تخمک گذاری چیست؟
تخمک گذاری به زمانی گفته می‌شود که یک تخمک (یا در برخی موارد نادر بیشتر از یک تخمک) از تخمدان آزاد می‌شود و این زمان را «دوره باروری» در سیکل قاعدگی می‌نامند. هر ماه، یک تخمک در درون تخمدان شما به بلوغ می‌رسد. هنگامی که اندازه آن به حد معینی رسید، تخمک از تخمدان آزاد شده و درونِ لوله‌های فالوپ، به طرف رحم حرکت می‌کند. اینکه در هر بار کدام تخمدان، تخمک آزاد می‌کند نسبتاً نامشخص است. آنچه مشخص است این است که وظیفه تخمک گذاری در دوره‌های قاعدگی به صورت منظم و یکی در میان، بین تخمدان‌ها تقسیم نمی‌شود.
وضعیت تخمک گذاری تمامی روزها یکسان نیستند، آگاهی از روزهای تخمک گذاری کلید مشکل گشاست. زمان بندی برای آمیزش در سه یا چهار روز تخمک گذاری احتمال بارداریتان را به شکل قابل توجهی افزایش می دهد. در حقیقت، تنها در این روزهاست که می توانید باردار شوید، بنابراین آمیزش در هر روز دیگری فقط به منظور لذت بردن است. شش روش برای آگاهی از زمان تخمک گذاری وجود دارد، بنابراین در این روزها می توانید شانس تان را به حداکثر تاثیر برسانید.
شمارش روزها برای تعیین زمان تخمک گذاری
برای اکثر بانوان، تخمک گذاری در بین یک پریود تا پریود بعدی رخ می دهد. با توجه به اینکه چرخه پریود می‌تواند از 28 تا 35 روز متفاوت باشد، بنابراین کلید مشکل گشا یافتن چرخه مخصوص شماست. بنابراین برای چند ماه، تعداد روز های چرخه عادت ماهیانه خود را یادداشت کنید تا متوجه الگوی خاص خود شوید. یک چرخه از اولین روز عادت ماهیانه تان (روز اول) تا اولین روز پریود بعدی شماست. سپس زمان بین دو عادت ماهیانه خود را بیابید.
کوتاه ترین و بلند ترین چرخه قاعدگی خود را در نظر بگیرید. عدد ۱۸ را از کوتاه ترین چرخه قاعدگی خود کم کنید و آن را به عنوان اولین روز باروری یادداشت نمایید. سپس عدد ۱۱ را از بلند ترین چرخه قاعدگی خود کم کرده و آن را به عنوان آخرین روز بارداری در نظر بگیرید.
زمانی که دوره پریود بعدی شما آغاز می شود را در نظر بگیرید، سپس 12 تا 16 روز از آن کم کنید. این چند روز، همان محدوده زمانی است که احتمال تخمک گذاری شما در آن بسیار زیاد است. برای خانم هایی که یک دوره کامل آنها 28 روز طول می کشد، معمولا چهاردهمین روز، روز تخمک گذاری است. برای استفاده از این روش، شما باید بدانید که دوره کامل شما معمولا چند روز طول می کشد.
البته ممکن است، الگوی چرخه شما از ماهی به ماه دیگر کمی متفاوت باشد، بنابراین توجه به دیگر نشانه های تخمک گذاری نیز ضروری است.
توجه به افزایش دمای بدنی برای تعیین زمان تخمک گذاری
روش علمی‌ترِ یافتن روزهایی با حداکثر توان باروری، اندازه‌گیری منظم دمای بدنی است. دمای بدنی شما هنگام تخمک‌گذاری در پائین‌ترین حد خود خواهد بود و سپس در یک یا چند روز بعد از رخداد تخمک‌گذاری، دمای بدنی به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش خواهد یافت (در حدود نیم درجه). با اندازه گیری روزانه دمای بدنی خود، قبل از خروج از بستر متوجه دمای عادی بدن تان خواهید شد (دمای پایه بدنی BBT (basal body temperature) نیز خوانده می‌شود) با آگاهی از این دما به عنوان اندازه پایه دما، می‌توانید بر زمانی توجه کنید که دما کاهش یا افزایش می‌یابد و سپس از زمان تخمک گذاری خود آگاه شوید. طی چند ماه، در مشاهده الگوی چرخه های خود توانا خواهید شد و سپس می‌توانید زمان تخمک گذاری خود در آینده را پیش‌بینی کنید.
پس از تخمک گذاری، یک تا دو روز طول می کشد تا سطح هورمون پروژسترون به حدی برسد که دمای بدن شما را افزایش بدهد. اما از آنجا که تخمک تنها حداکثر 24 ساعت می تواند زنده بماند، هنگامی که دمای بدن افزایش پیدا می کند، دیگر برای باردار شدن خیلی دیر شده است،. به همین دلیل، کافی است که دمای بدن خود را برای چند ماه دقیقا زیر نظر گرفته و نموداری برای آن طراحی کنید تا بتوانید الگوی افزایش دما را تشخیص داده و زمان احتمالی تخمک گذاری خود را مشخص کنید. در این صورت می توانید به گونه ای برنامه ریزی کنید که دو تا سه روز پیش از موعد افزایش دمای بدن خود، آمیزش داشته باشید.
برای تعیین زمان تخمک گذاری به تغییرات رحم توجه کنید
این روش به معنای درک واقعی از وجود خودتان است. آیا می‌دانستید که دهانه رحم یعنی مسیر دهانه مانند بین رحم و واژن، طی چرخه عادت ماهیانه دگرگون شده و کمی حرکت می‌کند؟ در شروع عادت ماهیانه، دهانه رحم پائین، سخت و بسته است. هر چه زمان تخمک‌گذاری نزدیک می‌شود، هورمون‌ها باعث خواهند شد تا دهانه رحم عقب کشیده، نرم‌تر و کمی باز شود که به این علت، اسپرم قادر می‌شود، جهت خود را به سمت تخمک شنا کند. برخی از بانوان در احساس این دگرگونی‌ها، هنگام رخداد آن توانا هستند. برای آن بانوانی که این‌چنین با بدن خود هم‌آهنگ نیستند، یعنی اکثر خانمها، می‌توانید با بررسی روزانه از طریق داخل کردن دو انگشت داخل واژن، نموداری از یافته‌های خود را رسم کنید.
برای تعیین زمان تخمک گذاری به ترشحات واژنی توجه کنید
با اینکه ممکن است، ترشحات واژنی ناخوشایند و ناگوار باشند، اما می تواند داستانی را بگوید؛ یعنی قصه تخمک گذاری را بازگو کند. همان طوری که بدن تان خود را برای عادت ماهیانه، تخمک گذاری یا نگهداری از جنین آماده می کند، هورمون ها نیز در حال مسابقه هستند، در نتیجه رنگ و جنس ترشحات شما نیز تاثیر می پذیرند. درست پس از عادت ماهیانه، ترشحات بسیار کم خواهد بود یا به طورکل ترشحی نخواهید داشت. همان‌طوری که چرخه ادامه می یابد، مقدار ترشحات افزایش خواهد یافت و رنگ آن سفید یا ابری می شود. درست قبل از اینکه تخمک گذاری کنید، جنس ترشحات نازک‌تر، روشن‌تر و لیز شبیه به سفیده تخم مرغ خواهد شد. زمانی که تخمک گذاری کردید، دوباره این وضعیت دگرگون خواهد شد، یعنی برای برخی ها ناپدید گردیده و برای دیگران جنس آن زخیم‌تر می شود. اگر نموداری از این دگرگونی ها، همراه با دمای پایه بدنی و تاریخ های چرخه عادت ماهیانه خود داشته باشد، می توانید تصویر روشنی از زمان حرکت تخمک های خود به دست آورید. ترشحات وازنی در حالت طبیعی به عنوان یک سد محافظ عمل می‌کنند، اما در زمان اوج توانایی باردار شدن، این ترشحات به اسپرم اجازه می‌دهند تا از مجرای رحم عبور کرده و به سمت رحم بروند، سپس به طرف لوله های فالوپ حرکت کنند تا با تخمک شما برخورد نماید.
توجه به انقباضات بدن برای تعیین زمان تخمک گذاری
در حقیقت تنها حدود 20 درصد از بانوان می توانند زمان تخمک‌گذاری خود را احساس کنند. همان طوری که تخمدان‌ها تخمک خود را رها می کنند، احساس انقباضی ملایم مانند درد یا یک سری از ضربه های دردناک، در یک سمت بدن احساس می شود. این درد mittelschmerz نامیده می‌شود که واژه آلمانی برای درد میانی (middle pain) است. اگر هنگام تخمک‌گذاری این درد را احساس کردید، دیگر پیام روشن‌تری برای فرارسیدن زمان تخمک گذاری وجود ندارد. این احساس ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.
تعیین زمان تخمک گذاری به وسیله نشانگر تخمک گذاری (کیت های تخمک گذاری)
این ساده ترین روش برای یافتن زمان صحیح باروری بوده و البته گران‌ترین آنها نیز است. مشابه با آزمایش نشانگر ادراری بارداری، ابزار نشانگر تخمک‌گذاری، اندازه هورمون‌ها در ادرار را اندازه گیری می‌کند. این تست‌ها که معمولا در داروخانه‌ها موجود بوده و بدون نسخه نیز به فروش می‌رسند، افزایش هورمون LH (luteinizing hormone) را که دقیقا قبل از تخمک گذاری رخ می‌دهد، در ادرار شما تشخیص می‌دهند. بنابراین تنها کافیست که فقط بر این نشانگر ادرار کرده و منتظر جواب آزمایش بمانید.
نگهداری و توجه به نمودارها، دمای بدنی و ادرار بر نشانگر به شما این اطمینان را می‌دهد که در موثرترین زمان آمیزش آنرا اجرا کنید، اما قبل از اجرای آن تلاش کنید تا خاطره ای دل انگیز را نیز ایجاد کنید. زیرا این روز بهترین روز درمیان روزهاست، غذای مورد علاقه همسرتان را تهیه کرده، لباس زیبایی به تن کرده و از بهترین روز خود لذت وافر را ببرید! افزون براین به یاد بسپارید، این گفته قدیمی کاملا نابجاست که آمیزش در تمامی روزهای تخمک‌گذاری تعداد اسپرم را کاهش می‌دهد، حقیقت درست عکس آن است، تا جایی که می‌توانید تلاش کرده تا حداقل از میان میلیون‌ها شناگر، یکی به هدف اثابت کند.
چرا روند باردار شدن در برخی از زنان دشوار است؟
متاسفانه، این یک واقعیت است که امروزه تغییر در شیوه زندگی زوجین وجود استرس بالا در بدن، ازدواج در سنین بالا و استفاده از رژیم غذایی نامتناسب باعث شده است تا بسیاری از زوج ها تجربه بدی از باردار نشدن خود داشته و از زندگی و داشتن فرزند در اوایل زندگی خود ناامید شوند. برخی دلایل بیولوژیکی در بدن زنان و مردان وجود دارد که ممکن است سبب ناباروری آن ها شده و این افراد را از نعمت پدر و مادر شدن باز دارد.
مهم ترین مشکلات زنانگی که باعث ناباروری در زنان می شود :
• قاعدگی نامنظم
• فقدان دوره های قاعدگی
• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• عدم تعادل هورمونی در بدن زنان
• بیماری التهابی لگنی در زنانPID
• سن بالاتر از 30 سالگی در زنان
• وجود اختلالات تیروئیدی
• مسدود شدن لوله های فالوپ زنان
• داشتن سابقه سقط جنین در زنان
مهم ترین مشکلاتی که باعث ناباروری مردان می شود :
• پایین بودن کمیت و کیفیت اسپرم ها در مردان
• وجود اختلال در نعوظ (ED) مردان
• وجود سن بالاتر از 30 سالگی در مردان
• وجود استرس و یا تنش روانی طولانی مدت در بدن مردان
• ابتلا به بیماری های مقاربتی (STD)
• صدمه دیدن اندام های جنسی در مردان