دردناک نیست.
خونریزیهایی که از قاعده مزبور پیروی نمیکنند ممکن است به علل زیر رخ دهند:
• خونریزی لقاح
پس از اینکه اسپرم تخمک را بارور میکند، تخمک باید در جدار داخلی رحم کاشته شود. کاشت مزبور معمولاً در حدود 10 روز پس از تخمکگذاری رخ میدهد. برخی زنان در این وضعیت دچار لکهبینی میشوند که خونریزی لقاح نامیده میشود.
• خونریزی مرتبط به بارداری
خونریزی در اوایل بارداری شایع است، و علل مختفلی شامل اختلالات نسبتاً بیضرر موسوم به هموراژ تحت کوریونیک تا موقعیتهای تهدیدگر زندگی مثل بارداری خارج رحمی میتواند داشته باشد.
• چرخه فاقد تخمکگذاری
چرخههای فاقد تخمکگذاری چرخههای عادت ماهانه است که در طول آن زن تخمکگذاری نمیکند. طیف گستردهای از اختلالات پزشکی میتوانند مانع از تخمکگذاری زن شوند. خونریزی بینظم در طول چرخه فاقد تخمکگذاری عمومیت دارد.
• ناهنجاریهای ساختاری
مشکلات ساختاری در رحم یا تخمدانها میتواند سبب خونریزی غیر معمول شود. برای مثال زنان دچار اندومتریوز یا پولیپ تخمدان ممکن است در بین چرخههای عادت ماهانه دچار خونریزی گردند.
• بیماری کبد یا کلیه
نارسایی کلیه و بیماری کبد میتوانند سبب بروز مشکلاتی در زمینه لخته شدن خون شوند که به خونریزیهای غیر نرمال منجر میشوند.
• مشکلات تیروئید
تیروئید هورمونهایی آزاد میکند که به تنظیم چرخه عادت ماهانه کمک میکنند. افزایش یا کاهش شدید هورمون تیروئیدی میتواند باعث خونریزی بین پریودها شود.
• درمان هورمونی
هورمونهای مختلف شامل قرصهای پیشگیری از بارداری و داروهای باروری میتوانند باعث خونریزی بین چرخههای عادت ماهانه شوند.
• مواد مخدر و داروها
برخی داروهای نسخهای مثل داروهای ضد تشنج و داروهای ضد روانپریشی میتوانند باعث خونریزی غیر نرمال شوند.
• بیماریهای هیپوفیز
غده هیپوفیز به تنظیم هورمونهای تأثیرگذار بر چرخه عادت ماهانه کمک میکند. اختلالات تأثیرگذار بر غده هیپوفیز مثل بیماری کوشینگ میتوانند خونریزی غیر معمول ایجاد کنند.
• عفونت
عفونتهای واگیردار جنسی مثل سوزاک یا کلامیدیا میتوانند باعث شوند تا بافت گردن رحم ملتهب شده و به آسانی دچار خونریزی شود.
• تومور
تومورهای تخمدان به ویژه آنهایی که استروژن تولید میکنند میتوانند خونریزی غیر نرمال ایجاد کنند. اگرچه مورد نادری است خونریزی غیر نرمال میتواند یک علامت سرطان دهانه رحم (سرطان سرویکال) یا سرطان اندومتریال باشد.
در زنان دچار بینظمی شدید عادت ماهانه تشخیص تفاوت میان خونریزی بینظم و عادت ماهانه نرمال ممکن است کار مشکلی باشد. هر زنی که عادت ماهانه وی از الگویی قابل پیشبینی تبعیت نمیکند باید با پزشک مشورت نماید.
چه هنگامی به متخصص زنان مراجعه کنیم
لکهبینی خفیف در وسط چرخه عادت ماهانه معمولاً مضر نیست، به ویژه اگر این لکهبینی هر ماه در زمان مشابهی تکرار شود.
به هر حال این موضوع مهم است که مردم در مورد هر نوع خونریزی غیر معمول با متخصص زنان مشورت کنند، به ویژه اگر علایم دیگری با آن همراه باشد. تهیه لیست، شامل زمان معمول بروز و مدت زمان ادامه آن، میتواند به پزشک در شناسایی علت کمک کند.
زنان در صورت مواجهه با موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنند:
• تغییر الگوی معمول خونریزی، برای مثال، پریودهای دارای فاصله کمتر از 21 روز یا بیشتر از 35 روز
• خونریزی بسیار سنگینتر یا سبکتر از معمول
• خونریزی بیش از حد مثل خیس شدن یک تامپون یا نوار بهداشتی هر دو ساعت یک بار یا خارج شدن لخته خون بزرگ
• علایم اضافی مثل پریودهای دردناک، دشواری برای باردار شدن، درد لگن در طول سکس یا پس از آن، تنگی نفس، سبکی سر، سرگیجه یا درد قفسه سینه
• خونریزی پس از یائسگی
در صورت مواجه شدن با موارد زیر زن باید بلافاصله تحت مراقبت پزشکی قرار گیرد:
• تست بارداری مثبت بوده یا باور بر آن باشد که زن باردار است
• خونریزی بیش از حد سنگین بوده هر ساعت یک نوار بهداشتی بزرگ یا تامپون خیس شود
• زن دچار تب یا دیگر علایم مرتبط به عفونت شود
• زن دچار یک اختلال خونریزی دهنده باشد و دچار خونریزی شدید شود که متوقف نمیگردد
خونریزی بین پریودها عمومیت داشته و 9 تا 14 درصد زنان در فاصله بین اولین قاعدگی و یائسگی دچار آن میشوند.
در حالی که خونریزی تخمکگذاری علت شایع خونریزی بین پریودها است به شکل بالقوه این تنها علت نیست. بنابراین این موضوع اهمیت دارد که در صورت وجود هر گونه علایم آزاردهنده برای پایش خونریزی زنان به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند.
چون چرخه عادت ماهانه در هر زنی مشخصات خاص خود را دارد، زنان باید این چرخه را برای تعیین مشخصات آن پیگیری کنند. اطلاعات به دست آمده اغلب به پزشک در مورد اینکه خونریزی تخمکگذاری یا چیز دیگری عامل خونریزی است، کمک میکند.