بریدگی و پارگی خفیف واژن شایع است و اغلب هنگامی بروز میکند که شخص در حال زدودن موی بدن بوده یا درگیر مقاربت جنسی بوده است. زنان دچار برخی اختلالات هورمونی، پوستی، و سیستم ایمنی بیشتر محتمل است که دچار بریدگی یا پارگی واژن شوند.
زخمهای کوچک واژن معمولاً بیضررند، اما میتوانند باعث درد خفیف و ناراحتی برای یکی دو روز شوند. این درد و ناراحتی مشخصاً خود را در هنگام ادرار کردن و حمام یا دوش گرفتن نشان میدهند. برخی پارگیها یا بریدگیهای خفیف نیز ممکن است برای مدت کوتاهی خونریزی کنند.
پارگیها یا بریدگیهای شدیدتر به ویژه انواع عمقی آنها، مواردی که خونریزی در آنها ادامه پیدا میکند؛ یا علیرغم مراقبت شخصی بهبود نمییابند ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشند.
فعالیت جنسی
فعالیت جنسی یک علت شایع پارگیهای واژن است. آلت تناسلی مرد، انگشت، یا هر شیء دیگری که وارد واژن شود میتواند به بافت حساس آن آسیب برساند.
به دنبال فعالیت جنسی مسبب پارگی واژن، شخص ممکن است در عین حال دچار کبودی در ناحیه لگن و زخمهای واژن شود که برای چند روزی ادامه پیدا میکنند.
عواملی که ممکن است احتمال پارگیهای واژن در طول فعالیت جنسی را افزایش دهند شامل موارد زیر است:
• به زور فرو بردن چیزی به داخل واژن
• خشکی واژن
• اتروفی واژن، اختلالی که در آن بافتهای واژن خشکتر و نازکتر شده و انعطافپذیری آنها کاهش مییابد
• زخم واژن یا آسیبدیدگی بافت آن برای مثال بر اثر جراحی، درمان اشعه ناحیه لگن یا ناهنجاریهای مادرزادی
• برخی اختلالات پوستی مثل اگزما، لایکن پلانوس (لیکن پلان) یا پسوریازیس
• بعضی داروها شامل کورتیکوستروئیدها
موزدایی
تراشیدن موی ناحیه تناسلی با تیغ یک علت شایع دیگر بریدگیها یا پارگیهای واژن است. استفاده از موم موزُدا نیز میتواند پارگیها یا بریدگیهای مشهودی ایجاد کند.
در حدود 25 درصد مردم در هنگام موزدایی ناحیه زهاری خود را مجروح میکنند. مردم دچار اختلالات پوستی در این مورد آسیبپذیرتر هستند.
در کنار بریدگیها یا پارگیهای بزرگتر، تمامی اشکال موزدایی میتوانند باعث ایجاد زخمهای میکروسکوپی شوند. این زخمهای کوچک کماکان به قدری بزرگ هستند که امکان ورود اجرام را به بدن ایجاد کنند، به طوری که آنها باعث افزایش خطر بروز عفونت پوست میشوند.
وضع حمل واژینال
وضع حمل واژینال میتواند باعث ایجاد پارگیها و بریدگیهای شدید در واژن شود. 53 تا 79 درصد زنانی که از راه واژن زایمان میکنند دچار پارگیهای واژنی میشوند.
بریدگیها یا پارگیهای ناشی از وضع حمل واژینال میتواند دردناک بوده و راه رفتن یا نشستن را تا چند روز برای زنان دشوار کند. بریدگیهای شدیدتر میتوانند با درد شدید همراه بوده و خونریزی کنند. پرینیوم، یا فضای بین مقعد و مادگی نیز به طور معمول برای چند هفته متورم و زخمی باقی میماند.
درمان بریدگی و پارگی واژن
بریدگی و پارگی واژن حائل پوست را خدشهدار میکند، که این ورود به داخل بدن و ایجاد عفونت را برای اجرام بیماریزا راحتتر مینماید. تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه اطراف زخم میتواند از عفونت پوست پیشگیری کند.
برخی پیشنهادهای کلی برای درمان بریدگی و پارگی واژن شامل موارد زیر است:
• شستشوی دستها با صابون و آب روان به مدت 15 تا 30 ثانیه پیش از لمس زخم
• شستشوی روزانه ناحیه آسیبدیده با آب گرم و صابون یا پاک کننده ملایم و غیر معطر
• اطمینان از خشک بودن کامل ناحیه آسیب دیده پیش از لباس پوشیدن
• اجتناب از خیس کردن ناحیه آسیب دیده
• استفاده از سرمادرمانی برای کاهش التهاب و ناراحتی ناحیه آسیب دیده
• اجتناب از گذاشتن دستمال توالت در قسمت دچار زخم
• استفاده از بالش در صورت ناراحت کننده بوده نشستن
• اجتناب از استفاده از محصولات داخل واژن
• اجتناب از استفاده از محصولات قوی و معطر که ممکن است با pH اسیدی واژن تداخل ایجاد کنند
در هنگام التیام بریدگی و پارگی واژن زنان ممکن است پرداختن به فعالیت جنسی واژنی را کنار بگذارند. پوشیدن لباسهای زیر راحت از جنس مواد طبیعی نخی برای چند روز در این مورد کمک کننده خواهد بود.
پیشگیری از بریدگی و پارگی واژن
همیشه اوقات اجتناب از بریدگی و پارگی واژن امکانپذیر نیست. به هر حال، بسته به علت، شخص میتواند قدمهایی را برای کاهش خطر زخم واژن بردارد.
در صورت استفاده از کاندوم نباید از روغن معدنی، روغن بچه یا ژل نفتی به عنوان لوبریکانت استفاده کنند زیرا این مواد میتوانند باعث آسیب دیدن کاندوم شوند.
مقاربت جنسی منظم میتواند بافت واژن را منعطف و قوی نگه دارد که این میتواند احتمال بروز بریدگی و پارگی واژن را کاهش دهد.
موزدایی
برای پیشگیری از بریدگی پیشنهاد میشود:
• مانع بروز حواس پرتی شوید و اجازه ندهید ذهن در زمان اصلاح از تمرکز بر موضوع خارج شود
• پیش از اصلاح مو ناحیه اصلاح را خیس کنید
• از تیغ اصلاح تمیز و تازه استفاده کنید
• پس از هر بار تراش تیغ را تمیز کنید
• مو را در راستای خواب مو اصلاح کنید
• در زمان اصلاح یا پیرایش ناحیه سر پا بایستید و از دراز کشیدن خودداری کنید
• تیغ را در محیط خنک و خشک نگهداری کنید
• تیغهای چند بار مصرف را پس از چند بار استفاده دور بیندازید
• در مورد اصلاح نواحی دچار آکنه با اسکار با دقت مضاعف عمل کنید
نکات زیر میتواند به پیشگیری از پارگی واژینال در زمان موزدایی کمک کند:
• مطمئن شوید که ناحیه تمیز، خشک و عاری از مواد محرک یا زخم است
• موم را در راستای رویش مو بمالید و موزدایی را در راستای مخالف خواب مو انجام دهید
• پوست را در زمان مالیدن و زدودن موم محکم بگیرید
چه هنگامی به متخصص زنان مراجعه کنیم
بریدگیها و پارگیهای واژن کوچک معمولاً بیضرر هستند و عموماً به سرعت و بدون درمان بهبود مییابند. به هر جهت، بریدگی و پارگی واژن شدیدتر میتواند به ایجاد عوارضی مثل کاهش قابل توجه خون و عفونت منجر شوند.
در مواردی که بریدگی و پارگی واژن واژن دارای مشخصات زیر باشد باید به متخصص زنان مراجعه کرد:
• خونریزی زیاد یا عدم توقف خونریزی پس از 10 دقیقه فشردن محکم ناحیه دچار خونریزی
• عمیق، بزرگ یا متعدد بودن نقاط خونریزی
• در صورت زمخت بودن حاشیه زخم
• در صورت عدم التیام جراحت در طول چند روز
• در صورت بدتر شدن زخم
• در صورتی که جراحت عامل نگرانی یا استرس شده باشد
در صورت بروز هر یک از علایم زیر در مورد بریدگی و پارگی واژن مردم باید بلافاصله به دکتر مراجعه کنند:
• تب یا لرز
• ترشح تغییر رنگ داده یا بدبو
• احساس کلی ناخوشی
• بیحسی یا مور مور
• احساس غش کردن یا از دست دادن هوشیاری
زنانی که مکرراً دچار بریدگی و پارگی واژن دردناک یا بزرگ میشوند باید با پزشک زنان برای بحث در مورد علایم و شناسایی اختلالات زیربنایی مشورت کنند.
تعرض جنسی، آزار جنسی یا تجاوز میتواند سبب بریدگی و پارگی واژن با شدتهای متفاوت شود.
زنانی که خشونت جنسی را تجربه کردهاند باید در اولین فرصت ممکن به پزشک زنان یا بخش اورژانس مراجعه کنند.
بریدگی و پارگی واژن ممکن است در موقع موزدایی از ناحیه تناسلی و فعالیت جنسی بروز کند. وضع حمل واژینال در طول زایمان نیز میتواند باعث ایجاد زخمهایی در بافتهای داخل و اطراف واژن شود.
تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه آسیب دیده میتواند به التیام جراحت و پیشگیری از عفونت کمک کند.
بریدگی و پارگی واژن قابل توجهتر ممکن است نیاز به مراقبت پزشکی داشته باشند.