کیست واژینال ؛ انواع، علائم و درمان
کیست توده ای کیسه مانند پر از هوا، مایع، یا مواد دیگر می باشد. در اغلب موارد، کیست ها نه مضر هستند و نه درد ایجاد می کنند. اندازه آن ها نیز می تواند به اندازه یک پرتقال نیز برسند. این توده ها می توانند در هر جایی از بدن از جمله مهبل (واژن) ظاهر شوند.
کیست واژینال ممکن است ناشی از آسیب به واژن که از طریق زایمان، تومور خوش خیم در واژن یا وجود مایع ایجاد شده است، باشد.
کیست واژینال در انواع مختلفی رخ می دهد. این موارد عبارتند از:
کیست های غده بارتولین: این کیست های پر از مایع هستند که بر روی غدد بارتولین تشکیل می شوند. این غدد در هر دو طرف دهانه واژن قرار دارند. غدد بارتولین باعث ایجاد مایعی می شوند که لب های بیرونی واژن را مرطوب و روان می کند.
کیست های ورودی: به طور معمول، این شکل از کیست در قسمت پایینی دیواره واژن ایجاد می شود. این شکل از کیست ها بسیار کوچک هستند. آنها همچنین یکی از رایج ترین انواع کیست هستند که می توانند در مهبل (واژن) ایجاد شوند. کیست های ورودی ممکن است از آسیب وارد شده در هنگام زایمان یا جراحی ناشی شوند.
کیست های مولرین: این کیست ها یکی از انواع رایج کیست در این ناحیه می باشد که در نتیجه تجمع مایع بعد از تولد نوزاد در بدن ایجاد می شود. آن ها می توانند در هر جایی از دیواره های واژن رشد کنند و اغلب حاوی مخاط هستند.
کیست های مجرای گارتنر: این کیست زمانی رخ می دهد که مجاری رشد جنین ناپدید نمی شود. این در حالی است که این مجرا باید به صورت طبیعی بعد از تولد نوزاد از بین برود. کانال های باقی مانده در طول زمان می توانند به کیست واژینال تبدیل شوند.
علل و عوامل خطر ایجاد کیست در واژن
کیست واژینال بیشتر زمانی رخ می دهد که یک کانال یا غده مسدود شود و مایع و مواد دیگر در آن جمع آوری شود. علت کیست واژن را معمولا نوع آن تعیین می کند. به عنوان مثال، آسیب به دیواره های واژن باعث ایجاد کیست های ورودی می شود.
به احتمال زیاد عوامل خطر برای ایجاد کیست های واژن به شرح زیر می باشند:
پاره شدن و آسیب دیدگی واژن در زمان زایمان طبیعی
جراحی در ناحیه مهبل که موجب آسیب به آن می شود.
عمل اپیزیوتومی (ایجاد برش کوچک بین واژن و مقعد در زمان زایمان برای باز شدن بیشتر واژن و تولد آسان تر نوزاد)
کیست غدد لنفاوی بارتولین هنگامی رخ می دهد که غده بارتولین توسط فلپ پوستی که آن را پوشش می دهد مسدود می شود. این انسداد باعث رشد بافت پر از مایع خواهد شد.
علائم کیست واژینال
کیست های واژینال به احتمال زیاد هیچ علائم قابل توجهی برای زنان ایجاد نمی کنند. اما بسته به اندازه و مکان شکل گیری آن ها، ممکن است با لمس این ناحیه توده را احساس کنید. اغلب موارد این عارضه، توسط متخصص زنان در طی یک بررسی معمول سالانه، کشف می شوند. اندازه کیست ممکن است ثابت بماند یا در طول زمان بزرگتر شود.
اکثر کیست ها دردناک نخواهند بود. با این حال، برخی از کیست های بزرگ ممکن است باعث ناراحتی در طول رابطه جنسی، پیاده روی، ورزش شدید و یا در زمان وارد کردن تامپون شوند. در صورتی که کیست آلوده شود، بیشترین خطر را برای بدن دارد. باکتری های طبیعی که در پوست زندگی می کنند یا باکتری های موجود در بیماری های منتقله از راه جنسی ممکن است باعث ایجاد عفونت در کیست واژن شده و در نهایت آن را به آبسه تبدیل کند.
عوارض کیست واژن
بیشترین و خطرناک ترین عارضه ای که از کیست ایجاد می شود، عفونی شدن آن و تبدیل شدنش به آبسه است. آبسه با کیست متفاوت است. آبسه مجموعه ای از چرک و مایع است که ممکن است درد و تورم داشته و قرمز نیز شود. اگر آبسه تحت این شرایط شکل بگیرد ممکن است لازم باشد برای درمان آن پزشک تخلیه را تجویز کند.
همان طور که گفتیم هم باکتری هایی که بر روی پوست زندگی می کنند و هم باکتری های ناشی از بیماری های منتقله از راه جنسی مانند کلامیدیا و گونوره می توانند باعث ایجاد کیست در آبسه شوند. در موارد دیگر، باکتری هایی که معمولا در روده ها یافت می شوند، مانند E. coli، می توانند به آبسه بارتولین منجر شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
به طور معمول معاینه سالانه، برای همه زنان بخشی از روند مراقبت های منظم جنسی می باشد. علاوه بر این معاینات، بررسی هر گونه توده ای در مهبل (واژن) برای اطمینان از خوش خیم بودن آن، ایده بسیار مفیدی است. اگر قبلا کیست در شما تشخیص داده شده و این کیست یا توده دچار درد و یا نشانه های عفونت شود، باید سریعا به متخصص زنان مراجعه کنید.
درمان کیست واژینال
برای درمان، یکی از گزینه های زیر ممکن است استفاده شود:
آنتی بیوتیک ها: معمولا اگر کیست واژن آلوده شود، یا در مواردی که آزمایش نشان می دهد، در کنار کیست عفونت منتقله از راه رابطه جنسی وجود داشته باشد از این درمان استفاده خواهد شد. اگر آبسه تشکیل شده است، ابتدا آبسه تخلیه شده و سپس از درمان با آنتی بیوتیک استفاده می شود.
مارسوپیالیزیشن: این روش غالبا برای کیست های تکراری یا آزار دهنده استفاده می شود. در این روش پزشک یک برش یا حفره روی کیست ایجاد میشود. این کار به تخلیه شدن مایعی که درون کیست وجود دارد کمک میکند. به مدت چند روز پس از عمل و برای جلوگیری از عود مجدد کیست و پیشگیری از تخلیه مجدد آن، یک کاتتر در محل کار گذاشته می شود.
جلوگیری از کیست واژینال
متاسفانه جلوگیری از ایجاد کیست در واژن کمی دشوار است. اما معمولا توصیه می شود برای جلوگیری از ایجاد این ضایعات اقدامات زیر انجام شود:
واژن و ناحیه تناسلی را تمیز نگه دارید.
از انتقال بیماری های مقاربتی با استفاده از کاندوم جلوگیری کنید.
عفونت های باکتریایی واژن را جدی گرفته و در اسرع وقت آن ها را درمان کنید.
لباس زیر خود را به صورت روزانه تعویض کنید.
سعی کنید از لباس های تهیه شده از جنس پنبه استفاده کنید. این لباس ها ضایعات را کمتر تحریک می کنند.