همان طور که می‌دانید دوران بارداری زنان مرحله بسیار ظریفی است. به ویژه، هفته‌های انتهایی این دوران که به وقت زایمان نزدیک می‌شود، بسیار مهم‌تر خواهد بود. در واقع، در این مراحل از دوران بارداری، خطر جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان وجود دارد. پس، یادتان باشد که اگر دکتر معالج شما در این مورد سخن گفته است، باید به دنبال کسب اطلاعات بیشتر جهت جلوگیری از بروز عوارض ناشی از جدا شدن جفت از دیواره رحم خود در دوران بارداری باشید، چون ممکن است بی‌دقتی در چنین مواقعی، عوارض جبران ناپذیری را بر روی سلامت خود شما و جنین داخل رحمتان بگذارد. خواندن مقاله زیر می‌تواند ایده خوبی برای افزایش اطلاعات شما در این مورد باشد.
چه عواملی باعث جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم می‌شود؟
در ابتدا، لازم است به یاد داشته باشید که جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم قبل از تاریخ مقرر زایمان، در بدن زنان حامله‌ای بسیار خطرناک است. این در حالی است که جدا شدن نسبی و یا کامل جفت از دیواره رحم زنان باردار در هنگام زایمان با برنامه‌ریزی قبلی انجام گرفته و زیاد خطرناک نیست. همانطور که می‌دانید وظیفه ارگان جفت در طول دوران بارداری زنان رشد و توسعه مناسب جنین داخل رحم مادر است. در واقع، این عضو به انتقال اکسیژن به بدن جنین و تغذیه و رشد او کمک کرده و تا زمان زایمان، از کودک داخل رحم مادر باردار پشتیبانی می کند. بنابراین، می توان ادعا کرد که جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم مادر باردار می‌تواند برای خود او و جنین داخل رحمش تهدید بزرگی به شمار آید. اگرچه این عارضه بسیار نادر است، اما مادران جوان و بی تجربه باید توجه داشته باشند که در هنگام بروز چنین وضعیتی، بلافاصله به یک پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنند. در نهایت، فراموش نکنید که جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان در طی سه ماهه سوم از دوران بارداری بیشتر اتفاق می‌افتد. البته، بیشتر این افراد پس از هفته 20 از دوران بارداری در معرض خطر جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم خود قرار دارند.
علل جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم چیست؟
یادتان باشد که جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان باردار می‌تواند به دلایل بسیاری اتفاق بیافتد. به همین علت، آشکار نمودن علت بروز این عارضه توسط پزشکان متخصص زنان و زایمان کمی دشوار است. با این حال، برخی از علل احتمالی که سبب جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان باردار می شود، عبارتند از:
• ترومای شکم (آسیب دیدن این ناحیه از بدن زن حامله، سقوط کردن از بلندی و یا بروز حوادث مختلف برای مادر باردار)
• تخلیه سریع و ناگهانی مایع آمنیوتیک از کیسه آب مادر باردار (مایعی که در داخل کیسه آب برای محافظت از جنین داخل رحم وجود دارد)
چه عواملی باعث افزایش خطر جداشدن جفت از دیواره رحم می‌شود؟
خطرات جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان حامله می‌تواند با عوامل مختلفی افزایش یابد. این عوامل عبارتند از: همانطور که می‌دانید مشکل بالا رفتن فشار خون در زنان یک بیماری طولانی مدت و بسیار شایع است، که می‌تواند به علل مختلف در دوران بارداری هر زنی رخ دهد. بنابراین، یادتان باشد که اگر فشار خون شما هم در دوران بارداری بالا رفت، شما بیشتر از سایر خانم‌های باردار در معرض خطر جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم قرار دارید. همچنین، اگر شما در حاملگی‌های قبلی خود سابقه جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم را داشتید، در بارداری‌های بعدی هم احتمال بروز این مشکل در بدنتان بسیار زیاد خواهد بود. با این حال، مهم‌ترین عوامل افزایش دهنده خطر جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان باردار عبارتند از:
• سیگار کشیدن زنان قبل و در حین حاملگی
• استفاده زنان از کوکائین در دوران بارداری خود
Thrombophilias • و یا مبتلا شدن زنان باردار به اختلالات لخته شدن خون
علاوه بر عوامل ذکر شده، وجود جنین‌های متعدد در رحم زنان باردار هم می‌تواند باعث جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم این افراد شود، مخصوصا اگر مادر در طی مدت کوتاهی بعد از تولد اولین نوزاد خود، دوباره دو قلوها و یا چند قلو حامله شود. همچنین زنانی که در سن بالاتر از 40 سالگی باردار می‌شوند، بیشتر از دیگر زنان باردار در معرض خطر جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم خود قرار دارند.
علائم جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم :
به یاد داشته باشید که علائم جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان حامله می‌تواند به تدریج افزایش یافته و یا به طور ناگهانی مشاهده شود.
علائم معمول در هنگام بروز این عارضه در بدن زنان باردار عبارتند از:
• بروز درد شکم در زنان باردار
• بروز خونریزی واژینالی در زنان باردار
• ایجاد کمر درد در زنان باردار
• سریع شدن و شدت یافتن انقباضات رحمی در زنان حامله
• بروز حساسیت و احساس درد در هنگام لمس رحم و یا سخت شدن عضلات این ناحیه از بدن زنان باردار
توجه داشته باشید که اگر شما هم، هر یک از علائم و نشانه‌های جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم را که در بالا عنوان شد، در بدن خود احساس کردید، بلافاصله باید به دنبال کمک‌های فوری پزشکی باشید. همچنین، فراموش نکنید که برخی از زنان باردار ممکن است هیچ دردی را در ناحیه شکم خود احساس نکنند .با این حال، خونریزی در حد متوسط از واژن زنان باردار یک عامل هشداردهنده خواهد بود. در چنین شرایطی، سرعت عمل در مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان می‌تواند برای حفظ سلامت مادر باردار و جنین داخل رحم او بسیار مفید باشد. در نهایت، دقت کنید که اگر جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان باردار با سرعت کندتری رخ دهد، ممکن است خونریزی از مهبل (واژن) به صورت پراکنده مشاهده گردد، که این حالت هم هشداردهنده است.
جدا شدن جفت از دیواره رحم چه عوارضی دارد؟
به خاطر داشته باشید که در موارد شدیدتر، جداشدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان باردار می‌تواند منجر به بروز عوارض بسیار خطرناکی در بدن خود مادر و جنین داخل رحم او گردد. در واقع، در چنین مواردی اکسیژن کافی به جنین داخل رحم نرسیده و این حالت هم می‌تواند باعث آسیب رسیدن به مغز او شود. همچنین، این عارضه می‌تواند مشکلات زیادی را در میزان رشد جنین، به دلیل کمبود تغذیه ایجاد کرده و باعث تولد زودرس این نوزادان شود.
البته بیشتر زنان حامله به علت از دست دادن خون زیاد ممکن است دچار شوک شدید شوند، زیرا در چنین شرایطی، خون مورد نیاز بدن تامین نشده و می‌تواند نارسایی ارگان‌های دیگر بدن را هم به دنبال داشته باشد. البته، در موارد شدیدتر هم ممکن است فرد نیاز به هیسترکتومی (برداشتن رحم به روش جراحی) پیدا کند، چون اگر خونریزی بدن زنان باردار همچنان پس از زایمان هم (به علت جدا شدن زودرس جفت) ادامه یابد، تهدیدی جدی برای زندگی او محسوب می‌شود. علاوه بر این موارد، به عنوان یک خانم باردار این نکته مهم را هم به خاطر داشته باشید که در موارد شدیدتر و البته بسیار نادر، جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان باردار می‌تواند منجر به مرگ مادر و جنین داخل رحم او شود.
روش تشخیص جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان باردار:
در چنین مواردی، دکتر متخصص زنان و زایمان ممکن است چند آزمایش برای تایید علت بروز درد شکم، خونریزی از واژن و یا دیگر علائم دیگر به وجود آمده در بدن زنان حامله توصیه کند، که مهم‌ترین این روش‌های تشخیص آن‌ها عبارتند از:
1. معاینه فیزیکی زنان باردار:
معمولا در مراحل اولیه مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان، او یک معاینه فیزیکی دقیق برای بررسی وضعیت رحم زن حامله انجام می‌دهد، تا بتواند علت بروز درد و یا حساسیت به لمس رحم را در فرد تشخیص دهد. البته بروز علائم، خود نشان می‌دهد که این مشکل نیاز به توجه فوری پزشک دارد.
2. سونوگرافی از شکم زنان باردار:
زمانی که زن بارداری به جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم خود شک کرده و به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه می‌کند، ممکن است دکتر برای تشخیص این بیماری، از روش سونوگرافی کمک بگیرد. اگر عارضه با این روش تشخیص داده شد، او برای زن حامله انجام آزمایش‌های بعدی را جهت مشخص نمودن مشکلات دیگر توصیه خواهد کرد.
معمولا در موارد شدیدتر، دکتر متخصص زنان و زایمان به بررسی اندام‌های تناسلی زن حامله پرداخته و از سونوگرافی استفاده می‌کند.
3. آزمایش خون از مادر باردار:
یادتان باشد که در هنگام بروز خونریزی شدید از بدن زنان حامله، دکتر متخصص زنان و زایمان ممکن است برای شمارش دقیق سلول‌های خونی (CBC) و پلاکت‌های او، آزمایش خون را در مرحله اول توصیه کند، چون در چنین شرایطی، خطر از دست رفتن پلاکت‌های خون به شدت افزایش می‌یابد. علاوه بر این موارد، انجام آزمایش خون می‌تواند در صورت مبتلا بودن فرد باردار به کم خونی، آن را هم مشخص کند. لازم است بدانید که بروز مشکل کم خونی در بدن زنان باردار می‌تواند در اثر از دست دادن خون زیاد به دلیل خونریزی سنگین، با جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم این افراد اتفاق افتد.
4. استفاده از مانیتورینگ برای اندازه‌گیری دقیق ضربان قلب جنین داخل رحم زنان باردار:
یادتان باشد که استفاده از دستگاه مانیتورینگ در هنگام جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان باردار می‌تواند وضعیت سلامت جنین داخل رحم را اعلام کند.
روش درمان جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان باردار:
به خاطر داشته باشید که روش درمان عارضه جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان باردار می‌تواند به شدت بیماری این افراد بستگی داشته باشد. البته در بیشتر موارد، به تاریخ زایمان و سلامت جنین نیز بستگی دارد. در هر صورت، فراموش نکنید که امکان نصب دوباره جفت در دیواره رحم وجود ندارد!
اگر عوارض جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان حامله شدید نباشد، ممکن است فرد نیازی به بستری شدن در بیمارستان پیدا نکند. اما اگر زنی که با این مشکل مواجه شده باشد، قبلا تجربه زایمان زودرس را داشته باشد، ممکن است نیاز به مصرف داروهایی جهت متوقف کردن این مشکل در بدن خود باشد. البته، بیشتر دکترهای متخصص زنان و زایمان در چنین مواردی داروهایی را به بیماران باردار خود تجویز می کنند که به رشد مناسب جنین داخل رحم این افراد و باز شدن ریه های آن‌ها کمک کند. این روش برای درمان مشکل زنانی که نیاز به انجام زایمان زودرس دارند، بسیار مفید خواهد بود.
ولی اگر شرایط بدنی زن حامله بر اثر جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم بسیار بد باشد، نیاز به بستری شدن در بیمارستان خواهد داشت. فراموش نکنید که این کار پزشکان، برای بررسی وضعیت سلامت جنین ضروری است.
همچنین در موارد شدیدتر که شرایط بدنی مادر بسیار وخیم باشد، انجام زایمان زودرس برای تولد نوزاد الزامی خواهد بود. در اغلب موارد، دکتر متخصص زنان و زایمان ممکن است عمل سزارین را برای تولد نوزاد توصیه کند. اما یادتان باشد که اگر علائم جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم را نزدیک به موعد مقرر زایمان خود به صورت خفیف تجربه می‌کنید، با رعایت برخی موارد، انجام نکات بهداشتی و استراحت نمودن مطلق انجام زایمان طبیعی هم برای شما امکان پذیرخواهد بود.
فراموش نکنید بیشتر زنانی که در معرض خطر جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم قرار می‌گیرند، ممکن است به دریافت خون نیاز پیدا کنند، چون با خونریزی کردن، خون بیشتری را از دست داده‌اند.
روش جلوگیری از جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان باردار:
به یاد داشته باشید که هیچ راهی برای جلوگیری از جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم زنان باردار وجود ندارد. اما شما می‌توانید با انجام برخی اقدامات، خطر ابتلا به این عارضه را به میزان قابل توجهی کاهش دهید. مهم‌ترین این اقدامات عبارتند از:
• در مرحله اول، برای جلوگیری از جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم خود بهتر است فشار خون بدنتان را به صورت مرتب چک کرده و در اندازه طبیعی نگه دارید. اگر به عنوان یک زن باردار از مشکل فشار خون بالا رنج می‌برید، بهتر است قبل از حامله شدن با دکتر معالج خود در مورد راه های کنترل آن صحبت کرده و با برنامه‌ریزی دقیق، باردار شوید.
• همچنین از استعمال سیگار در دوران بارداری خود جدا اجتناب کنید.
• اگر شما هم سابقه جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم را دارید، با دکتر معالج خود در این‌باره صحبت کرده و هر گونه خطرات بهداشتی را کنترل نمایید.