دردهای شکمی در سنین بلوغ، باروری و دوران یائسگی فقط مربوط به احشای درون شکم نیست و باید با دقت بیشتری بررسی شود؛ چون ممکن است علائمی از ناراحتیهای زنانه مربوط به داخل لگن باشد که با درد منتشر به شکم تظاهر کرده است.
رحم در پایین شکم بین مثانه و رکتوم قرار گرفته است. بخش باریک و گلابی شکل قرار گرفته در پایین رحم، دهانه رحم نامیده میشود. لولههای فالوپ و تخمدانها نیز دو طرف رحم را فرا گرفتهاند. با پیدا کردن یک شناخت کلی در مورد جایگاه رحم در بدن، مهمترین بیماری های رحم که غیرسرطانی هستند، در ادامه معرفی میشوند:
فیبروئید
فیبروئیدها تودههای خوش خیم (غیرسرطانی) در دیواره رحم هستند. این تودهها میتوانند کوچک یا بزرگ باشند.
اندومتریوز
در افراد مبتلا به اندومتریوز ، بافت لایه داخلی رحم در سایر بخشهای بدن (بهطور معمول در شکم) رشد میکند. این موضوع باعث تشکیل بافت اسکار در اطراف اندامهای بدن میشود.
بیماری اندومتریوز به دلیل ورود خون در هر عادت ماهانه به درون لگن است که درد مزمن لگنی و درد قاعدگی شدید و پیشرونده با احساس فشار ایجاد میکند. این بیماری در خانمهایی که دیر ازدواج میکنند یا تمایلی به بارداری در سنین پایین ندارند، بیشتر دیده میشود.
هایپرپلازی اندومتر
در بیماری هایپرپلازی آندومتر ، دیواره رحم یا همان آندومتر، در اثر رشد و تکثیر بیش از حد، ضخیم شده و باعث خونریزی غیرطبیعی از رحم میشود. هر چند هایپرپلازی آندومتر یک بیماری غیر سرطانی است، اما میتواند منجر به سرطان شود.
کیست تخمدان
کیست تخمدان کیسههای ریز و پر از مایعی هستند که در بیشتر مواقع بدخیم نیستند.
سرویسیت
سرویسیت یا التهاب سرویکس بیماریای است که در آن سرویکس یا دهانه رحم دچار زخمهایی مخملی شکل ملتهب و قرمز میشود. علت آن نیز معمولا ناشی از عفونتهای داخل واژن است. این خانمها معمولا دردی در ناحیه شکم و انتهای کمر حس میکنند؛ البته گاهی هم از لکهبینی شکایت دارند. برای درمان حتما باید نمونه یا پاپاسمیر از دهانه رحم بگیرند و به آزمایشگاه بفرستند. پاپ اسمیر روش تشخیصی خوبی برای یافتن سلولهای بدخیم دهانه رحم است. توصیه میشود همه خانمها بعد از ازدواج هر سال پاپ اسمیر انجام دهند.
بیماری التهابی لگن
این بیماری، در اثر عفونت یک یا چند اندام لگنی از جمله رحم، دهانه رحم و لولههای فالوپ ایجاد میشود. در بیماری التهابی لگن، باکتریها یا سایر موجودات بیماریزا وارد دهانه رحم میشوند و از آن طریق، در قسمتهای بالایی بدن و اندامهای لگنی انتشار مییابند.
خونریزی و درد شدید هنگام پریود
برخی از خانمها درد و گرفتگیهای شدیدی قبل از پریود و هنگام پریود تجربه میکنند. به این دردها، دیسمنوره گفته میشود.
با قطع دو هورمون استروژن و پروژسترون، خونریزی ماهانه با انقباضات عضلات رحمی همراه است. دردهای قاعدگی معمولا 24 تا 72 ساعت طول میکشد و با مسکنهای ضعیف میتوان این چند ساعت را سپری کرد. فقط در مواردی که بیمار درد تحملناپذیری دارد، لازم است با سونوگرافی از سالمبودن رحم و تخمدانها اطمینان حاصل شود. گاهی دیسمنوره شدید ممکن است علتی غیر از عادت ماهانه ساده داشته باشد.
عفونت دستگاه ادراری
به دلیل نزدیکی دستگاه ادراری به رحم و تخمدانها گاهی درد بین این دو اشتباه گرفته میشود؛ گرچه عفونت ادراری علائم واضحی دارد که تشخیص را برای پزشک آسان میکند. عفونت ادراری در مثانه با علائمی مانند سوزش ادراری و درد و فشار در ناحیه لگن همراه است.