وقتی موضوع الکل و باروری در میان باشد، تمرکز اغلب به طور کامل متوجه زنان است.
ما با اثرات مضر نوشیدن الکل در هنگام بارداری آشناییم اما در مورد این اثرات در زمان پیش از بارداری چطور؟ و نیز الکل بر باروری در مردان چه تأثیری دارد؟ آیا تأثیر بزرگی است؟ آیا باید در این مورد نگران بود؟ جواب، مثبت است.
الکل، حتی در مقادیر کم و متوسط می‌تواند بر سلامت جنسی مردم تأثیر منفی داشته باشد. الکل می‌تواند هم در مردان و هم در زنان به ناباروری منجر شود.
مصرف چه مقدار الکل بر اسپرم و باروری مردان تأثیر منفی می‌گذارد؟
مصرف الکل در سراسر جهان شایع است اما مصرف سنگین الکل دارای اثرات بد متعددی بر سلامت است.
مصرف الکل بیش از حد در طول یک هفته می‌تواند میزان تستوسترون را کاهش داده و بر تعداد اسپرم تأثیر منفی بگذارد.
الکل چگونه بر اسپرم و باروری در مردان تأثیر می‌گذارد
الکل می‌تواند از طریق دگرگون کردن تعداد، اندازه، شکل و حرکت‌پذیری اسپرم بر باروری مردان تأثیر منفی بگذارد.
در مردان مصرف سنگین الکل از طرق زیر بر باروری مردان تأثیر منفی می‌گذارد:
• کاهش سطح تستوسترون، هورمون محرک فولیکول، و هورمون لوتینیزه کننده و بالا بردن سطح استروژن، که باعث کاهش تولید اسپرم می‌شود
• کوچک کردن بیضه‌ها، که می‌تواند به ناتوانی (اختلال نعوظ) یا ناباروری منجر گردد
• تغییر رهش گونادوتروپین که بر تولید اسپرم تأثیر منفی دارد
• ایجاد انزال زودرس یا کاهش میزان انزال
• تغییر شکل، اندازه و حرکت سالم اسپرم
ترکیب مواد مخدر مثل ماری‌جوانا یا داروهای مخدر با الکل نیز باعث کاهش میزان باروری می‌شود. به علاوه، بیماری کبد ایجاد شده بر اثر مصرف افراطی الکل می‌تواند کیفیت اسپرم را تغییر دهد.
به علاوه مطالعات جدید بر روی حیوانات و انسان نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض اثرات الکل در دوران اولیه رشد و دوره‌های بعدی زندگی به ایجاد تغییراتی در DNA منجر می‌شود. این موضوع به نوبه خود می‌تواند به اختلال مصرف الکل و دیگر مشکلات وراثتی سلامت منجر شود. به هر حال برای تأیید ارتباطات مزبور به تحقیق بیشتری نیاز است.
اثرات الکل بر روی تعداد اسپرم قابل معکوس شدن است.
خبر خوب قابل معکوس شدن روند مزبور است. یک مطالعه نشان داده است که در صورت توقف مصرف الکل سه ماه طول می‌کشد تا تولید اسپرم به سطح سالم خود برگردد.
الکل چگونه بر باروری در زنان تأثیر منفی می‌گذارد
الکل می‌تواند باعث کاهش شانس بارداری شود.
بر مبنای یک مطالعه اخیر، مصرف سنگین و منظم الکل می‌تواند از طرق زیر میزان باروری در زنان را کاهش دهد:
• مختل کردن چرخه عادت ماهانه و تخمک‌گذاری به ترتیب باعث ایجاد تغییراتی در عملکرد تخمدان به نام آمنوره و عدم تخمک‌گذاری می‌شود
• تغییر سطح هورمون تستوسترون، استرادیول و هورمون لوتینزه کننده
• ایجاد هیپرپرولاکتینمیا (هیپرپرولاکتینمی) یا بالا رفتن میزان هورمون پرولاکتین در خون
مطالعات همچنین مضر بودن مصرف الکل در بارداری را تأیید کرده‌اند. اختلالات طیف جنینی الکل یک مثال از عوارض جانبی است.
چگونه باروری را در مردان تقویت کنیم
داشتن سبک زندگی سالم بخشی حیاتی از تقویت باروری است. زیاده‌روی در نوشخواری، استرس، اضطراب، اضافه وزن، و مصرف دخانیات همگی بر سلامت و باروری مردان تأثیر منفی دارند.
یک مطالعه اخیر پی برده است که افراد دارای تغذیه سالم بر مبنای رژیم غذایی دارای اسپرم باکیفیت‌تری بوده‌اند. این موضوع به ویژه در مورد افراد برخوردار از تغذیه بر مبنای میوه، سبزیجات، غذاهای دریایی و غلات سالم مصداق دارد.
نکاتی برای افزایش باروری مردان
• ورزش منظم برای تقویت سطح تستوسترون
• مدیریت استرس برای پایین نگه داشتن سطح کورتیزول
• داشتن عادات خوب برای خواب
• مشورت در مورد نیازهای غذایی خود با پزشک برای پی بردن به اینکه آیا در مورد ویتامین‌ها کمبودی وجود دارد.
سبک زندگی، داروها، و اختلالات هورمونی یا ژنیتیک همگی می‌توانند در باروری نقش داشته باشند. به طور معمول، آنالیز هورمون‌های مردانه و آنالیز منی می‌تواند به شناسایی مشکلات زیربنایی کمک کند.
اگر شخص مدت زمانی در صدد ایجاد خانواده بوده باشد یا تازه به چنین تصمیمی رسیده باشد، هیچ زمانی مثل حالا برای ایجاد سبک زندگی سالم زمان مناسبی نیست.
مردم می‌توانند به واسطه موارد زیر یک شروع سالم داشته باشند:
• مدیریت وزن خود
• دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم
• پرداختن به یک برنامه ورزشی روتین و منظم
• تمرین مراقبت از خود
• ترک سیگار و پرنوشی
• مدیریت هر گونه اختلالات مزمن، مثل دیابت، فشار خون بالا، آسم، یا دیگر بیماری‌ها
افراد باید در صورت وجود نگرانی در مورد هر گونه مشکل خاصی در ناباروری به پزشک مراجعه کنند. آنان باید پیش از هر گونه اقدام به مصرف مکمل‌ها یا ویتامین‌های غیر نسخه‌ای با پزشک مشورت کنند.