بسیاری از خانم‌ها در طول زندگی شان اختلال قاعدگی را به صورت گذرا تجربه کرده اند و یا دچار عفونت‌هایی شده‌اند، که خود به خود و یا با درمانی آسان رفع شده است.اما بعضی ناراحتی‌ها هم هستند که دنباله و ادامه دارند و می‌توانند موجب نگرانی شوند.
مثل بعضی عفونت‌ها و یا دردهای مقاوم به درمان و یا اختلالاتی که در روابط جنسی تاثیر می‌گذارند و یا بیماری‌هایی که جدی هستند.
داشتن اطلاعات مناسب کمک می‌کند که اولا از هر تغییر قاعدگی و یا ترشحی نترسیم و ثانیا بدانیم که چه موقع باید به دکتر متخصص زنان مراجعه کنیم و هر موضوعی را چقدر جدی بگیریم.بسیاری از مواقع درد زیردل، لکه بینی، خارش و سایر ناراحتی‌های زنانه چیز مهمی نیست و به سرعت و به آسانی بهبود می‌یابد. اما اگر ناراحتی ادامه دار شد لازم است به فکر چاره بیفتیم. در این جا به شکایت‌های شایع، به طور خلاصه، اشاره می کنیم:
۱- درد لگن
علت های مختلفی دارد که شایع ترین آنها عبارت است از:
تخمگ گذاری :
یک پدیده طبیعی و فیزیولوژیک مثل تخمک گذاری هم می‌تواند دردناک باشد. بعضی از دخترها و خانم‌ها هنگام تخمک گذاری دچار دل درد و حتی لکه بینی می‌شوند.
-
این درد در اواسط سیکل قاعدگی ایجاد می شود. دو سه روز طول می کشد و گاه همراه لکه بینی مختصری هم هست. معمولا یک طرفه است
• ماه بعد طرف دیگر درد خواهد داشت
• در اکثر ماه ها تکرار می‌شود
• آن قدر منظم و سر وقت است که کسانی که دقت لازم را داشته باشند، می‌توانند هرماه زمان تخمک‌گذاری خود را به دقت مشخص کنند.
• معمولا به دارو نیازی نیست اما اگر لازم شد می توان از چند مسکن ضعیف هم استفاده کرد.
• در این صورت می توان خاطرجمع بود که این درد با خصوصیات فوق مربوط به تخمک گذاری است و خود به خود هم رفع می‌شود.
عفونت:
اگر درد لگن همراه با ترشحات عفونی و حتی تب باشد، نشانه عفونت دستگاه تناسلی است. باید به پزشک مراجعه و درمان نمود.
فیبروم رحم:
گاهی فیبروم رحم که یک تومور خوش خیم است، باعث درد می شود. معمولا این درد همراه با افزایش خونریزی قاعدگی است. اگر فیبروم خیلی بزرگ باشد، علائم دیگری هم ایجاد می کند.
اندومتریوز:
اندومتریوز یکی از بیماری هایی است که درد های شدید، گاهی همراه با لکه بینی و خونریزی ایجاد می کند. برحسب این که در کدام قسمت دستگاه تناسلی واقع شده باشد، علائم متفاوتی دارد. این بیماری یکی از علل درد شدید هنگام نزدیکی است.
کیست تخمدان:
کیست تخمدان هم می‌تواند درد و اختلال قاعدگی ایجاد کند. پارگی و خونریزی آن همراه با درد شدید و ناگهانی است. علی رغم درد شدیدی که ایجاد می‌کند، با مسکن به تدریج آرام می‌شود.
حاملگی خارج از رحم:
درد شکم که ممکن است با یا بدون خونریزی باشد می تواند نشانه حاملگی خارج از رحم باشد. یک مورد اورژانس است و باید هرچه زودتر به اورژانس مراجعه کند.
بیماری های بدخیم:
سرطان تخمدان معمولا علامتی ندارد و به همین جهت دیر تشخیص داده می شود. اگرنفخ و احساس فشار در لگن و تکرر ادرار پیش بیاید و بیش از یکی دو هفته ادامه پیدا کند، باید حتما به دکتر مراجعه نموده و از لحاظ بیماری های تخمدان بررسی شود. سرطان رحم همراه با درد و خونریزی است و به همین جهت زودتر تشخیص داده و درمان می‌شود.
۲- خونریزی نامرتب
توجه به نظم قاعدگی، از ابتدای بلوغ، خیلی مهم است. زیرا کسی که همیشه قاعدگی نامرتب داشته و معمولا عقب می‌انداخته و گاهی حتی چندماه یک بار قاعده می شده است احتمال دارد که تخمدان پلی کیستیک داشته باشد. در این صورت نباید نسبت به بی‌نظمی قاعدگی اش بی تفاوت باشد و حتما تحت نظر پزشک درمان شود.اما کسی که همیشه مرتب بوده و به تازگی دچار بی‌نظمی و همین طور زیاد شدن قاعدگی شده است ممکن است کیست واحد تخمدان داشته و یا دچار اختلال کار تیروئید شده باشد.
۳- لکه بینی
یکی از شایع ترین مواردی که خانم ها نگران می شوند لکه بینی است. لکه بینی به صورت ترشحات قهوه‌ای و یا صورتی رنگ مشخص می شود. گاهی کاملا طبیعی و بی خطر است، اما گاهی هم نشانه بیماری است و باید جدی گرفته شود. اگر لکه بینی ادامه داشته باشد و تکرار شود حتما باید به پزشک متخصص زنان مراجعه شود.
-
لکه بینی ممکن است هنگام تخمک گذاری باشد که قبلا توضیح داده شده است.
-
اگر بعد از نزدیکی مشاهده شود باید معاینه و علت مشخص شود.
علت های مختلفی موجب لکه بینی می شوند که شایع ترین آنها عبارت است از:
روش‌های جلوگیری از حاملگی
لکه بینی می‌تواند علت ساده‌ای مثل قرص جلوگیری از حاملگی و یا آی یو دی داشته باشد. بعضی خانم‌ها وقتی قرص جلوگیری می‌خورند، لکه بینی پیدا می‌کنند. ناگفته نماند که بیشتر خانم ها اگر قرص را نامرتب بخورند دچار لکه بینی می شوند. اما بعضی هم اگر مرتب بخورند لکه بینی دارند که با مشورت پزشک می توانند قرص مناسب خود را پیدا کنند. از سوی دیگر آی یو دی هم که یک وسیله جلوگیری است می‌تواند لکه بینی ایجاد کند.
قاعدگی
بعضی در ابتدای قاعدگی چند روزی لکه بینی دارند و بعد خونریزی می‌کنند. کسانی هم که قاعدگی زیاد و طولانی دارند در انتهای قاعدگی ممکن است چند روز لکه بینی داشته باشند و بعد تمام شود.
بیماری های دهانه رحم
یکی از مواردی که به درمان نیاز دارد بیماری های دهانه رحم است. التهاب دهانه، پولیپ دهانه و بالاخره بدخیمی ها می توانند باعث لکه بینی (بخصوص بعد از نزدیکی) شوند.نکته قابل توجه این است که خانم هایی که تست پاپ اسمیر را در فواصل توصیه شده انجام می دهند، بیماری‌شان به موقع تشخیص داده شده و درمان خواهد شد.
بیماری رحم
فیبروم و پولیپ رحمی از علل لکه بینی و خونریزی هستند که به راحتی قابل تشخیص و درمان می‌باشند. حتی بیماری‌های بدخیم رحم هم به علت خونریزی که ایجاد می‌کنند، بیمار را نگران می‌کنند. در نتیجه مراجعه به موقع به پزشک، تشخیص زودتر و درمان به موقع داده می‌شود.
قبل و بعد از یائسگی
خیلی از خانم‌ها قبل از یائسگی دچار اختلال در قاعدگی از جمله خونریزی های نامرتب و یا لکه بینی می شوند.بعد از یائسگی هم به علت این که مخاط دستگاه تناسلی خارجی و واژن نازک و شکننده می شود، بخصوص بعد از نزدیکی، لکه‌بینی شایع است.
اختلالات تیرویید
اختلالات تیرویید موجب لکه بینی و حتی اخلال در قاعدگی می‌شود.
بیماری بدخیم
خونریزی و لکه بینی بخصوص بعد از یائسگی می‌تواند نشانه یک بیماری بدخیم در رحم و یا دهانه رحم باشد. با مراجعه به موقع به پزشک می‌توان بیماری را درمان نمود و از عوارض وخیم آن جلوگیری نمود.
۴- ترشحات غیرطبیعی
ترشح غیرطبیعی چیست؟
واژن به طور طبیعی ترشحاتی دارد که وقتی مستقیما از واژن بر روی دستمال کاغذی گذاشته و مشاهده شود شفاف و بیرنگ و یا شیری رنگ است. ترشحی که بر روی لباس زیر خشک شده باشد هیچ ملاکی به دست نمی دهد. هنگام سلامتی بدون بو، بیرنگ، کمی چسبنده و لزج است به این معنا که مثل آب نیست. بدون خارش و سوزش از بدن خارج می شود. و حجم آن هم متغیر است. به طور طبیعی هم خونی نیست.
حالا اگر رنگ و بو و شکل ترشح تغییر کند و همراه با سوزش و خارش و ناراحتی‌های دیگر هم باشد نشانه عفونت است و باید درمان شود. شایع ترین عفونت ها قارچ، تریکومونا و باکتری ها هستند که به آسانی هم درمان می شوند.در قارچ ترشح کاملا سفید و تکه تکه (پنیری شکل) و همراه با خارش است. در تریکومونا آبکی همراه با سوزش ادرار است.
عفونت‌های مقاربتی مثل سوزاک و کلامیدیا، با ترشحات زیاد و عفونی و سوزش همراه هستند. این عفونت ها می‌توانند لکه بینی هم ایجاد کنند. یکی از علائم مهم بیماری های مقاربتی ترشح عفونی است.زگیل تناسلی و تبخال تناسلی که در سال های اخیر شایع شده و بیشتر در قسمت خارجی دستگاه تناسلی ظاهر می‌شوند، نیز می‌توانند از علل درد، سوزش و ترشح باشند.
۵- خشکی واژن
در زنان یائسه به علت کمبود هورمون، ممکن است واژن دچار خشکی شود. در این صورت بعد از نزدیکی و گاهی با تماس کوچک دست سوزش و لکه بینی ایجاد می شود.در این صورت نه تنها رابطه جنسی دردناک می شود، بلکه نازک شدن واژن زمینه را برای عفونت فراهم می‌کند.
با کمک پماد استروژن خوراکی که تحت نظر پزشک تجویز می‌شود این خشکی قابل درمان است.